Phát hiện sớm ung thư tuyến tiền liệt

Ung thư tuyến tiền liệt là căn bệnh phổ biến nhất ở nam giới. Tuy nhiên, bệnh này thường không có triệu chứng ở giai đoạn đầu nên chúng ta cần phải biết nguy cơ và chủ động sàng lọc bệnh ung thư tuyến tiền liệt.

Ung thư tuyến tiền liệt là gì?

Ung thư tuyến tiền liệt là một căn bệnh phổ biến ở nam giới, ảnh hưởng đến tuyến tiền liệt, cơ quan sinh sản nam giới có vai trò sản xuất tinh dịch. Nó cũng tạo ra một loại protein, được gọi là kháng nguyên đặc hiệu cho tuyến tiền liệt, (hay Prostate - Specific Antigen - PSA), là chỉ số chính cho thấy tuyến tiền liệt khỏe mạnh. 

Một người đàn ông khỏe mạnh không bị ung thư tuyến tiền liệt chỉ nên có một lượng nhỏ PSA lưu thông trong máu, tuy nhiên các vấn đề về tuyến tiền liệt có thể khiến tuyến sản xuất nhiều PSA hơn bình thường. Tuy nhiên không phải lúc nào ung thư tuyến tiền liệt cũng gây ra mức PSA cao. Mặc dù ung thư tuyến tiền liệt thường phát triển chậm và chỉ giới hạn ở tuyến, nhưng có những trường hợp nó có thể tiến triển nặng và di căn ra ngoài tuyến tiền liệt.

Các triệu chứng ung thư tuyến tiền liệt

Có thể ở giai đoạn đầu của ung thư tuyến tiền liệt sẽ không có triệu chứng nhưng khi bệnh tiến triển, ở giai đoạn muộn bệnh nhân có thể gặp một trong các dấu hiệu sau đây:

• Tiểu khó;
• Dòng nước tiểu yếu hơn;
• Rối loạn cương dương;
• Máu trong tinh dịch;
• Khó chịu ở vùng xương chậu;
• Đau xương và lưng.

Ai có nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt?

Nam giới có nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt cao, đặc biệt cao hơn khi:

• Từ 50 tuổi trở lên;
• Tiền sử gia đình, có người mắc bệnh ung thư tuyến tiền liệt;
• Có nguồn gốc từ châu Phi.

Ung thư tuyến tiền liệt được phát hiện như thế nào?

Vì ung thư tuyến tiền liệt không có triệu chứng ở giai đoạn đầu nên việc sàng lọc bệnh này sẽ rất hữu ích để có thể phát hiện và điều trị bất kỳ bệnh trước khi các triệu chứng xuất hiện. Hiện nay, xét nghiệm PSA là phương pháp sàng lọc ung thư tuyến tiền liệt hiệu quả và chính xác nhất.

Xét nghiệm PSA là gì?

Cần xét nghiệm máu để đo lượng PSA (protein tuyến tiền liệt) trong máu. Mức PSA thu được sẽ giúp bác sĩ chẩn đoán ung thư tuyến tiền liệt, xác định tiên lượng cho những người mắc bệnh ung thư tuyến tiền liệt và theo dõi sự tiến triển của bệnh ung thư hoặc đáp ứng điều trị của bệnh nhân.

Những hạn chế của xét nghiệm PSA là gì?

Mức PSA không phải là cách chính xác để đánh giá các vấn đề ở tuyến tiền liệt vì một số nam giới mắc bệnh ung thư tuyến tiền liệt không có mức PSA cao. 

Mức PSA tăng cao không nhất thiết là do ung thư mà có thể là kết quả của nhiễm trùng hoặc phì đại tuyến tiền liệt. Chỉ bằng xét nghiệm PSA, không thể kết luận về chẩn đoán và điều trị ung thư tuyến tiền liệt. Thảo luận với Bác sĩ để được giải thích kết quả xét nghiệm PSA, chẩn đoán và lựa chọn phương pháp điều trị nếu cần.

Ưu điểm của xét nghiệm PSA

Xét nghiệm PSA có những ưu điểm sau:

• Xét nghiệm PSA có thể giúp phát hiện ung thư tuyến tiền liệt trước khi bất kỳ triệu chứng nào xuất hiện.
• Có thể được phát hiện sớm và việc điều trị có thể ngăn chặn ung thư di căn.
• Đây là một lựa chọn để sàng lọc những người có nguy cơ mắc bệnh ung thư tuyến tiền liệt.

Nhược điểm của xét nghiệm PSA

Xét nghiệm PSA có những nhược điểm sau:

• Mức PSA tăng cao không nhất định là ung thư tuyến tiền liệt.
• Xét nghiệm PSA bình thường có thể bỏ sót ung thư tuyến tiền liệt.
• Mức PSA tăng cao có thể đồng nghĩa với việc phải thực hiện nhiều xét nghiệm chẩn đoán hơn, bao gồm sinh thiết có thể gây ra các tác dụng phụ như đau, nhiễm trùng và chảy máu.

Ai nên làm xét nghiệm PSA?

Đàn ông trên 50 tuổi hoặc những người có các yếu tố nguy cơ cao khác mắc bệnh ung thư tuyến tiền liệt. Bác sĩ sẽ tư vấn về những ưu điểm và nhược điểm của việc thực hiện xét nghiệm PSA trước khi quyết định thực hiện.

Các câu hỏi để hỏi bao gồm:

• Tôi có nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt cao không?
• Xét nghiệm PSA chính xác đến mức nào?
• Hành động tiếp theo sau khi nhận được kết quả xét nghiệm là gì?
• Kết quả PSA sẽ kết luận như thế nào?
• Tôi có nên xem xét các lựa chọn điều trị nếu kết quả cho thấy ung thư tuyến tiền liệt đang phát triển chậm?
• Những vấn đề phổ biến có thể phát sinh khi điều trị ung thư tuyến tiền liệt là gì?

Kiểm tra PSA có giúp ích được không?

Xét nghiệm PSA được thực hiện để sàng lọc nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt ở nam giới từ 40 tuổi trở lên, kết quả được sử dụng để đánh giá nguy cơ mắc bệnh ung thư tuyến tiền liệt trong tương lai. Nếu xét nghiệm cho thấy mức PSA cao hơn một chút so với hầu hết nam giới cùng tuổi, điều này có thể là dấu hiệu cảnh báo bạn có nguy cơ cao mắc ung thư tuyến tiền liệt trong tương lai. 

Sau đó, bác sĩ có thể quyết định lên lịch xét nghiệm PSA thường xuyên để theo dõi mức PSA của bệnh nhân. Kết quả PSA định kỳ có giá trị cao hơn trong việc đánh giá nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt của một người so với việc chỉ dựa vào kết quả PSA đơn lẻ.

Những lựa chọn sàng lọc ung thư tuyến tiền liệt khác

Xét nghiệm PSA chỉ là một phương pháp mà bác sĩ lựa chọn để sàng lọc và chẩn đoán ung thư tuyến tiền liệt. Nếu kết quả PSA cao khiến bác sĩ nghi ngờ ung thư tuyến tiền liệt, họ sẽ chỉ định tiến hành sinh thiết tuyến tiền liệt. 

Sinh thiết tuyến tiền liệt là một thủ thuật y tế nhằm lấy mẫu mô từ tuyến tiền liệt để kiểm tra dưới kính hiển vi. Đây là phương pháp chẩn đoán ung thư tuyến tiền liệt chính xác nhất. 

Bên cạnh đó chụp cộng hưởng từ (Magnetic Resonance Imaging - MRI) tuyến tiền liệt cũng có thể được chỉ định để hỗ trợ trong một số trường hợp sinh thiết tuyến tiền liệt để xác định được các khu vực có khả năng chứa tế bào ung thư cao hơn, từ đó tăng mức độ chính xác của chẩn đoán. 

Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu khác thường nào nghi ngờ ung thư tuyến tiền liệt, hãy trao đổi với bác sĩ chuyên khoa. Họ sẽ cung cấp cho bạn những thông tin chi tiết về các xét nghiệm cần thiết và giải thích kết quả cho bạn. Phát hiện sớm ung thư tuyến tiền liệt sẽ giúp ích rất nhiều trong quá trình điều trị.