Phòng mổ vô trùng là gì? Những yêu cầu và quy định trong phòng mổ

Trong y học hiện đại, phẫu thuật đóng vai trò quan trọng trong điều trị nhiều bệnh lý khác nhau. Tuy nhiên, hoạt động phẫu thuật mang theo nhiều nguy cơ tiềm ẩn, đặc biệt là các nguy cơ về nhiễm trùng. Để bảo đảm an toàn trong quá trình phẫu thuật, phòng mổ vô trùng ra đời như một giải pháp tối ưu. Cùng chúng tôi tìm hiểu về những yêu cầu và quy định trong phòng mổ thông qua bài viết dưới đây.

Phòng mổ vô trùng là gì?

Phòng mổ vô trùng là một khu vực đặc biệt được thiết kế và xây dựng nhằm loại bỏ hoàn toàn vi sinh vật gây bệnh như virus, vi khuẩn, nấm và ký sinh trùng. Đây là yếu tố then chốt góp phần vào thành công của các ca phẫu thuật, giúp giảm thiểu tối đa nguy cơ nhiễm trùng cho bệnh nhân.

Thiết kế và xây dựng phòng vô trùng cũng đòi hỏi sự tuân thủ các tiêu chuẩn kỹ thuật khắt khe, đảm bảo mọi chi tiết đều chính xác. Các yếu tố cần quan tâm bao gồm hệ thống thông gió và lọc không khí, kiểm soát áp suất, độ ẩm, nhiệt độ và việc sử dụng vật liệu xây dựng không gây ô nhiễm. Quá trình này cần sự hợp tác chặt chẽ giữa các chuyên gia về kiến trúc, kỹ thuật và y tế để đảm bảo hiệu quả và an toàn.

Hiện nay, chỉ có một số đơn vị thi công lớn, uy tín mới đủ khả năng và kinh nghiệm để triển khai các công trình phòng vô trùng đạt tiêu chuẩn cao. Các đơn vị này cần phải có chứng chỉ và kinh nghiệm trong lĩnh vực xây dựng các không gian y tế, đồng thời hiểu rõ các yêu cầu và tiêu chuẩn quốc tế về phòng vô trùng.

Những yêu cầu trong phòng mổ vô trùng

Dưới đây là một số yêu cầu để đảm bảo việc vô trùng trong phòng mổ đạt hiệu quả tốt nhất:

• Thiết kế và xây dựng: Phòng mổ vô trùng được thiết kế và xây dựng dựa theo quy định của Bộ Y tế, cụ thể là Tiêu chuẩn ngành 52 TCN – CTYT 38, 2005. Phòng mổ phải được bố trí ở khu vực riêng biệt, tránh xa các khu vực có nguy cơ ô nhiễm cao như nhà xác, khoa truyền nhiễm và khu vệ sinh.
• Cơ sở vật chất: Phòng tắm và phòng thay quần áo cho ê-kíp phẫu thuật phải được trang bị đầy đủ. Nhiệt độ trong phòng mổ vô trùng phải được duy trì từ 22-25⁰C và độ ẩm từ 50-60%.
• Diện tích phòng mổ: Phòng mổ phải có diện tích tối thiểu là 37m². Các phòng mổ đặc biệt như phòng mổ chỉnh hình, tim, thần kinh cần có diện tích là 58m².
• Vật liệu xây dựng: Tường và sàn nhà của khu phẫu thuật phải không thấm nước, bề mặt trơn láng, không thô ráp hay gồ ghề, dễ dàng lau chùi, khử trùng.
• Phân tách khu vực: Phòng mổ sạch và phòng mổ vô khuẩn phải được xây dựng riêng biệt, không được đặt chung một phòng. Cửa phòng mổ phải luôn được đóng kín, ngoại trừ khi di chuyển các phương tiện, ê-kíp mổ và bệnh nhân. Hơn nữa, cửa phải có khả năng đóng kín hoàn toàn, chống thấm nước, chống bụi bẩn.
• Áp suất: Áp suất không khí bên trong phòng phẫu thuật phải cao hơn áp suất không khí bên ngoài để ngăn chặn vi khuẩn, bụi bẩn và các tác nhân gây hại từ môi trường bên ngoài xâm nhập. Hệ thống thông gió trong phòng mổ phải được thiết kế đảm bảo luôn duy trì áp suất dương.
• Dụng cụ và thiết bị y tế: Các dây dẫn, ống và đường cáp của thiết bị y tế phải được bảo vệ khỏi các tác nhân gây ô nhiễm bằng các kẹp thích hợp. Dụng cụ không vô trùng phải được bọc trong túi vô khuẩn khi mang vào phòng mổ. Tất cả dụng cụ và thiết bị sử dụng trong phòng mổ vô trùng phải được khử khuẩn nghiêm ngặt. Mỗi loại vật liệu chế tạo dụng cụ có đặc điểm và cấu tạo khác nhau, do đó, phương pháp khử khuẩn cũng phải phù hợp với từng loại vật liệu.

Những yêu cầu này giúp đảm bảo môi trường vô trùng trong phòng mổ, giảm nguy cơ nhiễm trùng và bảo vệ sức khỏe của bệnh nhân cũng như đội ngũ y tế.

Quy định và quy trình trong phòng mổ vô trùng

Các quy định đối với các nhân viên y tế trong phòng mổ

Các thành viên tham gia phẫu thuật phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về trang phục và quy trình sát khuẩn như sau:

• Đội mũ: Mũ phải che kín toàn bộ tóc.
• Đeo khẩu trang: Khẩu trang phải là loại có dây buộc, 3-4 lớp, che kín mũi và miệng để ngăn ngừa vi sinh vật lây truyền qua giọt bắn khi ho hoặc hắt hơi.
• Rửa tay: Các nhân viên y tế trước khi tham gia phẫu thuật phải rửa tay kỹ lưỡng bằng dung dịch sát khuẩn và bàn chải để loại bỏ vi sinh vật.
• Phải tuân thủ đúng quy trình mặc áo phẫu thuật và mang găng tay.

Quy trình kiểm soát trong phòng mổ

Trong các cơ sở khám chữa bệnh, quy trình kiểm soát nhiễm khuẩn trong phòng mổ được quy định rõ ràng và nghiêm ngặt, bao gồm:

• Tiến hành thực hiện các phương pháp kiểm soát nhiễm khuẩn chung của bệnh viện.
• Đảm bảo các dịch vụ y tế được tổ chức và quản lý một cách hiệu quả.
• Áp dụng các phương pháp cách ly và ngăn ngừa nhiễm khuẩn.
• Thực hiện rửa tay bằng dung dịch sát khuẩn theo quy trình chuẩn.
• Sử dụng đúng cách các dụng cụ bảo hộ cá nhân để bảo vệ nhân viên y tế và bệnh nhân.
• Đảm bảo dụng cụ y tế được làm sạch, khử khuẩn và tiệt khuẩn đúng quy trình.
• Áp dụng các phương pháp ngăn ngừa viêm phổi tại khu vực bệnh viện.
• Thực hiện các biện pháp để tránh tình trạng nhiễm trùng vết mổ.
• Áp dụng các biện pháp thực hành để ngăn ngừa nhiễm trùng huyết trong bệnh viện.
• Áp dụng các biện pháp phòng tránh nhiễm khuẩn tiểu.
• Thực hiện các biện pháp phòng tránh nhiễm trùng mô mềm.
• Đảm bảo thiết kế và tổ chức các khoa lâm sàng đáp ứng tiêu chuẩn vô khuẩn.
• Sử dụng thuốc kháng sinh hợp lý trong quá trình mổ để ngăn ngừa nhiễm khuẩn.
• Áp dụng quy trình kiểm soát nhiễm khuẩn chặt chẽ để ngăn ngừa lây nhiễm các bệnh như HIV, viêm gan B và viêm gan C.
• Đảm bảo đồ vải được quản lý và xử lý đúng cách.
• Thực hiện vệ sinh toàn diện các khu vực bệnh viện theo quy trình chuẩn.
• Kiểm soát và xử lý chất thải y tế đúng quy định.

Trên đây là các quy định và quy trình cơ bản về nguyên tắc trong phòng mổ vô trùng, nhằm đảm bảo an toàn cho bệnh nhân và đội ngũ y tế.

Tóm lại, phòng mổ vô trùng đóng vai trò không thể thiếu trong việc đảm bảo an toàn và hiệu quả cho các ca phẫu thuật. Các cơ sở y tế cần chú trọng xây dựng và duy trì phòng mổ vô trùng đạt chuẩn, góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ y tế và bảo vệ sức khỏe cộng đồng.