Ô nhiễm nước là gì? Những nguyên nhân gây ra ô nhiễm môi trường nước

Nước là nguồn tài nguyên quý giá, có vai trò quan trọng trong việc duy trì sự sống của con người và các sinh vật khác. Tuy nhiên, hiện nay, con người đang phải đối mặt với tình trạng nước bị ô nhiễm. Theo thống kê của Liên Hợp Quốc, châu Á là một trong 3 châu lục có chất lượng nguồn nước thấp. Vậy ô nhiễm nước là gì, nguyên nhân nào dẫn đến tình trạng này.

Ô nhiễm nước là gì?

Khi nhắc tới “Ô nhiễm nước là gì?”, nhiều người sẽ nhớ ngay tới hình ảnh những dòng sông nổi đầy bọt khí, bốc mùi hôi, những hồ nước nổi đầy rác,... Ô nhiễm môi trường nước là tình trạng nguồn nước bị nhiễm bẩn, giảm chất lượng. Nếu không được giải quyết kịp thời, sự ô nhiễm sẽ lây lan và đe dọa tới cảnh quan, môi trường sống của các loại sinh vật và chất lượng cuộc sống của con người.

Hiện nay, lượng nước đang chiếm 75% diện tích bề mặt trái đất. Nguồn nước từ ao, hồ, sông, suối, biển đóng vai trò quan trọng với sự sống của con người và các loài động, thực vật khác. Vì vậy, bảo vệ nguồn nước sạch, trong lành là vấn đề cấp bách và là mục tiêu lâu dài của toàn thế giới.

Những nguyên nhân gây ra ô nhiễm môi trường nước

Nguồn nước có thể bị nhiễm độc trực tiếp và gián tiếp qua nhiều hình thức khác nhau. Hơn nữa, ô nhiễm môi trường nước thường lây lan chỉ trong một khoảng thời gian ngắn. Vì vậy, sau khi tìm hiểu ô nhiễm nước là gì, hãy cùng chỉ ra một số nguyên nhân phổ biến dẫn đến tình trạng này. Cụ thể:

Rác thải sinh hoạt

Vấn nạn gia tăng rác thải sinh hoạt, đặc biệt là rác thải nhựa luôn là tác nhân hàng đầu gây ra ô nhiễm môi trường, đặc biệt là môi trường nước. Nhiều người vẫn giữ thói quen sử dụng đồ nhựa, túi nilon mà không biết rằng chúng sẽ gây hại trực tiếp đến nguồn nước. Bên cạnh đó, việc nước thải sinh hoạt được thải thẳng ra ao, hồ, sông,... mà không qua xử lý cũng làm tăng các vi khuẩn có hại trong nước.

Quá trình sản xuất công nghiệp

Quá trình sản xuất công nghiệp là một trong những nguyên nhân điển hình nhất gây ra tình trạng ô nhiễm môi trường nước hiện nay. Theo quy định, chất thải công nghiệp cần phải được xử lý theo biện pháp đặc biệt trước khi thải ra ngoài môi trường. Lý do là vì trong đó có chứa nhiều hóa chất độc hại, các hợp chất kim loại nặng, sẽ làm giảm lượng oxy trong nước, khiến các loài thủy sinh khó có thể sống sót.

Quá trình sản xuất nông nghiệp

Nhiều người cho rằng chỉ có chất thải sinh hoạt và công nghiệp mới gây nên ô nhiễm nước. Tuy nhiên, quá trình sản xuất nông nghiệp cũng có thể khiến chất lượng nguồn nước giảm xuống. Ví dụ như thức ăn thừa không qua xử lý và chất thải từ hoạt động chăn nuôi. Ngoài ra, việc sử dụng các hóa chất bảo vệ thực vật, thuốc diệt cỏ, thuốc trừ sâu với liều lượng cao sẽ làm ô nhiễm cả nguồn nước bề mặt và nước ngầm.

Tràn dầu trên biển

Những sự cố trong ngành dầu khí luôn là mối hiểm họa với không chỉ môi trường trên cạn mà còn cả môi trường nước. Đặc tính của dầu là không hòa tan trong nước. Vì thế, nó sẽ làm gián đoạn quá trình trao đổi giữa không khí và nước. Những năm gần đây, các sự cố tràn dầu trên biển đã khiến nguồn nước bị ô nhiễm nặng nề, phá hủy sự sống của các sinh vật biển, các rạn san hô.

Hậu quả của ô nhiễm nguồn nước

Mặc dù đã nắm được “Ô nhiễm nước là gì?”, nhiều người vẫn chưa hình dung được những hậu quả nặng nề có thể xảy ra khi nguồn nước bị nhiễm bẩn. Trên thực tế, hiện tượng này ảnh hưởng tiêu cực tới nhiều lĩnh vực trong cuộc sống. Đó là:

Đối với sức khỏe con người

Việc sử dụng nguồn nước bị ô nhiễm lâu ngày sẽ dẫn tới nguy cơ mắc các bệnh về da, về hệ hô hấp. Nguyên nhân là vì hầu hết sinh hoạt hàng ngày của con người như: Vệ sinh, nấu nướng, tắm giặt, đều cần sử dụng tới nước. Hơn nữa, việc ăn phải các loại thực phẩm được nuôi trồng trong môi trường nước bị ô nhiễm sẽ gây nên các bệnh về đường tiêu hóa, nguy hiểm hơn là viêm gan A, ung thư dạ dày.

Đối với sự sống của các loài sinh vật

Vi khuẩn, hóa chất độc hại tồn tại trong nguồn nước bị ô nhiễm sẽ khiến các loài sinh vật biển chậm phát triển, thậm chí là mất đi sự sống. Hậu quả dễ nhận thấy nhất chính là hiện tượng cá, tôm chết hàng loạt trên sông, biển, ao, hồ. Ngoài ra, nguồn nước ngầm bị ô nhiễm cũng làm cho các loại cây trồng không thể phát triển.

Đối với phát triển kinh tế, du lịch

Hầu hết các hoạt động kinh tế, du lịch đều phụ thuộc vào tài nguyên nước. Vì thế, việc nguồn nước bị ô nhiễm không chỉ làm xấu đi cảnh quan tại các khu du lịch, gây mất mỹ quan đô thị mà còn tạo ra nhiều khó khăn trong giao thông đường thủy. Nhìn chung, ô nhiễm nước sẽ kìm hãm sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Cần làm gì để khắc phục ô nhiễm nước?

Hiện nay, nhiều người vẫn chưa thực sự có ý thức trong việc bảo vệ môi trường sống chung. Trong khi đó, ô nhiễm nguồn nước đang ngày càng trở nên nghiêm trọng và gây hại đến cuộc sống của con người cũng như các loài sinh vật khác. Vì thế, những biện pháp để khắc phục ô nhiễm nước cần được thực hiện càng sớm càng tốt. Cụ thể:

• Nâng cao ý thức cộng đồng bằng cách: Không vứt rác bừa bãi, không xả chất thải trực tiếp vào nguồn nước, không lãng phí nước sạch;
• Thay đổi thói quen sử dụng túi nilon, đồ vật bằng nhựa khó phân hủy;
• Hạn chế tối đa việc sử dụng các chất hóa học trong trồng trọt, chăn nuôi;
• Các nhà máy, xí nghiệp cần hoàn thiện hệ thống xử lý nước thải thay vì xả thải trực tiếp ra môi trường;
• Tăng cường tuyên truyền, kêu gọi người dân tham gia thu gom rác tại các ao, hồ, sông, suối;
• Giáo dục cho mọi người xung quanh về trách nhiệm trong việc bảo vệ môi trường nói chung và nguồn nước nói riêng.

Phần lớn nguyên nhân gây ra hiện tượng ô nhiễm nước đến từ con người. Do đó, chúng ta cần nhanh chóng hành động để bảo vệ nguồn nước và chính sức khỏe của mình.

Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn hiểu hơn “Ô nhiễm nước là gì?” và những nguyên nhân phổ biến gây ra tình trạng này. Để ngăn ngừa những ảnh hưởng nghiêm trọng của ô nhiễm môi trường nước, mỗi cá nhân đều cần có ý thức bảo vệ nguồn nước và không lãng phí nước sạch.