Phân độ xơ gan và phương pháp chẩn đoán theo từng phân độ

Xơ gan là tình trạng gan bị tổn thương, chia theo nhiều phân độ khác nhau từ nhẹ đến nặng. Mỗi mức độ lại có triệu chứng lâm sàng và cách chẩn đoán khác nhau.

Xơ gan là gì? Có mấy cấp độ?

Tìm hiểu về xơ gan

Xơ gan là giai đoạn sau của viêm gan mạn tính, là hậu quả của việc gan bị các tác nhân có hại tấn công trong thời gian dài, tế bào gan chết dần vào tạo thành các mô sẹo, không thể thực hiện các chức năng bình thường. Lúc này, cơ thể có những biểu hiện như: Vàng da, vàng mắt, suy nhược, chán ăn,… Nếu không chữa trị kịp thời gan trở nên chai cứng, lâu dần chuyển hóa thành ung thư gan.

Xơ gan được phân thành mấy mức độ?

Dựa theo cách phân loại Metavir của giải phẫu bệnh, xơ gan được chia thành 5 giai đoạn:

• Giai đoạn F0: Gan chưa có biểu hiện xơ hóa;
• Giai đoạn F1: Xơ hóa khoảng cửa;
• Giai đoạn F2: Xơ hóa khoảng cửa với vài cầu nối;
• Giai đoạn F3: Xơ hóa bắt đầu;
• Giai đoạn xơ gan F4: Xơ gan.

Qua những giai đoạn trên, người ta phân độ xơ gan thành 4 cấp. Mỗi cấp độ sẽ có dấu hiệu nhận biết các phác đồ điều trị khác nhau:

• Nếu bệnh đang ở giai đoạn F0 hoặc F1, gan xơ hóa nhẹ hoặc không. Lúc này hoàn toàn có thể điều trị khỏi nếu chúng ta phát hiện bệnh kịp thời;
• Gan xơ hóa đáng kể khi ở mức độ F2, F3 hoặc F4;
• Gan xơ hóa nặng ở cấp độ F3, F4. Lúc này, các biện pháp điều trị chỉ còn mục đích kéo dài sự sống, không thể chữa khỏi bệnh hoàn toàn;
• Gan xơ hóa ở cấp độ F4 có thể dẫn biến chứng đe dọa tính mạng người bệnh.

Triệu chứng điển hình của từng phân độ xơ gan

Quá trình xơ gan diễn ra trong vài tuần, thậm chí là vài năm. Ở từng giai đoạn, cấp độ, tổn thương của gan là khác nhau. Một số triệu chứng điển hình dưới đây sẽ giúp bạn nhận biết từng phân độ xơ gan:

Giai đoạn F1

Ở giai đoạn 1 là giai đoạn mới chớm của quá trình xơ hóa, hình thành mô sẹo. Do đó người bệnh ít xuất hiện triệu chứng bất thường, nếu có thì không rõ ràng như: Người mệt mỏi, chán ăn, sụt 2 - 3kg trong 3 tháng, nôn mửa, hay rối loạn tiêu hóa,… Nhiều người vẫn hay chủ quan và lầm tưởng đó là dấu hiệu các bệnh đường tiêu hóa.

Mệt mỏi, sút cân là những dấu hiệu đầu tiên của giai đoạn F1

Giai đoạn F2

Khi tiến triển sang giai đoạn F2, hình ảnh các mô xơ hóa rõ ràng hơn khi siêu âm. Lúc này chức năng của gan giảm sút do số lượng tế bào bị xơ hóa tăng lên. Chức năng đào thải chất độc ra khỏi cơ thể của gan bị ngưng trệ làm ảnh hưởng đến hoạt động của cơ quan khác. Một số triệu chứng điển hình ở giai đoạn này là: Vàng da, vàng mắt, nước tiểu sẫm màu…

Bên cạnh đó, tại phân độ xơ gan F2 còn khiến bạn gặp phải tình trạng bụng chướng, ăn không tiêu. Cơ thể luôn cảm thấy suy nhược, có cơn sốt nhẹ vào chiều tối. Móng tay, móng chân khô và chuyển dần sang màu trắng. Ngoài ra một số bệnh nhân có dấu hiệu đau hạ sườn phải.

Giai đoạn F3

Ở giai đoạn F3, mô xơ hóa chiếm gần như toàn bộ các vị trí trong gan. Các tế bào gan khỏe còn lại không thể đảm nhận mọi chức năng, trở nên suy yếu và xơ hóa. Khi gan đã mất đi hầu hết chức năng, một số triệu chứng xuất hiện như:

• Tim đập nhanh, cơ thể đau nhức, thường xuyên cảm thấy chóng mặt, thậm chí là ngất xỉu;
• Chân tay phù nề, lan dần đến các bộ phận khác, bụng chướng;
• Buồn nôn, đau bụng, rối loạn tiêu hóa, khi đi ngoài thì phân có màu đen.

Giai đoạn F4

Lúc này, mọi tế bào gan đều không còn đảm nhận chức năng chuyển hóa, thải độc. Cơ thể người bệnh bị ảnh hưởng nặng nề, kèm theo nhiều biến chứng nguy hiểm.

Bụng to là dấu hiệu điển hình của xơ gan giai đoạn F4

Phương pháp chẩn đoán các phân độ của xơ hóa gan

Để xác định phân độ xơ gan đang ở độ nào, bác sĩ sẽ áp dụng phương pháp chẩn đoán dưới đây, từ đó xác định phác đồ điều trị phù hợp.

Xét nghiệm máu

Nếu đang nghi ngờ mắc bệnh xơ gan, bác sĩ sẽ yêu cầu người bệnh làm các xét nghiệm máu để kiểm tra tổng thể về chức năng tổng hợp sinh học của gan: Protein, bilirubin, albumin, đánh giá mức độ đông máu. Thông qua đó, bác sĩ có thể xác định mức độ hoạt động của gan.

Siêu âm 

Siêu âm gan được bác sĩ yêu cầu khi muốn quan sát toàn bộ hình ảnh, kích thước vùng bụng của người bệnh. Qua đó, bác sĩ có thể phát hiện được các tình trạng bất thường như: Khối u, mô sẹo, áp xe gan hay gan nhiễm mỡ cũng như đánh giá phân độ xơ gan.

Siêu âm là phương pháp chẩn đoán cơ bản trong bệnh xơ gan

Sinh thiết gan

Sinh thiết gan là phương pháp ít được sử dụng nhất và bác sĩ chỉ chỉ định trong một số trường hợp nhất định. Bởi vì xét nghiệm sinh thiết sẽ xâm nhập sâu vào bên trong tổ chức mô gan và gây ra biến chứng. Đồng thời, kết quả sinh thiết không chính xác hoàn toàn bởi ảnh hưởng vị trí, kích thước mẫu và người giải phẫu bệnh.

Mong rằng, với những thông tin mà chúng tôi vừa chia sẻ ở bài viết sẽ giúp bạn hiểu hơn về các phân độ xơ gan. Khi cơ thể xuất hiện triệu chứng như: Vàng da, vàng mắt,… bạn nên đến ngay các cơ sở y tế để được thăm khám kịp thời.

Xem thêm:

• Mắc bệnh xơ gan giai đoạn 2 có chữa được không?
• Xơ gan giai đoạn 4 có chữa được không?
• Bị xơ gan giai đoạn đầu sống được bao lâu?

Thùy Hương

Nguồn tham khảo: Vinmec.com