Sốt xuất huyết có sổ mũi không? Phân biệt sốt xuất huyết và cúm

Dù sốt xuất huyết chủ yếu do virus Dengue gây ra và đặc trưng bởi sốt cao, xuất huyết dưới da, đau đầu và giảm tiểu cầu, nhưng không phải lúc nào các dấu hiệu này cũng xuất hiện đồng thời. Sự chồng lấp biểu hiện với bệnh lý đường hô hấp càng khiến việc đánh giá lâm sàng trở nên thách thức. Vậy sốt xuất huyết có sổ mũi không? Nếu có thì ở giai đoạn nào và nguyên nhân đến từ đâu?

Đặc điểm lâm sàng của sốt xuất huyết và các triệu chứng không điển hình

Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus Dengue thuộc họ Flaviviridae gây ra, lây truyền qua muỗi Aedes aegypti. Bệnh lưu hành nhiều ở các nước khí hậu nhiệt đới, trong đó có Việt Nam, với tỉ lệ mắc cao trong các tháng mùa mưa

Về lâm sàng, bệnh thường diễn tiến qua 3 giai đoạn:

• Giai đoạn sốt cao kéo dài 2 - 7 ngày: Sốt đột ngột, liên tục từ 39 - 40°C, kèm đau đầu, đau hốc mắt, đau cơ - khớp.
• Giai đoạn nguy hiểm (ngày 4 - 7): Có thể xuất hiện dấu hiệu cảnh báo như lừ đừ, chảy máu cam, xuất huyết dưới da, nôn nhiều, gan to, tiểu cầu giảm nhanh.
• Giai đoạn hồi phục: Nhiệt độ giảm, sức khỏe cải thiện, tiểu cầu và bạch cầu bắt đầu phục hồi.

Thông thường, bệnh không kèm theo các triệu chứng đường hô hấp trên như ho, đau họng hay sổ mũi. Tuy nhiên, trên thực tế, một số bệnh nhân lại xuất hiện triệu chứng sổ mũi nhẹ trong những ngày đầu của bệnh.

Sốt xuất huyết có sổ mũi không? Nguyên nhân do đâu?

Về mặt sinh lý bệnh, virus Dengue không tác động trực tiếp đến niêm mạc đường hô hấp, do đó triệu chứng sổ mũi không phải là biểu hiện điển hình. Tuy nhiên, một số yếu tố sau có thể lý giải tại sao sốt xuất huyết có thể gây sổ mũi ở một số trường hợp:

Nhiễm đồng thời với virus đường hô hấp

Nhiều bệnh nhân sốt xuất huyết, đặc biệt là trẻ nhỏ, có thể nhiễm đồng thời virus khác như Rhinovirus, Adenovirus hoặc virus cúm - những tác nhân gây viêm đường hô hấp trên, từ đó gây sổ mũi, ho, nghẹt mũi.

Một nghiên cứu tại Malaysia ghi nhận, trong số 215 bệnh nhân sốt xuất huyết được xác định huyết thanh, có đến 13% đồng nhiễm với virus đường hô hấp, trong đó phổ biến nhất là Rhinovirus và Parainfluenza. Đây có thể là nguyên nhân khiến bệnh nhân sốt xuất huyết có sổ mũi, đặc biệt trong vài ngày đầu khi triệu chứng còn chưa điển hình.

Phản ứng viêm toàn thân

Sốt cao kéo dài gây giãn mạch toàn thân, tăng tính thấm mao mạch và phù nề nhẹ ở các mô, bao gồm cả niêm mạc mũi. Một số trường hợp sổ mũi nhẹ có thể chỉ là phản ứng viêm phụ, không liên quan đến nhiễm trùng đường hô hấp.

Tuy nhiên, cần phân biệt rõ với viêm mũi dị ứng hoặc nhiễm siêu vi đơn thuần - những bệnh cảnh lành tính hơn và ít nguy cơ biến chứng so với sốt xuất huyết.

Phân biệt sốt xuất huyết và cảm cúm

Một bệnh nhân vào viện với biểu hiện sốt, mệt mỏi, đau đầu và sổ mũi rất dễ bị chẩn đoán nhầm là cúm hoặc cảm lạnh nếu không xét nghiệm máu và theo dõi sát.

Khác biệt quan trọng giữa hai bệnh lý này gồm:

Do đó, trong bối cảnh dịch tễ có lưu hành sốt xuất huyết, bất kỳ bệnh nhân nào sốt cao kèm biểu hiện không đặc hiệu đều nên được làm công thức máu sớm để đánh giá nguy cơ mắc bệnh.

Hướng dẫn xử trí khi bệnh nhân sốt xuất huyết có sổ mũi

Khi nghi ngờ bệnh nhân bị sốt xuất huyết có kèm sổ mũi, cần:

• Không dùng kháng sinh hoặc thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs) trừ khi có chỉ định rõ ràng, vì nguy cơ chảy máu cao.
• Không lạm dụng thuốc co mạch mũi vì có thể gây khô, kích ứng và tăng biến chứng chảy máu mũi.
• Có thể nhỏ nước muối sinh lý 0,9% hoặc xịt rửa mũi bằng dung dịch biển sâu để làm sạch dịch tiết.
• Theo dõi sát dấu hiệu cảnh báo như nôn liên tục, lừ đừ, tiểu cầu giảm nhanh, hoặc có chảy máu cam nhiều.
• Đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế nếu sổ mũi kèm chảy máu cam, đau bụng dữ dội, lừ đừ.

Tóm lại, sốt xuất huyết có sổ mũi không? Câu trả lời là có thể, nhưng không phổ biến. Triệu chứng sổ mũi nếu có thường nhẹ, xuất hiện sớm và không kéo dài, chủ yếu liên quan đến nhiễm đồng thời hoặc phản ứng viêm toàn thân. Tuy nhiên, do dễ nhầm với các bệnh lý hô hấp thông thường, bác sĩ và người dân cần cảnh giác, nhất là khi sốt kéo dài và không đáp ứng điều trị thông thường. Việc nhận diện sớm sốt xuất huyết dù có triệu chứng không điển hình như sổ mũi sẽ giúp giảm thiểu biến chứng, điều trị đúng lúc và tránh những hậu quả nghiêm trọng.