Rối loạn chuyển hóa tinh bột là gì? Có nguy hiểm không?

Tinh bột đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp năng lượng cho cơ thể và thuộc vào nhóm chất không thể thiếu. Bất kỳ sự bất thường nào trong quá trình chuyển hóa tinh bột đều có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết về rối loạn chuyển hóa tinh bột để giúp bạn hiểu rõ hơn về tình trạng này trong cơ thể.

Tinh bột là gì?

Tinh bột, một loại carbohydrate, đóng vai trò cực kỳ quan trọng đối với cơ thể. Trải qua quá trình tiêu hóa, tinh bột chuyển hóa thành glucose để cung cấp năng lượng cho tất cả các cơ quan, đặc biệt là hệ thần kinh và não. Đây cũng là nguồn cung cấp calo chính cho cơ thể, hỗ trợ kiểm soát đường huyết.

Rối loạn chuyển hoá tinh bột là gì?

Tình trạng rối loạn chuyển hóa tinh bột xảy ra khi quá trình chuyển hóa tinh bột thành glucose gặp trở ngại, gây ra nhiều vấn đề sức khỏe đáng lo ngại. Có hai dạng rối loạn chính:

• Rối loạn không chuyển hóa tinh bột thành đường: Tinh bột không chuyển hóa thành glucose và ứ đọng glycogen tại gan, lá lách, phổi, và thận. Thường do rối loạn di truyền gây ra.
• Rối loạn chuyển hóa đường: Phổ biến hơn và cũng có nguyên nhân xuất phát là từ di truyền. Trong trường hợp này, carbohydrate từ tinh bột không được hấp thụ như bình thường.

Nhiều bệnh lý di truyền như rối loạn chuyển hóa fructose, pyruvate, ứ galactose trong máu, cũng như bệnh tiểu đường, có thể gây ra rối loạn này. Trong số đó, bệnh tiểu đường là phổ biến nhất, khó kiểm soát và có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm.

Một số triệu chứng của rối loạn chuyển hoá tinh bột

Rối loạn chuyển hóa tinh bột thường do yếu tố di truyền và khó chẩn đoán cũng như điều trị. Triệu chứng đa dạng và không đặc trưng, dễ bị nhầm lẫn với các bệnh khác. Do đó, không nên xem nhẹ bất kỳ biểu hiện nào trong cơ thể, dù là nhỏ nhất.

Dưới đây là một số biểu hiện phổ biến của bệnh:

• Đầy hơi, khó tiêu;
• Buồn nôn hoặc nôn mửa;
• Tiêu chảy thường xuyên;
• Sụt cân không rõ nguyên nhân;
• Đau thắt bụng;
• Nghiêm trọng hơn là hội chứng lú lẫn.

Rối loạn chuyển hóa có thể gây ra các biến chứng khác nhau, tùy thuộc vào loại rối loạn và mức độ tiến triển. Sự ứ đọng glycogen tại các cơ quan khác nhau có thể gây ra những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như thiếu máu, phì đại gan, xơ gan và một số vấn đề khác như:

• Toan hóa máu, toan hoá niệu;
• Tăng azot trong máu;
• Hạ đường huyết;
• Co giật, mất ý thức;
• Suy thận.

Điều trị rối loạn chuyển hoá tinh bột thế nào?

Phương pháp chẩn đoán phổ biến nhất hiện nay là xét nghiệm gene. Ngoài ra, xét nghiệm enzyme cũng được sử dụng để đánh giá số lượng thiếu hụt enzyme, hỗ trợ việc xác định và chẩn đoán bệnh một cách chính xác hơn.

Mục tiêu điều trị là cải thiện triệu chứng và đưa ra lời khuyên hữu ích để nâng cao chất lượng sống của người bệnh. Cụ thể:

• Bác sĩ sẽ tư vấn chi tiết chế độ dinh dưỡng, gợi ý các thực phẩm nên và không nên ăn để giảm triệu chứng. Tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể, bác sĩ sẽ đề xuất các loại thực phẩm nên dùng và hạn chế. Tránh các thực phẩm chứa tinh bột như khoai tây, gạo, bánh mì, bánh quy, bánh xèo, mì ống và đồ ngọt, thay vào đó là tăng cường thực phẩm giàu protein như thịt, cá, trứng, rau củ, hạt và dầu.
• Đối với những trường hợp nghiêm trọng, khi chế độ dinh dưỡng đặc biệt không mang lại hiệu quả, bác sĩ có thể kê đơn thuốc điều trị đặc hiệu. Những loại thuốc này có thể giúp cải thiện triệu chứng, phù hợp với những người bệnh có cơ địa nhạy cảm.
• Nếu phát hiện sớm, điều trị dự phòng có thể ngăn ngừa triệu chứng và biến chứng nghiêm trọng. 
• Trong trường hợp nghiêm trọng, phẫu thuật có thể loại bỏ các cụm tinh bột tích tụ trong cơ thể. Tuy nhiên, phương pháp này có rủi ro và chỉ được thực hiện khi cần thiết.

Rối loạn chuyển hóa tinh bột có thể gây ra nhiều triệu chứng và biến chứng nghiêm trọng. Sự tích tụ tinh bột trong cơ thể có thể gây tổn thương cho mô và cơ quan, dẫn đến suy giảm chức năng và vấn đề sức khỏe khác.

Chẩn đoán và điều trị rối loạn này phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng và khu vực bị ảnh hưởng trong cơ thể. 

Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu nào liên quan đến rối loạn chuyển hóa tinh bột, hãy tìm kiếm sự giúp đỡ y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Chăm sóc sức khỏe và đưa ra quyết định thông minh về chế độ ăn uống cũng như phương pháp điều trị đều hỗ trợ rất nhiều trong việc duy trì sức khỏe và chất lượng cuộc sống.

Xem thêm:

Rối loạn chuyển hóa carbohydrate là gì?

Bệnh thoái hóa tinh bột là gì?