Sai lầm khiến người Việt dù ăn ít chất béo vẫn bị mỡ máu cao

Đạm, béo, đường bột là 3 chất dinh dưỡng thiết yếu cần thiết cho mọi hoạt động sống của con người. Nhưng nhiều người lại cho rằng chất béo chính là nguyên nhân làm tăng cholesterol máu dẫn đến các bệnh lý nguy hiểm. Từ đó có xu hướng loại bỏ hoàn toàn chất béo trong khẩu phần ăn.

Tuy nhiên, PGS.TS Lê Bạch Mai, nguyên Phó viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia, cho biết chất béo không phải là nguyên nhân chính làm tăng nồng độ cholesterol máu. Trên thực tế, người Việt ăn không nhiều chất béo. Tỷ lệ chất béo trung bình trong khẩu phần ăn hằng ngày của người Việt Nam ở khoảng 20%. Tuy nhiên, việc lựa chọn chất béo, cách chế biến thực phẩm chưa phù hợp dẫn đến việc không giữ được chất béo tốt và gây rối loạn chuyển hóa lipid. 

Đồ chiên rán chứ nhiều dầu mỡ không tốt cho sức khỏe.

Loại bỏ hoàn toàn chất béo

Không phải chất béo nào cũng xấu. Với những chất béo có chứa axit béo không no luôn cần thiết với sức khỏe. Trong đó, hai loại axit béo không no mà cơ thể không thể tự tổng hợp được là omega-3 và omega-6, chúng được chứng minh là có khả năng làm giảm cholesterol máu.

Đặc biệt, omega-3 chứa 2 loại axit béo DHA và EPA có tác động tích cực với sức khỏe, chủ yếu là thị lực và não bộ. Việc cung cấp đủ omega-3 sẽ giúp võng mạc và thị lực tốt hơn, hỗ trợ phát triển trí não do chất béo này chiếm tới 60% cấu trúc của não. Việc thiếu hụt chất này có thể khiến não bộ kém phát triển, hạn chế khả năng tư duy. Đồng thời, axit béo EPA có vai trò lưu trữ khối cơ, đặc biệt cần thiết với người cao tuổi, vận động ít và khả năng tổng hợp cơ bắp kém. Các khối cơ săn chắc giúp những người này vận động tốt hơn, sự kết nối giữa xương, khớp trở nên trơn tru.

Trong khi đó, omega-6 giúp làm giảm nồng độ cholesterol và phòng ngừa chứng loạn nhịp tim, huyết khối, cũng góp phần điều chỉnh huyết áp. 

Nhiều thực phẩm chứa chất béo có lợi rất cần cho sự phát triển của cơ thể.

Tương tự như lớp da bao bọc và bảo vệ toàn cơ thể, màng tế bào có chức năng bao phủ cấu trúc tế bào và đảm bảo vai trò của chúng. Sự thiếu hụt chất béo sẽ làm ảnh hưởng đến lớp màng tế bào này, khiến tế bào dễ bị tổn thương hơn.

Trong khi mọi người chỉ quan tâm đến những tác hại của cholesterol cao thì vẫn có những nguy hại khi lượng cholesterol không đạt ngưỡng cần thiết trong cơ thể, như gây ảnh hưởng xấu tới thành mạch, tăng nguy cơ đột quỵ do xuất huyết não.

“Người dân không nên chỉ quan tâm tới tình trạng cholesterol cao. Tỷ lệ cholesterol thấp tại Việt Nam hiện cũng rất đáng báo động (17%). Tính riêng vấn đề về cholesterol, 50% người Việt có tình trạng lipid máu không bình thường", bà Mai lưu ý. 

Sử dụng chất béo không phù hợp

Hiện trên thị trường có rất nhiều loại dầu ăn với nhiều thương hiệu khác nhau. Nhưng không phải tất cả loại dầu đều có thể dùng cùng một mục đích. Khi mua dầu ăn, điều đầu tiên bạn cần xác định chính là sẽ sử dụng nó trong mục đích gì. Tùy vào cách sử dụng mà chọn lựa loại dầu phù hợp.

Chẳng hạn, axit béo chưa no mặc dù làm giảm cholesterol, ngăn ngừa bệnh tim mạch nhưng khi tiếp xúc với nhiệt độ cao thì chúng có thể bị gãy các nối đôi, thay đổi thành chất béo chuyển hóa (trans fat) gây nhiều tác hại cho sức khỏe.

Dầu thực vật chính là nguồn cung cấp axit béo chưa no phổ biến. Cách sử dụng tốt nhất loại dầu này là để trộn, xào ở nhiệt độ thấp chứ không phải dùng để chiên rán. Điển hình như dầu olive, mặc dù chứa nhiều lợi ích sức khỏe nhưng khả năng chịu nhiệt của loại dầu này khá thấp nên không nên dùng trong các món xử lý bằng nhiệt độ cao.

Dầu olive chỉ thích hợp cho những món trộn, xào, chế biến nhiệt độ thấp.

Ngoài dầu, cá cũng là nguồn thực phẩm cung cấp nhiều chất béo tốt cho cơ thể. Nhưng thay vì chế biến ở dạng hấp để giữ lại nhiều chất béo tốt thì người Việt lại có thói quen ăn đồ rán nhiều dầu. Dẫn đến tình trạng thiếu omega-3 phổ biến hơn.

“Việc cả nhà chỉ dùng một chai dầu để nấu mọi món ăn mang đến nhiều tác hại cho sức khỏe của các thành viên. Ở cùng nhiệt độ, chất béo nào đông đặc trước sẽ chứa nhiều axit béo no hơn. Những người nội trợ có thể dựa vào điểm này để cân nhắc mua loại dầu phù hợp”, bà Mai khuyến cáo.

Trần Trang

Nguồn tham khảo: Zing News