Viêm Gan A: Triệu Chứng, Nguyên Nhân và Cách Phòng Tránh

Viêm gan A là gì? 

Viêm gan A (HAV) là bệnh bệnh truyền nhiễm qua đường tiêu hóa do virus viêm gan A gây ra, ảnh hưởng khả năng hoạt động gan và suy giảm chức năng gan. Bệnh có tốc độ diễn tiến nhanh, dễ lây lan nhưng khi phát hiện và điều trị kịp thời có thể hồi phục hoàn toàn mà không để lại bất kỳ biến chứng nguy hiểm nào.

Những dấu hiệu và triệu chứng của viêm gan A

Viêm gan A thường xuất hiện các triệu chứng sau khoảng 1 tháng. Các dấu hiệu và triệu chứng viêm gan A thường kéo dài khoảng 2 hai tháng, nhưng cũng có thể kéo dài 6 tháng. Không phải tất cả người bệnh viêm gan A đều có triệu chứng rõ ràng. Điều này dẫn đến lây nhiễm HAV trong cộng đồng.

Một số người nhiễm virus viêm gan A không triệu chứng. Thanh thiếu niên và người lớn thường nặng, trong khi triệu chứng ở trẻ em thường nhẹ hơn. Các triệu chứng hay gặp:

• Mệt mỏi: Biểu hiện xuất hiện đầu tiên khi bị bệnh viêm gan A, do gan hoạt động kém hơn, chất độc hại được giữ lại trong cơ thể dẫn đến cảm giác mệt mỏi, khó chịu trong người.
• Rối loạn tiêu hóa: Chán ăn, buồn nôn, nôn, đau nhẹ ở vùng bên phải xương sườn, tiêu chảy, táo bón,….
• Sốt nhẹ: Sốt thường xuyên, theo giờ giấc cố định.
• Biểu hiện ngoài da: Ngứa da, mụn nhọt, da có màu vàng nhạt hoặc đậm tùy mức độ nghiêm trọng của bệnh.
• Nước tiểu có màu vàng.
• Đau cơ, khớp: Khoảng 10% người mắc phải viêm gan A gặp phải triệu chứng này.

Viêm gan A cấp tính thường gặp ở người cao tuổi, bệnh nhân có tiền sử bệnh gan mạn tính. Diễn biến suy gan biểu hiện rầm rộ, đột ngột và nặng nề, đòi hỏi chăm sóc y tế cao.

Biến chứng có thể gặp khi mắc viêm gan A

Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, viêm gan A dẫn đến những biến chứng nguy hiểm:

Virus viêm gan A không gây viêm gan mạn tính và rất hiếm khi gây chết người. Viêm gan A có thể được điều trị khỏi hoàn toàn sau 4 – 8 tuần mà không có tổn thương kéo dài. Người già và người mắc bệnh khác: Suy tim ứ huyết, tiểu đường và thiếu máu, diễn biến bệnh có thể nặng hơn và thời gian hồi phục có thể kéo dài hơn.

Một số ít trường hợp viêm gan bùng phát đe dọa tính mạng gây suy gan có thể xảy ra. Đặc biệt nguy cơ ở những người bệnh gan mạn tính hoặc ghép gan.

Ngoài ra, viêm gan A có thể góp phần gây cứng động mạch.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nhận thấy sự xuất hiện của bất kỳ dấu hiệu, triệu chứng nào thì tốt nhất nên đến ngay bệnh viện để được thăm khám, xét nghiệm và được các bác sĩ chuyên khoa hướng dẫn điều trị.

Tuyệt đối không được thờ ơ trước các bất thường của cơ thể, vì có thể khiến bệnh tiến triển đến mức trầm trọng, việc chữa trị vô cùng khó khăn và gặp không ít rủi ro, biến chứng.

Nguyên nhân dẫn đến viêm gan A

Nguyên nhân dẫn đến viêm gan A: Virus viêm gan A xâm nhập vào tế bào gan và gây viêm.

Con đường lây truyền virus viêm gan A:

• Viêm gan A chủ yếu lây nhiễm qua đường tiêu hóa (đường phân – miệng). Nguy cơ nhiễm virus viêm gan A liên quan vấn đề vệ sinh kém, sinh hoạt trong môi trường ô nhiễm.
• Ăn thức ăn không đảm bảo vệ sinh.
• Ăn sống các động vật có vỏ (tôm, cua, sò, ốc,…) từ nguồn nước ô nhiễm.
• Sử dụng nguồn nước nhiễm virus viêm gan A.
• Ăn chung, sử dụng chung đồ dùng cá nhân (vật dụng ăn uống, khăn, bàn chải đánh răng,…) với người mắc bệnh viêm gan A.
• Quan hệ tình dục với người bị nhiễm virus viêm gan A.

Ngoài ra, virus viêm gan A cũng có thể lây truyền qua đường máu, tuy nhiên khả năng rất thấp.

Những ai có nguy cơ mắc phải viêm gan A

Vì dễ lây truyền nên bất cứ người nào chưa có miễn dịch với virus viêm gan A đều có nguy cơ nhiễm bệnh khi phơi nhiễm với virus. Trẻ em 5 – 14 tuổi là đối tượng mắc bệnh thường gặp nhất.

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc phải viêm gan A

Các yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng mắc bệnh viêm gan A:

• Du lịch hoặc lưu trú thường xuyên ở khu vực có tỷ lệ lưu hành virus viêm gan A cao.
• Sử dụng thức ăn, nước uống không vệ sinh, có mang virus viêm gan A.
• Sử dụng chung thức ăn, đồ sinh hoạt cá nhân (vật dụng ăn uống, khăn mặt, khăn tắm, bàn chải đánh răng,…) với người mắc bệnh viêm gan A.
• Tiếp xúc gần với người nhiễm virus viêm gan A.
• Thường xuyên có quan hệ tình dục không bảo vệ: Viêm gan A có thể cũng lây lan qua đường tình dục nếu tiếp xúc với vùng hậu môn của người bệnh.
• Truyền máu với máu có chứa virus (hiếm gặp).
• Làm nghề giữ trẻ hoặc làm việc tại các trung tâm chăm sóc trẻ em.
• Sử dụng ma túy trái phép.
• Dương tính với HIV.
• Rối loạn đông máu.

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán  bệnh viêm gan A

Để chẩn đoán viêm gan A, bác sĩ sẽ hỏi các triệu chứng mà người bệnh đang gặp phải, cũng như xem xét tiền sử bệnh nhân. Sau đó, bác sĩ có thể chỉ định người bệnh thực hiện các xét nghiệm để phát hiện các kháng thể đặc hiệu của virus viêm gan A trong máu.

Khi nhiễm virus viêm gan A, cơ thể người bệnh sẽ tạo ra kháng thể IgM và IgG chống lại virus. Việc kiểm tra kháng thể giúp bác sĩ xác định tình trạng nhiễm virus HAV.

Kháng thể IgM (Anti HAV – IgM): Nếu kết quả xét nghiệm cho thấy có sự hiện diện kháng thể IgM trong huyết tương, người bệnh có thể đang nhiễm hoặc nhiễm virus viêm gan A trong thời gian gần đây. Kháng thể IgM xuất hiện sớm sau khi người bệnh có biểu hiện lâm sàng đầu tiên, kháng thể này sẽ biến mất theo thời gian.

Kháng thể IgG (Anti HAV – IgG): Nếu kết quả xét nghiệm cho thấy có sự hiện diện kháng thể IgG trong máu, người bệnh có thể nhiễm virus viêm gan A gần đây hoặc đã từng nhiễm trước đó. Kháng thể IgG xuất hiện và tồn tại vĩnh viễn trong máu để bảo vệ cơ thể chống lại sự tấn công của virus HAV.

Xét nghiệm HAV PCR: Phát hiện các RNA của virus viêm gan A ngay khi trong giai đoạn kháng thể IgG và IgM chưa xuất hiện.

Ngoài ra, bác sĩ có thể chỉ định người bệnh kiểm tra nồng độ men gan, nồng độ bilirubin máu để xác định mức độ tổn thương và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.

Phương pháp điều trị viêm gan A

Hầu hết trường hợp viêm gan A, bệnh nhân có triệu chứng nhẹ và hồi phục trong 4 – 8 tuần. Điều trị viêm gan A chủ yếu là điều trị triệu chứng:

• Viêm gan A gây suy giảm chức năng gan dẫn đến tình trạng mệt mỏi, thiếu năng lượng. Bệnh nhân cần được cung cấp năng lượng và nghỉ ngơi đầy đủ.
• Tăng cường hoa quả tươi, sử dụng thực phẩm giàu đạm, vitamin, giảm mỡ động vật.
• Chăm sóc da: Một số người viêm gan A cảm thấy ngứa da dữ dội. Để hạn chế tình trạng này, bệnh nhân nên giữ nhà cửa thoáng mát, mặc quần áo rộng rãi và không tắm nước quá nóng.
• Ăn nhiều bữa: Chia khẩu phần ăn thành nhiều bữa nhỏ giúp tiêu hóa dễ dàng hơn, giảm cảm giác buồn nôn, khó chịu.
• Tránh uống rượu và sử dụng thuốc cẩn thận: Người bệnh viêm gan A không nên uống rượu, đồng thời thông báo cho bác sĩ các loại thuốc đang sử dụng.

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp hạn chế diễn tiến của viêm gan A

Chế độ sinh hoạt có bệnh nhân có thể tham khảo:

• Tuyệt đối không tự ý bỏ thuốc hoặc mua thuốc không có trong đơn thuốc của bác sĩ.
• Lắng nghe và làm theo mọi hướng dẫn, chỉ định của bác sĩ.
• Liên hệ ngay với bác sĩ khi có những bất thường xuất hiện trong quá trình điều trị.
• Thăm khám định kỳ để được theo dõi diễn tiến của bệnh và tình trạng sức khỏe.
• Vệ sinh cá nhân, môi trường sạch sẽ và thường xuyên.
• Thể dục thể thao nâng cao sức khỏe.
• Chế độ ăn uống cân bằng, đầy đủ chất dinh dưỡng.
• Trong quá trình sinh hoạt hàng ngày, người bệnh viêm gan A cần thực hiện các biện pháp để giảm nguy cơ lây truyền virus viêm gan A cho người khác.
• Tránh quan hệ tình dục.
• Rửa sạch tay sau khi đi vệ sinh.

Xem thêm: Cách phòng bệnh viêm gan A đơn giản

Phương pháp phòng ngừa viêm gan A

Những phương pháp phòng ngừa bệnh hiệu quả:

• Tiêm vaccine phòng viêm gan A đầy đủ theo hướng dẫn của Bộ Y Tế.
• Vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường thường xuyên.
• Rửa tay sạch bằng xà phòng và nước ấm trước khi ăn uống và sau khi đi vệ sinh.
• Nâng cao thể trạng, cung cấp đầy đủ dinh dưỡng và cân bằng.
• Ăn chín, uống sôi, hạn chế ăn ngoài.
• Tự gọt vỏ và rửa sạch các loại trái cây trước khi ăn.