Phá thai ở trẻ vị thành niên: Những hậu quả nghiêm trọng cần được chú ý

Theo số liệu của Hội Kế hoạch hóa Gia đình Việt Nam, trung bình mỗi năm cả nước có gần 300.000 ca đình chỉ thai, đáng chú ý tình trạng phổ biến ở độ tuổi từ 15 đến 19 tuổi, trong đó khoảng 60 - 70% là học sinh, sinh viên. Đối với những người ở độ tuổi này, việc phá thai có thể tác động không hề ít đến tâm lý, sức khỏe và tương lai của họ. Vậy nguyên nhân và hậu quả của việc phá thai ở trẻ vị thành niên là gì? Có những giải pháp nào để hạn chế và phòng ngừa vấn đề này? Hãy cùng nhà thuốc Long Châu tìm hiểu và trả lời các thắc mắc qua bài viết sau đây.

Nguyên nhân phá thai ở trẻ vị thành niên

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến việc phá thai ở trẻ vị thành niên, bao gồm:

• Thiếu thông tin và giáo dục về tránh thai hiệu quả: Nhiều trẻ vị thành niên không có đủ kiến thức và kỹ năng về cách bảo vệ bản thân, sử dụng các biện pháp tránh thai an toàn và phù hợp. Họ có thể bị ảnh hưởng bởi các nguồn thông tin sai lệch, lời đồn đại hoặc lời dụ dỗ của đối tác.
• Áp lực xã hội: Trong một số vùng, văn hóa hoặc tôn giáo, việc mang thai ngoài ý muốn ở tuổi vị thành niên có thể bị coi là một điều xấu hổ, khó xử lý hoặc bị trừng phạt. Do đó, nhiều trẻ vị thành niên chọn phá thai để tránh sự phán xét, chỉ trích hoặc bạo lực của gia đình, bạn bè hoặc cộng đồng.
• Tình yêu và hôn nhân không ổn định: Một số trẻ vị thành niên có quan hệ tình dục với người yêu hoặc chồng mà không có sự chuẩn bị và chắc chắn về tương lai. Khi mang thai ngoài ý muốn, họ có thể không nhận được sự hỗ trợ, chia sẻ hoặc chịu trách nhiệm từ người nam. Họ cũng có thể không muốn gắn bó với người đó hoặc không sẵn sàng làm cha mẹ.
• Thiếu hỗ trợ từ gia đình và cộng đồng: Nhiều trẻ vị thành niên không có người để tâm sự, tìm kiếm lời khuyên hoặc giúp đỡ khi gặp phải tình huống mang thai ngoài ý muốn. Họ có thể không biết đến các dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản hoặc không có khả năng tiếp cận với chúng. Họ cũng có thể sợ bị phản ứng tiêu cực từ người thân hoặc xã hội nếu tiết lộ tình trạng của mình.
• Không có lựa chọn hiệu quả khác: Trong một số trường hợp, trẻ vị thành niên không có nhiều lựa chọn khác ngoài việc phá thai khi mang thai ngoài ý muốn. Họ có thể không có điều kiện để nuôi dưỡng, chăm sóc hoặc giáo dục con cái. Họ cũng có thể không muốn đưa con cho người khác nuôi hoặc đưa vào các cơ sở chăm sóc trẻ em.

Hậu quả của việc phá thai ở trẻ vị thành niên

Ảnh hưởng đến sức khỏe

Theo các bác sĩ, phá thai ở tuổi vị thành niên có thể gây ra các biến chứng sau:

• Chảy máu: Việc phá thai có thể gây ra chảy máu nhiều, kéo dài hoặc bất thường, đặc biệt khi phá thai bằng thuốc hoặc phá thai chui. Chảy máu quá nhiều có thể gây ra thiếu máu, suy nhược, chóng mặt hoặc ngất xỉu.
• Nhiễm trùng: Việc phá thai có thể gây ra nhiễm trùng ở tử cung, buồng trứng, ống dẫn trứng hoặc âm đạo. Nhiễm trùng có thể gây ra các triệu chứng như sốt, đau bụng, tiết dịch bất thường, khó chịu khi quan hệ tình dục hoặc đi tiểu. Nếu không được điều trị kịp thời, nhiễm trùng có thể gây ra viêm nhiễm mạn tính, vô sinh hoặc nguy hiểm tính mạng.
• Vô sinh: Việc phá thai có thể gây ra tổn thương ở tử cung, ống dẫn trứng hoặc buồng trứng, làm giảm khả năng thụ thai hoặc mang thai đến cùng. Đặc biệt, việc phá thai nhiều lần hoặc phá thai chui có thể gây ra tắc ống dẫn trứng, thủng tử cung, rách cổ tử cung hoặc dính tử cung. Những biến chứng này có thể khiến người phụ nữ không thể có con hoặc phải đối mặt với những nguy cơ cao khi mang thai như thai ngoài tử cung, thai chết lưu, sảy thai, sinh non hoặc dị tật bẩm sinh.

Ảnh hưởng tâm lý và tâm sinh lý

Việc phá thai là một quyết định khó khăn và đau đớn cho bất kỳ ai, nhất là đối với những người ở độ tuổi vị thành niên. Phá thai ở trẻ vị thành niên có thể gây ra các vấn đề tâm lý như cô đơn, lo lắng, trầm cảm, tội lỗi, hối hận, tự trách hoặc tự hủy hoại. Nhiều trẻ không có sự động viên, an ủi, hỗ trợ của gia đình, bạn bè, xã hội, mà phải đối mặt với sự chỉ trích, kỳ thị, bị xa lánh. Điều này làm ảnh hưởng đến tình cảm, học tập, làm việc và cuộc sống của các em. Thậm chí, các em cũng có thể gặp khó khăn trong việc xây dựng các mối quan hệ tình cảm, tình dục hoặc hôn nhân sau này.

Ảnh hưởng học tập và tương lai

Việc phá thai có thể ảnh hưởng đến sự phát triển cá nhân và tiến bộ trong học tập và công việc của trẻ vị thành niên. Nhiều trẻ phải bỏ học, từ bỏ ước mơ, mục tiêu, không có cơ hội tiếp cận với các cơ hội giáo dục, việc làm và phát triển.

Giải pháp để phòng ngừa và hạn chế việc phá thai ở trẻ vị thành niên

Để giải quyết vấn đề phá thai ở trẻ vị thành niên, cần có sự phối hợp của nhiều bên liên quan, bao gồm:

Gia đình

Gia đình là nơi đầu tiên và quan trọng nhất để giáo dục giới tính cho trẻ vị thành niên. Cha mẹ cần tạo ra một môi trường giao tiếp thân thiện, lắng nghe, hiểu và tôn trọng con cái. Cha mẹ cần cung cấp cho con các kiến thức chính xác, đầy đủ và kịp thời về giới tính, sức khỏe sinh sản, các biện pháp tránh thai, các quyền và trách nhiệm của bản thân. Cha mẹ cũng cần hỗ trợ, động viên và bảo vệ con khi con gặp phải các vấn đề liên quan đến giới tính.

Trường học

Trường học là nơi tiếp xúc và ảnh hưởng lớn đến trẻ vị thành niên. Trường học cần có các chương trình giáo dục giới tính toàn diện, phù hợp với độ tuổi và nhu cầu của học sinh. Trường học cũng cần tạo ra một môi trường an toàn, công bằng và tôn trọng cho học sinh, không phân biệt, kỳ thị hay bạo lực về giới. Trường học cũng cần hợp tác với các cơ sở y tế, các tổ chức xã hội để cung cấp các dịch vụ tư vấn, hỗ trợ và chăm sóc sức khỏe sinh sản cho học sinh.

Cơ sở y tế

Cơ sở y tế cần đảm bảo cung cấp các dịch vụ phá thai an toàn, chất lượng và nhân đạo cho trẻ vị thành niên. Cơ sở y tế cần tôn trọng quyền riêng tư, bảo mật và lựa chọn của trẻ, không phân biệt, kỳ thị hay bắt ép trẻ. Cơ sở y tế cần có đội ngũ nhân viên y tế có kiến thức, kỹ năng và thái độ thân thiện, tôn trọng và hỗ trợ trẻ. Cơ sở y tế cần cung cấp cho trẻ các thông tin, tư vấn và hướng dẫn về các biện pháp tránh thai, các biến chứng và hậu quả của phá thai, cũng như các dịch vụ hỗ trợ tâm lý sau phá thai.

Xã hội

Xã hội cần tạo ra một môi trường văn hóa, giá trị và pháp luật có lợi cho sự phát triển toàn diện của trẻ vị thành niên. Xã hội cần tôn trọng, bảo vệ và thực hiện các quyền của trẻ vị thành niên, trong đó có quyền được giáo dục giới tính, quyền được quyết định về cơ thể và sức khỏe sinh sản của mình. Xã hội cần loại bỏ các thói quen, quan niệm và thực tiễn xấu về giới tính như bạo lực, ép buộc, lạm dụng, kỳ thị, phân biệt… Xã hội cần có các chính sách, luật lệ và biện pháp thi hành nhằm bảo vệ và hỗ trợ trẻ vị thành niên khi gặp phải các vấn đề liên quan đến giới tính.

Việc phá thai ở trẻ vị thành niên không chỉ là một vấn đề y tế mà còn là một vấn đề xã hội, ảnh hưởng đến sự phát triển và hạnh phúc của nhiều người trẻ. Do đó, cần có sự nâng cao nhận thức, giáo dục và hỗ trợ cho trẻ vị thành niên về sức khỏe sinh sản, tránh thai và quyền lựa chọn của bản thân. Chỉ khi đó, mới có thể bảo vệ quyền lợi và niềm vui sống của những người trẻ, góp phần xây dựng một xã hội văn minh và hạnh phúc.