Phân biệt dị ứng và cảm lạnh cùng biện pháp xử trí hiệu quả mà người bệnh nên biết

Hiện tượng dị ứng và cảm lạnh có nhiều biểu hiện tương đồng như hắt hơi, sổ mũi khiến nhiều người nhầm lẫn. Điều này có thể khiến bệnh nhân dùng sai thuốc điều trị, dẫn tới bệnh không được chữa trị mà tiến triển nặng hơn. Tuy nhiên, dựa vào một số biểu hiện đặc trưng về triệu chứng, thời gian diễn tiến bệnh cũng như nguyên nhân sẽ giúp người bệnh phân biệt hai vấn đề sức khỏe này.

Tình trạng dị ứng là gì?

Tình trạng dị ứng là một hiện tượng phức tạp, khi hệ miễn dịch của cơ thể phản ứng bất lợi đối với các chất gây dị ứng, tạo ra một chuỗi phản ứng sinh học, biểu hiện các triệu chứng đặc trưng. Nguyên nhân chính của tình trạng dị ứng là sự tác động của các dị nguyên, được gọi là tác nhân gây dị ứng, khiến cho hệ miễn dịch kích thích và phản ứng. 

Một trong những yếu tố quan trọng nhất trong quá trình này là Histamin, một chất tự nhiên được cơ thể sản xuất ra khi hệ miễn dịch phản ứng với dị nguyên. Histamin là nguyên nhân chính gây ra các triệu chứng dị ứng, bao gồm sưng, ngứa, đỏ, đau rát.

Các tác nhân gây dị ứng rất đa dạng tồn tại trong môi trường xung quanh. Trong số những tác nhân phổ biến nhất là cây, cỏ và phấn hoa. Các tác nhân khác bao gồm bụi, lông và nước bọt động vật, nấm mốc cùng các thực phẩm như lạc, hạt trái cây, trứng, sữa.

Đối với những người sống trong môi trường đô thị, bụi mịn và một số chất gây ô nhiễm khác cũng có thể là nguyên nhân gây dị ứng. Sự tăng cường của công nghệ, thay đổi trong lối sống cũng tác động đến tình trạng dị ứng trong cộng đồng.

Mặc dù các triệu chứng của dị ứng có thể rất khó chịu, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, nhưng với những biện pháp quản lý, điều trị sẽ giảm nhẹ tác động của dị ứng. Sự hiểu biết về nguyên nhân giúp người bệnh kiểm soát tốt hơn tình trạng sức khỏe của mình cũng như phân biệt dị ứng và cảm lạnh.

Cảm lạnh là gì?

Cảm lạnh là một trong những căn bệnh phổ biến nhất thường gặp hàng ngày. Đây là một tình trạng bệnh truyền nhiễm do virus gây ra.

Tuy dị ứng và cảm lạnh được xem xét như một phản ứng tự nhiên trước sự xâm nhập của tác nhân từ môi trường nhưng cảm lạnh thường xuất hiện khi cơ thể không kịp thích nghi với điều kiện lạnh, tạo điều kiện cho virus tấn công, đặc biệt là ở các khu vực nhạy cảm của đường hô hấp như mũi và họng.

Triệu chứng của cảm lạnh không phải do trực tiếp virus mà là phản ứng tự nhiên của cơ thể trước sự tấn công của chúng. Bệnh biểu hiện với triệu chứng như ho, hắt hơi làm lây truyền sang người khác. Đau họng, nghẹt mũi và chảy nước mũi là những biểu hiện khác của cảm lạnh.

Ngoài ra, cảm lạnh cũng có thể đi kèm với đau đầu, sốt và đau nhức khắp cơ thể, đặc biệt là khi bệnh trạng trở nên nặng hơn. Thời gian mắc cảm lạnh thường kéo dài khoảng 7 - 10 ngày. Trong giai đoạn này, việc nghỉ ngơi và chăm sóc cơ thể là yếu tố quan trọng để giảm nhẹ triệu chứng, đảm bảo sự hồi phục sức khỏe.

Tuy nhiên, nếu triệu chứng kéo dài hơn 1 hoặc 2 tuần có thể là dấu hiệu của một tình trạng nhiễm trùng nặng hơn như viêm phổi, viêm xoang hay viêm phế quản. Lúc này, người bệnh nên được thăm khám bởi bác sĩ để được điều trị phù hợp.

Phòng tránh cảm lạnh bao gồm việc giữ ấm cơ thể, vệ sinh cá nhân hay tránh tiếp xúc với người bệnh. Ngoài ra, việc tăng cường sức khỏe tổng thể thông qua chế độ dinh dưỡng cân đối cùng lối sống lành mạnh cũng đóng vai trò quan trọng trong việc củng cố hệ miễn dịch, giảm nguy cơ mắc bệnh.

Cách phân biệt dị ứng và cảm lạnh

Cảm lạnh và dị ứng là hai tình trạng sức khỏe khác nhau nhưng đôi khi có thể gây nhầm lẫn do một số triệu chứng chung. Tuy nhiên, có một số yếu tố khác nhau giữa hai tình trạng như nguyên nhân, khả năng lây nhiễm, triệu chứng và thời gian diễn tiến triệu chứng, cụ thể:

• Nguyên nhân: Cảm lạnh là kết quả do sự xâm nhập của virus gây bệnh, trong khi dị ứng là phản ứng của hệ miễn dịch với các yếu tố ngoại lai. Sự khác biệt nguyên nhân giúp hiểu rõ hơn về bản chất của mỗi tình trạng.
• Khả năng lây nhiễm: Đây là một trong những điểm đặc biệt giúp phân biệt dị ứng và cảm lạnh. Cảm lạnh có thể lây nhiễm từ người này sang người khác, trong khi dị ứng không có tính chất truyền nhiễm. Điều này giúp đưa ra biện pháp phòng ngừa cũng như kiểm soát bệnh truyền nhiễm.
• Biểu hiện bệnh lý: Triệu chứng của cảm lạnh xuất hiện dần dần sau một thời gian ủ bệnh, trong khi dị ứng có thể phát triển ngay sau khi tiếp xúc với dị nguyên. Các triệu chứng khác biệt như sốt và đau nhức toàn thân là đặc trưng của tình trạng cảm lạnh giúp phân biệt rõ ràng giữa hai tình trạng này. Trong khi, dị ứng thường gây phát ban, nổi mẩn ngứa một vùng hoặc toàn thân.
• Thời gian diễn tiến triệu chứng: Cảm lạnh thường chuyển biến tích cực trong vòng một tuần, trong khi triệu chứng của dị ứng có thể kéo dài và duy trì cho đến khi tác nhân gây dị ứng được loại bỏ hoặc bệnh nhân được can thiệp điều trị.

Bằng cách phân tích các điểm khác biệt giữa cảm lạnh và dị ứng, người bệnh có thể nhận biết cũng như hiểu rõ hơn về mỗi tình trạng. Sự nhận thức này không chỉ giúp người bệnh tự chăm sóc một cách hiệu quả mà còn hỗ trợ chuyên gia y tế trong việc đưa ra chẩn đoán chính xác cùng phác đồ điều trị thích hợp.

Biện pháp xử trí khi bị cảm lạnh hoặc dị ứng

Cảm lạnh và dị ứng là những vấn đề sức khỏe phổ biến, thường gặp trong cuộc sống hàng ngày. Để đối phó hiệu quả khi bị cảm lạnh hoặc dị ứng, việc áp dụng biện pháp xử trí đúng cách là yếu tố quan trọng. Trong trường hợp này, bệnh nhân nên đến thăm bác sĩ để có chẩn đoán chính xác cùng đề xuất phương pháp điều trị thích hợp.

Đối với bệnh nhân mắc cảm lạnh, bác sĩ thường sẽ kê đơn thuốc giảm đau, hạ sốt, chống nghẹt mũi cùng các loại thuốc bổ hỗ trợ sức đề kháng. Việc sử dụng đúng liều lượng với thời gian theo hướng dẫn của bác sĩ giúp đảm bảo hiệu quả, tránh tác dụng phụ không mong muốn.

Ngoài ra, việc súc miệng kết hợp xịt mũi với nước muối phun sương giúp giảm nghẹt tắc mũi, làm thông thoáng đường hô hấp. Đồng thời, người bệnh cần nghỉ ngơi và duy trì một lối sống lành mạnh. Việc tránh lao lực, ăn các món nóng dễ tiêu hóa để cung cấp dinh dưỡng, làm ấm cơ thể, giúp thông mũi sẽ giúp bệnh nhân phục hồi nhanh chóng hơn.

Với người bị viêm mũi dị ứng, việc sử dụng thuốc chống dị ứng theo đường uống và xịt là cách chính để kiểm soát triệu chứng. Tuy nhiên, bệnh nhân cần tránh tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng càng nhiều càng tốt.

Hơn nữa, việc thực hiện các xét nghiệm kiểm tra cần thiết để xác định nguyên nhân gây dị ứng sẽ giúp bác sĩ đưa ra phương pháp điều trị chính xác, hiệu quả nhất.

Thông qua bài viết trên, Nhà thuốc Long Châu xin gửi tới quý độc giả cách phân biệt tình trạng dị ứng và cảm lạnh. Triệu chứng của cảm lạnh và dị ứng có thể khá giống nhau, do đó, khi chưa rõ ràng về tình trạng sức khỏe, việc đi khám tại bệnh viện sẽ giúp người bệnh có được chẩn đoán chính xác, từ đó có hướng điều trị hợp lý.

Xem thêm:

• Dị ứng thức ăn ở trẻ: Dấu hiệu nhận biết và cách xử lý kịp thời
• Bị dị ứng nước ngọt: Tìm hiểu nguyên nhân, triệu chứng và cách xử lý