Ốc núi là gì? Thành phần dinh dưỡng và những lợi ích sức khỏe

Với những thành phần dinh dưỡng phong phú và các lợi ích sức khỏe nổi bật, ốc núi xứng đáng là một thực phẩm bổ dưỡng có thể bổ sung vào chế độ ăn uống của mọi người. Thịt ốc núi không chỉ có hương vị đặc biệt mà còn là nguồn cung cấp nhiều dưỡng chất thiết yếu cho cơ thể. Thịt ốc núi có tính hàn, vị ngọt, giàu protein, vitamin và khoáng chất như vitamin B2, vitamin A, chất béo, cacbua hydrat, sắt, canxi, magie cùng một số vi chất khác, giúp cơ thể khỏe mạnh và duy trì các chức năng sinh lý bình thường.

Tổng quan về ốc núi

Ốc núi, còn được gọi là ốc đá, là một loại ốc đặc biệt chỉ xuất hiện ở những vùng núi đá vôi, đặc biệt là tại các khu vực như Tam Điệp, Yên Mô, Nho Quan (Ninh Bình), hay tại núi Bà Đen (Tây Ninh). Loại ốc này khác biệt hoàn toàn so với các loại ốc thông thường, không phát triển theo chiều dọc mà lại phát triển theo chiều ngang. Ốc núi có kích thước lớn, khoảng chừng 2 ngón tay, với phần miệng ốc loe rộng và màu sắc trắng sữa đặc trưng, khác hẳn với màu đen của nhiều loại ốc khác.

Đặc biệt, ốc núi chỉ xuất hiện vào mùa mưa, từ tháng 4 đến tháng 8 hàng năm, khi thời tiết ẩm ướt. Trong những tháng còn lại, chúng vùi mình dưới đất, trong các khe đá hoặc lớp lá dày khiến cho việc tìm kiếm trở nên khó khăn. Thức ăn của ốc núi chủ yếu là các loại cây cỏ mọc hoang trên núi, trong đó có những loại cây thuốc quý. Chính vì vậy, thịt của ốc núi có hương vị dai, giòn, ngọt và đặc biệt thơm mùi thuốc Bắc.

Một điểm đặc biệt khác của ốc núi là khi sơ chế, người ta thường chỉ rửa qua ốc mà không ngâm kỹ, bởi thịt ốc chứa nhiều chất dinh dưỡng và vị thuốc tốt. Khi thưởng thức, người ăn sẽ không bỏ phần đuôi ốc và thường nhai chậm để tận hưởng hương vị mát lành, thơm ngát. Các món ăn từ ốc núi cũng rất đa dạng và phong phú, có thể chế biến thành các món như ốc núi nướng, xào me, xào tỏi, xào sa tế, hấp gừng, luộc sả, xào sả ớt hay thậm chí trộn gỏi với hành tây.

Thành phần dinh dưỡng và lợi ích sức khỏe của ốc núi

Ốc núi không chỉ là một món ăn ngon mà còn mang đậm giá trị ẩm thực địa phương, thể hiện sự kết hợp hoàn hảo giữa hương vị thiên nhiên và những đặc trưng của vùng đất nơi chúng sinh sống.

Thành phần dinh dưỡng của ốc núi

Thịt ốc núi chứa nhiều protein – thành phần không thể thiếu trong việc xây dựng và phục hồi các mô cơ thể. Protein còn đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì hệ thống miễn dịch, giúp cơ thể chống lại các bệnh nhiễm trùng.

Bên cạnh đó, ốc núi còn là nguồn cung cấp canxi phong phú, giúp làm chắc khỏe xương và răng, đồng thời giúp điều hòa các chức năng sinh lý của cơ thể như duy trì nhịp tim và co bóp cơ.

Ngoài ra, ốc núi còn cung cấp magie, khoáng chất quan trọng trong việc chuyển hóa năng lượng, giúp xương chắc khỏe và tham gia vào việc điều hòa các khoáng chất thiết yếu khác như canxi, kali, kẽm và vitamin D.

Đặc biệt, nếu ăn ốc núi, phụ nữ có thể bổ sung đến 68% lượng magie khuyến nghị hàng ngày, trong khi nam giới trưởng thành có thể bổ sung 53%. Đây là một con số ấn tượng, cho thấy sự quan trọng của ốc núi trong chế độ ăn uống hàng ngày.

Lợi ích sức khỏe của ốc núi

Nhờ vào thành phần dinh dưỡng phong phú, ốc núi mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, bao gồm:

Cải thiện sức khỏe tim mạch

Với hàm lượng chất béo không bão hòa và omega-3, ốc núi giúp giảm cholesterol xấu, bảo vệ hệ tim mạch khỏi các bệnh tim mạch và đột quỵ.

Hỗ trợ tiêu hóa

Protein trong ốc núi giúp tăng cường sức khỏe hệ tiêu hóa, đồng thời khoáng chất như canxi và magiê góp phần duy trì chức năng đường ruột.

Bảo vệ xương và răng

Với nguồn canxi và phốt pho phong phú, ốc núi hỗ trợ sự phát triển và duy trì sức khỏe của xương và răng, đặc biệt hữu ích cho trẻ em và người cao tuổi.

Tăng cường hệ miễn dịch

Các vitamin và khoáng chất trong ốc núi như vitamin C, sắt và kẽm giúp nâng cao khả năng miễn dịch, giúp cơ thể chống lại các bệnh tật.

Mặt khác, bên trong ốc núi có chứa selen, một khoáng chất quan trọng giúp hỗ trợ chức năng hệ thống nội tiết, đồng thời ức chế các gốc tự do có thể gây tổn hại cho ADN. Việc cung cấp đủ selen cho cơ thể có thể giảm nguy cơ mắc các bệnh ung thư, bệnh tim mạch, viêm khớp dạng thấp và các bệnh nhiễm trùng tái phát.

Bên cạnh đó, vitamin E có trong ốc núi cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc bảo vệ cơ thể khỏi các bệnh lý nghiêm trọng như đái tháo đường, thoái hóa điểm vàng (một bệnh liên quan đến mắt thường gặp ở người cao tuổi) và các rối loạn thần kinh như Alzheimer. Vitamin E giúp giảm thiểu sự phát triển của các bệnh lý liên quan đến tuổi tác và các vấn đề tim mạch, đồng thời hỗ trợ quá trình lão hóa chậm hơn.

Ngoài ra, ốc núi cũng giúp chống viêm, bảo vệ các mô tế bào khỏi sự tổn hại, từ đó giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến viêm, chẳng hạn như viêm khớp và các bệnh tự miễn.

Tuy nhiên, để đạt được những lợi ích này, cần chế biến ốc núi đúng cách và tiêu thụ vừa phải để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.

Những lưu ý cần biết khi ăn ốc để đảm bảo an toàn sức khỏe

Ốc là món ăn phổ biến và giàu dinh dưỡng nhưng nếu không được chế biến và xử lý đúng cách, ốc có thể tiềm ẩn nguy cơ gây hại cho sức khỏe. Để đảm bảo an toàn khi thưởng thức món ốc, bạn cần chú ý đến một số bước quan trọng trong quá trình chế biến.

Ngâm ốc để loại bỏ cát và bụi bẩn

Trước khi chế biến, bạn nên ngâm ốc trong nước sạch hoặc nước muối pha loãng khoảng 1 - 2 giờ để ốc nhả cát và các tạp chất. Để hiệu quả hơn, bạn có thể thêm một ít ớt bột hoặc giấm vào nước ngâm, giúp ốc nhả sạch hơn. Một số mẹo dân gian cũng gợi ý sử dụng nước vo gạo hoặc bia để giúp ốc làm sạch nhanh chóng và triệt để hơn.

Rửa ốc kỹ càng

Sau khi ngâm, bạn cần rửa ốc nhiều lần dưới nước chảy để loại bỏ hoàn toàn bụi bẩn, cát và tạp chất. Đặc biệt chú ý đến phần vỏ ốc, vì nó có thể chứa vi khuẩn hoặc bùn sình bám vào. Việc làm sạch kỹ lưỡng sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ nhiễm bệnh từ các vi khuẩn có trong ốc.

Nấu ốc chín kỹ

Để đảm bảo an toàn, ốc phải được nấu chín hoàn toàn. Việc nấu ốc ở nhiệt độ cao giúp tiêu diệt vi khuẩn, ký sinh trùng và các tác nhân gây hại có thể tồn tại trong ốc. Bạn cần chú ý đến màu sắc và độ mềm của thịt ốc. Khi thấy thịt ốc chuyển sang màu sáng và dễ tách ra khỏi vỏ, đó là dấu hiệu cho thấy ốc đã chín và an toàn để ăn.

Sử dụng nguyên liệu tươi khi chế biến

Khi chế biến món ốc, bạn nên kết hợp với các nguyên liệu tươi ngon như rau thơm, gừng, tỏi hoặc hành để tăng thêm hương vị và giá trị dinh dưỡng cho món ăn. Tránh sử dụng các nguyên liệu đã hỏng hoặc không đảm bảo vệ sinh vì chúng có thể ảnh hưởng đến chất lượng món ăn và gây hại cho sức khỏe.

Chú ý đến nguy cơ dị ứng

Ốc và các loại hải sản khác có thể gây dị ứng đối với một số người. Nếu bạn hoặc người thân có tiền sử dị ứng với hải sản, cần hết sức cẩn trọng khi chế biến và ăn ốc. Triệu chứng dị ứng có thể bao gồm nổi mẩn, ngứa ngáy, khó thở hoặc thậm chí sốc phản vệ trong trường hợp nghiêm trọng. Nếu có dấu hiệu bất thường, hãy đến bệnh viện ngay lập tức để được điều trị kịp thời.

Việc ăn ốc mang lại nhiều lợi ích sức khỏe nhưng để đảm bảo an toàn, bạn cần chú ý đến các bước chế biến đúng cách. Ngâm, rửa, nấu chín kỹ, sử dụng nguyên liệu tươi và chú ý đến vấn đề dị ứng là những điều quan trọng cần nhớ khi thưởng thức món ốc. Bằng cách tuân thủ những lưu ý này, bạn sẽ có thể thưởng thức món ốc một cách an toàn và bổ dưỡng.