Tiếng khóc của trẻ sơ sinh luôn khiến các bậc cha mẹ lo lắng. Một trong những nguyên nhân phổ biến khiến bé khóc là khi thay bỉm. Vậy tại sao bé lại khó chịu khi thay bỉm và làm thế nào để giúp bé cảm thấy thoải mái hơn? Bài viết này sẽ giúp bạn giải đáp về hiện tượng trẻ sơ sinh khóc khi thay bỉm.

Tại sao trẻ sơ sinh khóc khi thay bỉm?

Việc trẻ sơ sinh khóc khi thay bỉm là một tình huống khá phổ biến. Nhưng tiếng khóc của bé vẫn khiến các bậc phụ huynh lo lắng, nhất là với những người mới lần đầu làm cha mẹ. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng trẻ khóc khi thay bỉm. Và việc hiểu rõ những nguyên nhân đó sẽ giúp cha mẹ tìm ra cách giải quyết hiệu quả.

• Bỉm ướt, bẩn là nguyên nhân phổ biến nhất khiến bé cảm thấy khó chịu và muốn được thay ngay lập tức;
• Hăm tã cũng là một vấn đề thường gặp, khi da bé tiếp xúc lâu với bỉm ướt hoặc chất liệu bỉm không phù hợp. Hăm sẽ gây ra tình trạng đỏ, rát, khiến bé khó chịu và quấy khóc khi thay tã.
• Nếu nhiệt độ phòng quá nóng hoặc quá lạnh khi thay bỉm, bé sẽ cảm thấy khó chịu và phản ứng bằng tiếng khóc. Trong những tháng đầu đời, khóc là cách trẻ thể hiện cảm xúc, mong muốn, nhu cầu chủ yếu.
• Loại bỉm mẹ chọn kém mềm mại, cọ xát vào da bé gây cảm giác khó chịu có thể khiến trẻ sơ sinh khóc khi thay bỉm. Bên cạnh khóc, trẻ có thể dãy dụa để phản ứng.
• Cách thay bỉm với thao tác quá nhanh, quá mạnh hoặc đặt bé vào tư thế không thoải mái, bé sẽ cảm thấy đau và sợ hãi. Khi hoảng sợ và đau đớn, trẻ sơ sinh cũng sẽ biểu hiện bằng tiếng khóc.
• Trẻ sơ sinh rất nhạy cảm với những thay đổi xung quanh, nhất là với những trẻ mới sinh. Việc thay bỉm có thể là một sự thay đổi đột ngột với bé, khiến bé cảm thấy bất an và sợ hãi.

Trẻ sơ sinh khóc khi thay bỉm cần làm gì?

Thấy trẻ khóc khi thay bỉm, mẹ hãy nhanh chóng vệ sinh và thay thế một chiếc bỉm mới sạch sẽ, thơm tho cho con. Khi thay bỉm, bạn hãy vệ sinh vùng da bé một cách nhẹ nhàng, cẩn thận, sạch sẽ. Mẹ có thể dùng nước ấm vừa và đảm bảo nhiệt độ phòng khoảng 24 - 26°C để bé không bị quá nóng hoặc lạnh khi thay bỉm. Sau khi vệ sinh cho trẻ xong, bạn nên dùng khăn mềm thấm khô và dùng phấn rôm nếu cần thiết để tránh hăm tã. Xong xuôi mẹ có thể đóng bỉm mới cho trẻ. Theo khuyến cáo từ Hiệp hội Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP), việc giữ vùng da luôn sạch sẽ và khô ráo sẽ giảm nguy cơ hăm tã đến 50%.

Trong quá trình thay bỉm, mẹ nên nói chuyện với bé bằng giọng nhẹ nhàng, dịu dàng. Âm thanh quen thuộc và êm ái của mẹ sẽ giúp bé cảm thấy an tâm hơn. Trong quá trình thay bỉm, mẹ hãy thực hiện những cử chỉ âu yếm như vỗ nhẹ vào lưng hay vuốt ve sẽ giúp bé cảm nhận được sự yêu thương, giảm bớt khó chịu. Nếu bé vẫn còn khóc, hãy thử đung đưa nhẹ nhàng hoặc cho bé bú để bé cảm thấy thoải mái và bình tĩnh lại. Một nghiên cứu từ Đại học Stanford (2023) cho thấy, hành động ôm ấp trẻ sơ sinh có thể làm giảm nồng độ cortisol (hormone căng thẳng) trong cơ thể bé, giúp bé thư giãn nhanh hơn.

Phòng ngừa trẻ sơ sinh khóc khi thay bỉm

Để phòng ngừa tình trạng trẻ sơ sinh khóc khi thay bỉm, cha mẹ có thể áp dụng những cách sau:

• Theo một nghiên cứu của Viện Hàn lâm Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP), việc thay bỉm đúng cách và tạo không gian thoải mái cho bé là rất quan trọng để giảm thiểu tình trạng khóc khi thay bỉm.
• Sử dụng loại bỉm phù hợp với bé cũng là yếu tố quan trọng để giảm tình trạng khóc khi thay bỉm. Mẹ hãy chọn size bỉm chuẩn có kích cỡ vừa vặn để tránh gây khó chịu cho trẻ. Ngoài ra, bạn cũng nên ưu tiên các loại bỉm được làm từ chất liệu mềm mại, thoáng khí và có khả năng thấm hút tốt để bảo vệ làn da mỏng manh của bé. Một nghiên cứu của Pampers (2022) chỉ ra rằng bỉm có khả năng thấm hút cao giúp giảm nguy cơ hăm tã ở trẻ nhỏ lên đến 70%.
• Việc thay bỉm định kỳ đúng lúc cũng giúp trẻ giảm cảm giác khó chịu dẫn đến khóc lóc, gắt gỏng. Theo khuyến cáo của các chuyên gia nhi khoa, cha mẹ nên thay bỉm cho trẻ sơ sinh từ 8 - 10 lần/ngày hoặc ngay khi bỉm bị ướt hoặc bẩn.
• Khi thay bỉm, bạn hãy vệ sinh vùng kín cho trẻ sơ sinh một cách nhẹ nhàng, cẩn thận. Vùng kín của trẻ sơ sinh rất nhạy cảm và dễ bị vi khuẩn, nấm tấn công. Việc vệ sinh không sạch sẽ có thể gây ra các vấn đề như: Viêm da, viêm nhiễm đường tiểu, nhiễm nấm.

Trẻ sơ sinh khóc khi thay bỉm khi nào cần đến bác sĩ?

Trẻ sơ sinh khóc khi thay bỉm thường là điều bình thường. Nhưng trong một số trường hợp, cha mẹ cần chú ý và đưa bé đến bác sĩ để kiểm tra như:

• Bé bị hăm tã nặng, với các biểu hiện như da đỏ rát, xuất hiện mụn nước hoặc mủ có thể là dấu hiệu nhiễm trùng da nghiêm trọng. Theo Viện Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP), 5 - 10% trẻ bị hăm tã có nguy cơ tiến triển thành viêm da nhiễm trùng nếu không được điều trị kịp thời.
• Nếu bé bị sốt kèm theo tình trạng quấy khóc, đây có thể là dấu hiệu của một nhiễm trùng tiềm ẩn. Nhiễm khuẩn tiết niệu ở trẻ hoặc nhiễm trùng da thường gặp ở trẻ sơ sinh và có thể cần can thiệp y tế sớm để tránh biến chứng.
• Nếu bé khóc quá nhiều và không có dấu hiệu giảm, có thể có nguyên nhân xuất phát từ trẻ đau bụng, dị ứng với chất liệu bỉm hoặc gặp vấn đề tiêu hóa. Một nghiên cứu từ Tạp chí Y học Nhi khoa (2023) cho thấy 15% trẻ sơ sinh quấy khóc kéo dài có liên quan đến các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn mà cha mẹ thường bỏ qua.

Trong những trường hợp trên, việc đưa bé đến bác sĩ không chỉ giúp xác định chính xác nguyên nhân mà còn đảm bảo sức khỏe của bé được bảo vệ tốt nhất.

Việc thay bỉm cho trẻ sơ sinh là một việc bình thường trong quá trình chăm sóc bé. Trẻ sơ sinh khóc khi thay bỉm cũng hết sức bình thường. Phần lớn trẻ sẽ tự nín khóc khi được vệ sinh sạch sẽ, âu yếm, vỗ về và cho ăn no bụng. Hiểu rõ nguyên nhân khiến bé khóc khi thay bỉm và áp dụng những cách làm phù hợp sẽ giúp giảm thiểu những cơn khóc nhè ở trẻ.