Viêm gan mạn là gì? Nguyên nhân gây bệnh, phương pháp điều trị và nguyên tắc phòng ngừa

Viêm gan mạn là bệnh gì?

Viêm gan là tình trạng gan bị viêm. Trong bệnh viêm gan mãn tính, tình trạng viêm này kéo dài liên tục ít nhất sáu tháng. Tình trạng này có thể nhẹ, gây tổn thương tương đối ít, hoặc nghiêm trọng hơn là khiến nhiều tế bào gan bị phá hủy. Một số trường hợp dẫn đến xơ gan và suy gan.

Các trường hợp viêm gan mãn tính đã từng được phân loại theo mô học là viêm gan mãn tính dai dẳng, mãn tính tiểu thùy hoặc mãn tính hoạt động. 

Gần đây, có một hệ thống phân loại hữu ích hơn đã được đưa ra dựa trên các tiêu chí:

• Nguyên nhân học;

• Mức độ viêm và hoại tử mô học (cấp độ);

• Mức độ xơ hóa mô học (giai đoạn).

Viêm và hoại tử có khả năng hồi phục. Quá trình xơ hóa có thể đảo ngược nếu điều trị hoàn toàn nguyên nhân ở những bệnh nhân không bị xơ gan.

Những dấu hiệu và triệu chứng của viêm gan mạn

Các đặc điểm lâm sàng của viêm gan mãn tính rất khác nhau. Khoảng một phần ba trường hợp phát triển sau viêm gan cấp tính, nhưng hầu hết tiến triển âm thầm.

Nhiều bệnh nhân không có triệu chứng, bất kể căn nguyên. Tuy nhiên, tình trạng khó chịu, chán ăn và mệt mỏi khá phổ biến, đôi khi kèm theo sốt nhẹ và khó chịu vùng bụng trên không đặc hiệu. Thường không có vàng da.

Thông thường, những phát hiện đầu tiên là:

• Các dấu hiệu của xơ gan (ví dụ: Lách to, hình mạng nhện, ban đỏ lòng bàn tay).

• Các biến chứng của xơ gan (tăng áp lực tĩnh mạch cửa, chảy máu tĩnh mạch, cổ trướng, bệnh não gan, ung thư gan).

• Một số bệnh nhân bị viêm gan mãn tính có biểu hiện ứ mật (vàng da, ngứa, phân nhạt màu, tăng tiết mỡ).

Trong bệnh viêm gan tự miễn, đặc biệt là ở phụ nữ trẻ, các biểu hiện có thể liên quan đến hầu như bất kỳ cơ quan nào và có thể bao gồm mụn trứng cá, vô kinh, đau khớp, viêm loét đại tràng, xơ phổi, viêm tuyến giáp, viêm thận và thiếu máu tán huyết.

Viêm gan C mãn tính đôi khi kết hợp với liken phẳng, viêm mạch niêm mạc, viêm cầu thận bệnh rối loạn chuyển hóa porphyrin, bệnh máu khó đông hỗn hợp và u lympho tế bào B không Hodgkin.

Các triệu chứng của cryoglobulinemia (xuất hiện cryoglobulin trong máu) bao gồm mệt mỏi, đau cơ, đau khớp, bệnh thần kinh, viêm cầu thận và phát ban (mày đay, ban xuất huyết, viêm mạch bạch cầu); chứng cryoglobulinemia không có triệu chứng thường gặp hơn.

Biến chứng có thể gặp khi mắc bệnh viêm gan mạn

Tiên lượng cho bệnh nhân viêm gan mãn tính rất thay đổi và thường phụ thuộc vào nguyên nhân và khả năng điều trị.

Viêm gan mãn tính do thuốc thường thoái lui hoàn toàn khi ngưng thuốc gây bệnh.

Nếu không điều trị, các trường hợp do HBV gây ra có thể tự khỏi (không phổ biến), tiến triển nhanh chóng hoặc tiến triển từ từ thành xơ gan trong nhiều thập kỷ. Sự phân giải thường bắt đầu với sự gia tăng nhất thời mức độ nghiêm trọng của bệnh và dẫn đến sự chuyển đổi huyết thanh từ kháng nguyên e của virus viêm gan B (HBeAg) thành kháng thể chống lại kháng nguyên HBeAg (anti-HBe), sau đó là mất kháng nguyên bề mặt viêm gan B (HBsAg). Đồng nhiễm với HDV gây ra dạng nhiễm HBV mãn tính nặng nhất. Nếu không điều trị, có thể tiến triển thành xơ gan ở 70% bệnh nhân đồng nhiễm.

Viêm gan mãn tính không được điều trị do HCV gây ra xơ gan ở 20 - 30% bệnh nhân, mặc dù quá trình phát triển có thể mất nhiều thập kỷ và thay đổi vì nó thường liên quan đến các yếu tố nguy cơ khác của bệnh nhân đối với bệnh gan mãn tính, bao gồm sử dụng rượu và béo phì.

Viêm gan tự miễn mãn tính thường đáp ứng với điều trị nhưng đôi khi gây xơ hóa tiến triển và cuối cùng là xơ gan.

Nhiễm HBV mạn tính, ngay cả khi không bị xơ gan, làm tăng nguy cơ ung thư biểu mô tế bào gan. Nguy cơ cũng tăng lên trong các rối loạn gan khác (ví dụ: Nhiễm HCV, bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu [NAFLD]), nhưng thường là khi xơ gan hoặc xơ hóa tiến triển.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên xảy ra, bạn nên liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn. Chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh và giúp bạn mau chóng hồi phục sức khỏe.

Nguyên nhân dẫn đến viêm gan mạn

Những nguyên nhân phổ biến nhất:

• Virus viêm gan B;

• Virus viêm gan C;

• Viêm gan nhiễm mỡ không do rượu (NASH);

• Bệnh gan liên quan đến rượu.

Virus viêm gan B (HBV) và virus viêm gan C (HCV) là những nguyên nhân thường gặp gây ra bệnh viêm gan mãn tính; 5 - 10% trường hợp nhiễm HBV, có hoặc không đồng nhiễm virus viêm gan D (HDV), và khoảng 75% trường hợp nhiễm HCV trở thành mãn tính. Tỷ lệ nhiễm HBV mạn tính ở trẻ em cao hơn (lên đến 90% trẻ sơ sinh bị nhiễm và 25 - 50% trẻ nhỏ). Mặc dù cơ chế dẫn đến bệnh mãn tính chưa được làm rõ, nhưng có thể xác định tổn thương gan chủ yếu bằng phản ứng miễn dịch của bệnh nhân đối với nhiễm virus.

Hiếm khi, kiểu gen 3 của virus viêm gan E có liên quan đến bệnh viêm gan mãn tính.

Virus viêm gan A không gây ra bệnh mãn tính.

Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD) phát triển thường xuyên nhất ở những bệnh nhân có ít nhất một trong các yếu tố nguy cơ sau:

• Béo phì;

• Rối loạn lipid máu;

• Kháng insulin.

NASH là dạng NAFLD tiến triển gây viêm gan mãn tính.

Bệnh gan liên quan đến rượu (sự kết hợp của gan nhiễm mỡ, viêm gan lan tỏa và hoại tử gan) là kết quả của việc uống quá nhiều rượu.

Nguyên nhân ít phổ biến hơn

Viêm gan tự miễn (tổn thương tế bào gan qua trung gian miễn dịch) chiếm tỷ lệ cao trong các bệnh viêm gan không do virus hoặc viêm gan nhiễm mỡ; các đặc điểm của bệnh viêm gan tự miễn dịch bao gồm:

• Sự hiện diện của các dấu hiệu miễn dịch huyết thanh (ví dụ: Kháng thể kháng nhân, kháng thể chống cơ trơn, kháng thể vi mô gan - thận).

• Mối liên quan với các loại haplotypic tương hợp mô thường gặp trong các rối loạn tự miễn dịch (ví dụ: HLA-B1, HLA-B8, HLA-DR3, HLA-DR4).

• Sự chiếm ưu thế của tế bào T và tế bào huyết tương trong tổn thương mô học gan.

• Các khuyết tật in vitro phức tạp trong chức năng miễn dịch tế bào và điều hòa miễn dịch.

• Mối liên quan với các rối loạn tự miễn dịch khác (ví dụ: Viêm khớp dạng thấp, thiếu máu tan máu tự miễn, viêm cầu thận tăng sinh).

• Đáp ứng với điều trị bằng corticosteroid hoặc thuốc ức chế miễn dịch.

Viêm đường mật nguyên phát (trước đây là xơ gan mật nguyên phát) là một quá trình qua trung gian miễn dịch dẫn đến tổn thương ống mật. Bệnh nhân thường có biểu hiện dương tính với xét nghiệm kháng thể kháng tế bào (AMA) và tăng phosphatase kiềm. Hầu hết bệnh nhân viêm đường mật nguyên phát là phụ nữ. Các triệu chứng bao gồm mệt mỏi, ngứa và đau khớp.

Đôi khi viêm gan mãn tính có các đặc điểm của cả viêm gan tự miễn và một rối loạn gan mãn tính qua trung gian miễn dịch khác (ví dụ: Viêm đường mật nguyên phát, viêm đường mật xơ cứng nguyên phát). Những điều kiện này được gọi là hội chứng chồng chéo.

Nhiều loại thuốc, bao gồm isoniazid, methotrexate, methyldopa, nitrofurantoin, tamoxifen, amiodarone, và hiếm khi là acetaminophen, có thể gây viêm gan mãn tính. Cơ chế khác nhau tùy theo loại thuốc và có thể liên quan đến đáp ứng miễn dịch bị thay đổi, phát triển viêm gan nhiễm mỡ, các chất chuyển hóa trung gian gây độc tế bào hoặc các khuyết tật chuyển hóa được xác định về mặt di truyền.

Ít thường xuyên hơn, viêm gan mãn tính do thiếu alpha-1 antitrypsin, bệnh celiac, rối loạn tuyến giáp, bệnh huyết sắc tố di truyền hoặc bệnh Wilson.

Những ai có nguy cơ mắc phải viêm gan mạn?

Mọi đối tượng đều có nguy cơ mắc viêm gan. Đặc biệt là những người có tiền sử hoặc đang mắc các bệnh liên quan đến gan mật.

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc phải viêm gan mạn

Một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc viêm gan mạn, bao gồm:

• Không được chủng ngừa bệnh viêm gan virus, đặc biệt là HAV và HBV.

• Bị nhiễm trùng cấp tính hoặc mãn tính với một hoặc nhiều loại virus viêm gan.

• Bị rối loạn tự miễn dịch, như bệnh đa hạch tự miễn nhiễm nấm candida loạn dưỡng ngoại bì (APECE).

• Sinh ra từ người mẹ bị nhiễm virus viêm gan, đặc biệt là viêm gan B.

• Dùng chung, tiếp xúc với kim tiêm hoặc các đồ vật khác có thể bị nhiễm virus viêm gan.

• Quan hệ tình dục không an toàn, như không sử dụng bao cao su, có nhiều bạn tình.

• Tiếp xúc thường xuyên với hóa chất độc hại. Ví dụ làm các nghề như tiệm giặt khô, thợ sơn, bệnh viện hoặc công nhân nông trại.

• Uống nước chưa qua xử lý hoặc ăn thực phẩm chưa được chế biến an toàn, đúng cách.

• Uống nhiều rượu trong thời gian dài.

• Dùng thuốc được cho là có liên quan đến bệnh viêm gan.

• Thiếu các dịch vụ vệ sinh như phòng tắm hoặc nơi rửa tay.

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán viêm gan mạn

Các xét nghiện có thể được thực hiện để chẩn đoán viêm gan mạn:

• Xét nghiệm gan tương thích với bệnh viêm gan.

• Các xét nghiệm huyết thanh virus.

• Có thể dùng tự kháng thể, globulin miễn dịch, mức độ alpha-1 antitrypsin và các xét nghiệm khác.

• Sinh thiết (thỉnh thoảng).

• Albumin huyết thanh, số lượng tiểu cầu và thời gian prothrombin/tỷ lệ chuẩn hóa quốc tế (PT/INR).

Nghi ngờ bệnh nhân mắc viêm gan mãn tính khi có bất kỳ dấu hiệu nào sau đây:

• Các triệu chứng và dấu hiệu gợi ý.

• Tình cờ ghi nhận sự gia tăng nồng độ aminotransferase.

• Tiền sử bệnh viêm gan cấp tính đã được chẩn đoán trước đây.

Ngoài ra, để xác định những bệnh nhân không có triệu chứng, Trung tâm Kiểm soát Dịch bệnh (CDC) khuyến nghị xét nghiệm viêm gan C cho tất cả người lớn ≥ 18 tuổi ít nhất một lần.

Xét nghiệm gan

Cần xét nghiệm gan nếu trước đó chưa được thực hiện và bao gồm alanine aminotransferase (ALT) huyết thanh, aspartate aminotransferase (AST), phosphatase kiềm và bilirubin.

Tăng aminotransferase là những bất thường đặc trưng nhất trong xét nghiệm (giá trị bình thường ALT: 29 - 33 IU/L [0,48 - 55 microkat/L] đối với nam và 19 - 25 IU/L [0,32 - 0,42 microkat/L] đối với nữ). ALT thường cao hơn AST. Nồng độ aminotransferase có thể bình thường trong thời kỳ viêm gan mãn tính nếu bệnh đã khỏi, đặc biệt khi nhiễm HCV và bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD).

Alkaline phosphatase thường bình thường hoặc chỉ tăng nhẹ nhưng đôi khi cao rõ rệt, đặc biệt trong viêm đường mật nguyên phát .

Bilirubin thường bình thường trừ khi bệnh nặng hoặc tiến triển.

Các xét nghiệm khác trong phòng thí nghiệm

Nếu kết quả xét nghiệm phù hợp với bệnh viêm gan, các xét nghiệm huyết thanh virus được thực hiện để loại trừ HBV và HCV. Trừ khi những xét nghiệm này chỉ ra căn nguyên của virus, thì cần phải xét nghiệm thêm.

Các thử nghiệm tiếp theo được thực hiện bao gồm:

• Các tự kháng thể (kháng thể kháng nhân, kháng thể chống cơ trơn, kháng thể kháng tế bào, kháng thể vi mô gan - thận).

• Immunoglobulin.

• Độ bão hòa transferrin huyết thanh và ferritin.

• Xét nghiệm tuyến giáp (hormone kích thích tuyến giáp).

• Xét nghiệm bệnh celiac (kháng thể transglutaminase mô).

• Mức độ alpha-1 antitrypsin.

• Ceruloplasmin.

Trẻ em và thanh niên được kiểm tra bệnh Wilson bằng cách đo mức độ ceruloplasmin.

Viêm gan tự miễn thường được chẩn đoán dựa trên sự hiện diện của kháng thể kháng nhân (ANA), kháng cơ trơn (ASMA), hoặc kháng thể kháng microsome gan/thận loại 1 (chống LKM1) ở hiệu giá 1:80 (ở người lớn) hoặc 1:20 (ở trẻ em) và thường là tăng các globulin miễn dịch trong huyết thanh. Kháng thể kháng thuốc thường xuất hiện nhất trong viêm đường mật nguyên phát. 

Độ bão hòa transferrin huyết thanh > 45% và ferritin tăng cao cho thấy bệnh huyết thanh di truyền và cần được theo dõi bằng xét nghiệm di truyền đối với gen bệnh huyết sắc tố (HFE).

Nên đo albumin huyết thanh, số lượng tiểu cầu và PT để đánh giá chức năng gan và mức độ bệnh; albumin huyết thanh thấp, số lượng tiểu cầu thấp, hoặc PT kéo dài có thể gợi ý xơ gan và thậm chí tăng áp lực tĩnh mạch cửa.

Nếu nguyên nhân gây viêm gan được xác định, các xét nghiệm không xâm lấn (siêu âm đàn hồi, các chất chỉ điểm huyết thanh) có thể được thực hiện để đánh giá mức độ xơ hóa gan.

Sinh thiết

Không giống như trong bệnh viêm gan cấp tính, sinh thiết có thể cần thiết để xác định chẩn đoán hoặc căn nguyên của bệnh viêm gan mãn tính.

Các trường hợp nhẹ có thể chỉ có hoại tử tế bào gan nhỏ và thâm nhiễm tế bào viêm, thường là ở các vùng cửa, có kiến ​​trúc tuyến nang (acinar) bình thường và ít hoặc không có xơ hóa. Những trường hợp như vậy hiếm khi phát triển thành bệnh gan hoặc xơ gan quan trọng về mặt lâm sàng.

Trong những trường hợp nghiêm trọng hơn, sinh thiết thường cho thấy hoại tử quanh cửa với thâm nhiễm tế bào đơn nhân (hoại tử từng mảng) kèm theo xơ hóa quanh ổ bụng và tăng sinh ống mật. Cấu trúc gan có thể bị méo mó do các vùng hoại tử và xơ hóa, và bệnh xơ gan đôi khi tồn tại cùng với các dấu hiệu của bệnh viêm gan đang diễn ra.

Sinh thiết cũng được sử dụng để phân loại và phân giai đoạn bệnh, mặc dù xét nghiệm không xâm lấn (chất chỉ điểm huyết thanh hoặc chụp đàn hồi) hiện nay thường được sử dụng thay vì sinh thiết gan để xác định giai đoạn xơ hóa. Một trong những dấu hiệu đơn giản nhất để đánh giá giai đoạn xơ hóa là chỉ số FIB4, sử dụng aspartate aminotransferase (AST), alanine aminotransferase (ALT), tiểu cầu và tuổi để đánh giá nguy cơ xơ hóa tiến triển. Các phương thức khác bao gồm đo độ đàn hồi thoáng qua hoặc đo độ đàn hồi MR.

Tầm soát các biến chứng

Nếu các triệu chứng hoặc dấu hiệu của cryoglobulinemia phát triển trong bệnh viêm gan mãn tính, đặc biệt là với HCV, thì nên đo nồng độ cryoglobulin và yếu tố dạng thấp; mức độ cao của yếu tố dạng thấp và mức độ bổ thể thấp gợi ý đến chứng cryoglobulinemia.

Bệnh nhân bị nhiễm HBV mạn tính hoặc xơ gan do bất kỳ rối loạn cơ bản nào về gan nên được tầm soát ung thư biểu mô tế bào gan 6 tháng một lần bằng siêu âm và đôi khi đo alpha-fetoprotein huyết thanh, mặc dù hiệu quả về chi phí của phương pháp này, đặc biệt là đo alpha-fetoprotein, vẫn còn được tranh luận. 

Phương pháp điều trị viêm gan mạn hiệu quả

Hỗ trợ điều trị viêm gan mạn thường được thực hiện bằng phương pháp:

• Chăm sóc hỗ trợ.

• Điều trị nguyên nhân (ví dụ: Corticosteroid cho bệnh viêm gan tự miễn, thuốc kháng virus đối với nhiễm HBV và HCV).

Điều trị chung

Mục tiêu điều trị đối với viêm gan mãn tính bao gồm điều trị nguyên nhân và nếu xơ gan và tăng áp lực tĩnh mạch cửa đã phát triển, quản lý các biến chứng (ví dụ: Cổ trướng, bệnh não gan).

Ngừng thuốc gây viêm gan: Chống chỉ định acetaminophen cho bệnh nhân suy gan nặng hoặc bệnh gan hoạt động nặng. NSAID cũng nên tránh ở nhóm bệnh nhân này.

Cần điều trị các rối loạn tiềm ẩn. Thay đổi lối sống nên được khuyến cáo cho bệnh nhân NAFLD hoặc bệnh gan liên quan đến rượu.

Ghép gan có thể được yêu cầu đối với xơ gan mất bù.

Viêm gan B và C mãn tính

Có các phương pháp điều trị kháng virus cụ thể cho bệnh viêm gan B mãn tính (ví dụ: Entecavir và tenofovir là liệu pháp đầu tay) và các phương pháp điều trị kháng virus cho bệnh viêm gan C mãn tính (ví dụ: Phác đồ không có interferon của thuốc kháng virus tác dụng trực tiếp).

Trong trường hợp viêm gan mãn tính do HBV, điều trị dự phòng (bao gồm cả dự phòng miễn dịch) cho những người tiếp xúc với bệnh nhân có thể hữu ích. Không có vaccine cho những người tiếp xúc với bệnh nhân nhiễm HCV.

Nên tránh dùng corticosteroid và thuốc ức chế miễn dịch trong bệnh viêm gan B và C mãn tính vì những thuốc này làm tăng cường sự nhân lên của virus. Nếu bệnh nhân bị viêm gan B mãn tính có các rối loạn khác cần điều trị bằng corticosteroid, liệu pháp ức chế miễn dịch hoặc hóa trị độc tế bào, họ nên được điều trị bằng thuốc kháng virus đồng thời để ngăn ngừa bùng phát hoặc tái hoạt động của viêm gan B hoặc suy gan cấp tính do viêm gan B.

Viêm gan nhiễm mỡ không do rượu (NASH)

Điều trị NASH nhằm mục đích:

• Loại bỏ nguyên nhân gây bệnh (giảm cân).

• Kiểm soát các yếu tố rủi ro và bệnh đi kèm.

Điều trị bao gồm:

• Khuyến nghị giảm cân từ 7 - 10% trọng lượng cơ thể thông qua thay đổi chế độ ăn uống và tập thể dục.

• Điều trị đồng thời các yếu tố nguy cơ chuyển hóa như tăng lipid máu và kháng insulin.

• Ngừng thuốc liên quan đến NASH (ví dụ: Amiodarone, tamoxifen, methotrexate, corticosteroid như prednisone hoặc hydrocortisone, estrogen tổng hợp).

• Tránh tiếp xúc với chất độc (ví dụ: Thuốc trừ sâu).

Hiện không có thuốc nào được khuyến nghị đặc biệt để điều trị NASH.

Viêm gan tự miễn

Corticosteroid, có hoặc không có azathioprine, kéo dài thời gian sống sót.

Prednisone thường được bắt đầu với liều 30 - 60 mg uống mỗi ngày một lần, sau đó giảm dần đến liều thấp nhất để duy trì các aminotransferase ở mức bình thường hoặc gần bình thường.

Để ngăn ngừa nhu cầu điều trị corticosteroid lâu dài, bác sĩ lâm sàng có thể chuyển sang azathioprine 1 - 1,5 mg/kg uống 1 lần/ngày hoặc mycophenolate mofetil 1000 mg x 2 lần/ngày sau khi cảm ứng corticosteroid hoàn tất rồi giảm dần corticosteroid. Hầu hết bệnh nhân cần điều trị duy trì lâu dài, liều thấp, không dùng corticosteroid.

Bệnh huyết sắc tố di truyền

Bệnh huyết sắc tố di truyền được điều trị bằng phương pháp phẫu thuật cắt bỏ tĩnh mạch.

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến của viêm gan mạn

Chế độ sinh hoạt:

• Viêm gan B và C mãn tính được điều trị bằng thuốc kháng virus. Các loại thuốc mới nhất có tỷ lệ thành công rất cao.

• Nếu bị viêm gan C, nên chủng ngừa viêm gan A và B trừ khi xét nghiệm máu cho thấy đã miễn dịch với những loại virus này. Có thể phát triển các triệu chứng viêm gan A hoặc B nghiêm trọng hơn so với người không bị viêm gan C.

• Điều trị viêm gan do rượu là kiêng hoàn toàn rượu.

• Những người bị NASH thường cần giảm cân và luôn cần tập thể dục nhiều hơn. Ngoài ra, nhiều người bị NASH có lượng đường trong máu cao và thường xuyên tiến triển thành đái tháo đường type 2. Kiểm soát tốt lượng đường trong máu có thể giúp giảm sự tích tụ chất béo và viêm nhiễm trong gan.

• Nếu đã có bằng chứng của bệnh xơ gan, nên làm nội soi để tìm các đoạn giãn tĩnh mạch thực quản vì chúng có thể gây xuất huyết đe dọa tính mạng. Cũng nên kiểm tra định kỳ bằng xét nghiệm máu (alpha fetoprotein) và siêu âm để phát hiện ung thư gan giai đoạn đầu.

• Corticosteroid và các loại thuốc khác như azathioprine để ức chế hệ thống miễn dịch là phương pháp điều trị chính của bệnh viêm gan mãn tính tự miễn dịch. Những loại thuốc này thường làm giảm các triệu chứng, giảm viêm gan và kéo dài thời gian sống sót. Cần dùng thuốc đúng liều và thời gian theo chỉ định của bác sĩ.

• Điều trị các dạng viêm gan mãn tính ít phổ biến hơn tập trung vào căn bệnh gây ra tình trạng này. Viêm gan mãn tính liên quan đến thuốc cần ngừng hoặc thay đổi thuốc.

• Nếu xơ gan hoặc suy gan phát triển, có thể cần ghép gan.

• Nếu bị viêm gan mãn tính, phải tránh tổn thương gan thêm do rượu hoặc acetaminophen. Thảo luận với bác sĩ về lượng acetaminophen có thể dùng, nếu có. 

• Một lối sống lành mạnh rất quan trọng đối với những người bị viêm gan mãn tính. Một chế độ ăn uống cân bằng và thể chất tốt có thể giúp chống lại sự mệt mỏi và cải thiện sức khỏe tổng thể. Có thể cần hạn chế ăn mặn nếu chất lỏng tích tụ do hậu quả của bệnh xơ gan. Ngoài ra, luôn nói chuyện với bác sĩ trước khi dùng bất kỳ loại thuốc bổ sung nào, bao gồm cả thuốc kê đơn, không kê đơn và thuốc thay thế.

Chế độ dinh dưỡng:

• Hạn chế muối, nước, nhất là những người bị phù do xơ gan. Nhu cầu muối khoảng 3 gam/ngày.

• Không uống rượu bia.

• Bổ sung đầy đủ protein (chất đạm) để tránh bị suy dinh dưỡng và giảm khối lượng cơ bắp. Bệnh nhân nên tiêu thụ 1 - 1,5g protein/kg trọng lượng cơ thể. Protein có nhiều trong thịt nạc, cá, trứng, sữa, các loại hạt, pho mát.

• Ngũ cốc nguyên hạt (bánh mì, gạo, yến mạch) cũng chứa nhiều protein, duy trì khối lượng cơ, tốt cho người bệnh viêm gan. Tuy nhiên, cần hạn chế các loại tinh bột tinh chế như mì ống trắng, bánh mì trắng, gạo trắng.

• Trái cây và rau xanh cung cấp các vitamin, giàu chất xơ này giúp no lâu. Đồng thời, giúp bệnh nhân giảm lượng thức ăn kém lành mạnh, không tốt cho bệnh viêm gan như thịt mỡ hoặc đồ ngọt. Các loại rau lá xanh có thể giúp giảm được khối lượng acid béo trong gan, góp phần kiểm soát bệnh.

• Caffeine có trong trà, cà phê làm giảm nguy cơ hình thành sẹo gan tiến triển ở những người bị viêm gan mạn tính. Có thể uống khoảng 1 ly cà phê mỗi ngày.

• Người bệnh viêm gan mạn tính chỉ nên sử dụng các loại chất béo lành mạnh có nguồn gốc thực vật như: Dầu hướng dương, dầu ô liu hoặc bơ cung cấp các acid béo không bão hòa tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên, chỉ nên dùng lượng vừa phải.

Phương pháp phòng ngừa viêm gan mạn hiệu quả

Để phòng ngừa bệnh hiệu quả, bạn có thể tham khảo một số gợi ý dưới đây:

Thông thường, viêm gan mãn tính là do nhiễm virus viêm gan B hoặc C. Những virus này chủ yếu lây truyền từ người này sang người khác qua đường tình dục hoặc qua tiếp xúc với máu hoặc các chất dịch cơ thể khác khi dùng chung kim tiêm hoặc khi truyền máu. Lý do khiến một số trường hợp viêm gan siêu vi trở thành viêm gan mãn tính và những trường hợp khác không phải là nguyên nhân vẫn chưa được biết đến.

Nếu các xét nghiệm này cho thấy dấu hiệu của viêm gan hoặc suy gan, cần xét nghiệm viêm gan B và C và tìm các kháng thể báo hiệu bệnh viêm gan tự miễn. Bác sĩ sẽ xem xét các loại thuốc bạn dùng hiện tại hoặc đã dùng gần đây để xác định xem chúng có thể gây ra bệnh viêm gan mãn tính hay không. Nếu vẫn chưa xác định được nguyên nhân, các xét nghiệm máu tiếp theo sẽ được chỉ định để kiểm tra các nguyên nhân không phổ biến. Siêu âm hoặc xét nghiệm chụp cắt lớp vi tính (CT) có thể được thực hiện để đánh giá kích thước của gan. Gan nhỏ xuất hiện sẹo gợi ý bệnh xơ gan.

Sinh thiết gan có thể được khuyến nghị. Trong sinh thiết, một mẩu mô nhỏ sẽ được lấy ra khỏi gan và sẽ được kiểm tra dưới kính hiển vi để giúp xác định: Nguyên nhân của viêm gan mãn tính, mức độ nghiêm trọng của tình trạng viêm, số lượng sẹo, mức độ và loại tổn thương gan.