Dị ứng thức ăn ở trẻ: Dấu hiệu nhận biết và cách xử lý kịp thời

Hệ tiêu hóa của trẻ nhỏ chưa hoàn thiện đầy đủ như người trưởng thành vì thế dễ tạo điều kiện cho việc nhiễm khuẩn đường ruột. Đồng thời, khả năng không thích ứng với một số loại thức ăn là rất cao. Vì vậy, làm cách nào để nhận biết được dấu hiệu dị ứng thức ăn ở trẻ và cách xử lý ra sao? Mời bạn đọc theo dõi bài viết phía dưới của Nhà thuốc Long Châu.

Dị ứng thức ăn là thế nào?

Dị ứng thức ăn là tình trạng xuất hiện khi hệ miễn dịch của cơ thể phản ứng với các thành phần lạ có trong thực phẩm. Dị ứng thức ăn thường xuyên xảy ra ở trẻ có cơ địa dị ứng. Những trẻ này thường có mức độ kháng thể IgE trong máu cao hơn bình thường, có bố mẹ hoặc anh chị em cũng có cơ địa dị ứng hoặc có những triệu chứng như viêm da cơ địa, viêm mũi dị ứng, mày đay dị ứng, hen phế quản.

Các protein lạ trong thức ăn được gọi là dị nguyên (allergen). Khi những dị nguyên này được hấp thụ vào máu, chúng liên kết với kháng thể IgE, kích thích tế bào bạch cầu ưa kiềm và tế bào mast phát thải các chất hóa học trung gian như serotonin, histamin đi vào máu, gây ra các triệu chứng của dị ứng.

Triệu chứng nhận biết dị ứng thức ăn ở trẻ

Dấu hiệu của tình trạng dị ứng thức ăn ở trẻ thường xuất hiện trong vài phút hoặc vài giờ sau khi trẻ ăn. Triệu chứng dị ứng thức ăn ở trẻ khá phong phú, phản ánh tại nhiều cơ quan khác nhau như sau:

• Trên da: Trẻ bị ban đỏ ngứa trong miệng, xung quanh miệng hoặc ban đỏ trên toàn bộ cơ thể, sưng quanh mắt, sưng môi và sưng mặt.
• Hệ tiêu hóa: Trẻ cảm thấy buồn nôn, đau bụng, nôn mửa và đi ngoài phân lỏng.
• Mắt và mũi: Dị ứng thức ăn ở trẻ khiến trẻ chảy nước mắt, ngứa mắt, ngứa mũi, tắc nghẽn mũi, chảy nước mũi.
• Trong trường hợp dị ứng thức ăn ở trẻ nặng còn có thể xuất hiện các triệu chứng như co thắt phế quản (gây thở rít, khó thở), sưng thanh môn, giảm huyết áp. Những triệu chứng này thường phát triển nhanh chóng và có thể đe dọa tính mạng của trẻ.
• Một số trẻ có thể trải qua các triệu chứng muộn (một vài ngày sau khi ăn thức ăn chứa dị nguyên) như đau bụng, viêm da cơ địa và đi ngoài phân lỏng hoặc có máu.

Những món ăn dễ gây ra dị ứng thức ăn ở trẻ

Một số trẻ từ nhỏ đã thể hiện các biểu hiện dị ứng đối với sữa bò hoặc một số loại sữa công thức khác. Nguyên nhân của hiện tượng này là trong sữa chứa các thành phần có khả năng khiến cơ thể của bé phản ứng không thích ứng.

Ngoài ra, tình trạng dị ứng thức ăn ở trẻ cũng có thể xảy ra khi bé tiêu thụ các thực phẩm chứa các thành phần dễ gây dị ứng. Cụ thể, những loại thực phẩm như hạt nhân, đậu phộng, tôm, trứng, hải sản thường được xem xét.

Một số trẻ có thể phản ứng dị ứng với thực phẩm thông thường như việt quất, cà chua, khoai tây. Trong khi đó, một số khác có thể phản ứng với các thành phần trong thức ăn sau quá trình chế biến, phổ biến nhất là mù tạt hoặc mì chính. Hoặc trẻ cũng có thể phản ứng với các chất phụ gia khác như salicylate, benzoat.

Xử lý khi trẻ gặp vấn đề dị ứng thức ăn

Nguyên tắc cơ bản trong điều trị dị ứng thức ăn ở trẻ là xác định các dị nguyên gây ra tình trạng này và tránh tiếp xúc với chúng. Điều này đòi hỏi thay đổi thói quen ăn uống của trẻ và tăng cường sự cẩn trọng trong việc lựa chọn thức ăn.

Khi nghi ngờ về dị ứng thức ăn ở trẻ, quan trọng nhất là cha mẹ cần tìm kiếm ý kiến của bác sĩ chuyên khoa dị ứng. Bác sĩ có thể thực hiện các cuộc kiểm tra, hỏi lịch sử bệnh và thậm chí tiến hành các xét nghiệm đặc biệt như test dị nguyên trên da hoặc xét nghiệm máu để xác định chắc chắn thức ăn gây ra dị ứng.

Khi đã xác định dị ứng thức ăn, quá trình điều trị cần bắt đầu ngay lập tức và chủ yếu tập trung vào hai biện pháp chính:

• Loại trừ thức ăn gây dị ứng khỏi chế độ ăn của trẻ: Việc loại trừ các thực phẩm gây dị ứng khỏi chế độ ăn của trẻ là biện pháp quan trọng nhất, giúp giảm mức độ và ngăn chặn sự tái phát của các phản ứng dị ứng.
• Sử dụng các loại thuốc điều trị phù hợp cho tình trạng dị ứng: Phụ huynh không nên tự y áp dụng các loại thuốc mà không có sự tư vấn hoặc hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa. Việc này quan trọng để đảm bảo rằng phương pháp điều trị là an toàn và hiệu quả cho trẻ.

Phòng ngừa dị ứng thức ăn ở trẻ như thế nào?

Để ngăn chặn tình trạng dị ứng thức ăn ở trẻ, cha mẹ có thể thực hiện theo các nguyên tắc dưới đây:

• Loại bỏ thức ăn có khả năng dị ứng khỏi chế độ ăn của trẻ: Dựa trên kinh nghiệm thực tế, nếu có thành viên trong gia đình hoặc người thân của bé có dị ứng với một loại thức ăn nào đó, hãy loại bỏ nó khỏi chế độ ăn của bé. Hạn chế tiếp xúc của bé với các thức ăn có nguy cơ gây dị ứng.
• Cẩn trọng với thực phẩm của trẻ: Do hệ tiêu hóa của trẻ nhỏ chưa phát triển đầy đủ, việc lựa chọn thực phẩm cần đảm bảo sạch sẽ và an toàn. Tránh sử dụng thực phẩm chế biến sẵn hoặc thực phẩm không có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng.
• Tránh các thực phẩm có nguy cơ gây dị ứng: Nhiều thực phẩm như hải sản, tôm, cua, động vật thân mềm có khả năng gây dị ứng cao. Nếu bé có cơ địa dị ứng, tránh cho trẻ sử dụng những loại thực phẩm này.
• Tăng cường hệ miễn dịch của cơ thể: Dị ứng thức ăn thường xuất hiện khi trẻ còn nhỏ và hệ miễn dịch chưa mạnh mẽ. Vì vậy, để phòng ngừa dị ứng tốt nhất hãy đảm bảo rằng trẻ được cung cấp đủ dinh dưỡng để phát triển khỏe mạnh. Sức đề kháng tốt sẽ giúp trẻ chống lại hiệu ứng của những thực phẩm mà cơ thể không dung nạp được. Điều này làm cho quá trình điều trị dị ứng thức ăn ở trẻ trở nên đơn giản hơn và không gây ra tác dụng phụ.

Như vậy, Nhà thuốc Long Châu vừa chia sẻ thông tin hữu ích về dị ứng thức ăn ở trẻ. Tóm lại, dị ứng thức ăn ở trẻ là một vấn đề quan trọng cần được cha mẹ chú ý đặc biệt, nhất là trong giai đoạn bé bắt đầu ăn dặm. Hy vọng những kiến thức này sẽ giúp phụ huynh nâng cao nhận thức và biết cách chăm sóc sức khỏe cho bé một cách toàn diện.

Xem thêm:

• Dị ứng với cây họ đậu là thế nào? Triệu chứng nhận biết
• Phân biệt dị ứng và cảm lạnh cùng biện pháp xử trí hiệu quả