Tham khảo phác đồ điều trị sùi mào gà Bộ Y tế: Chủ động hiểu hơn về bệnh!

Sùi mào gà là một bệnh lây truyền qua đường tình dục, gây ra bởi một số loại virus HPV (Human Papillomavirus). Nó thường xuất hiện ở vùng kín hoặc vùng sinh dục, và thường gây ra các đốm nhỏ giống như sùi trên da hoặc niêm mạc. Bệnh này có thể gây ra sự không thoải mái hoặc đau rát, và trong một số trường hợp nghiêm trọng, nó có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe. Vậy làm thế nào để hạn chế được tổn thương do sùi mào gà gây ra? Hãy cùng Nhà thuốc Long Châu tìm hiểu về phác đồ điều trị sùi mào gà Bộ Y tế nhé!

Sùi mào gà là gì?

Sùi mào gà, còn gọi là mụn cóc sinh dục, là một bệnh lây truyền qua đường tình dục phổ biến do virus Human papillomavirus (HPV) gây ra. Bệnh biểu hiện bằng các tổn thương dạng nhú lành tính ở cơ quan sinh dục, bẹn, mu, hậu môn, quanh hậu môn.

Theo ước tính của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), năm 2016 có khoảng 300 triệu phụ nữ trên thế giới bị nhiễm HPV. Tại Việt Nam, chưa có số liệu thống kê cụ thể về bệnh lý này.

Sùi mào gà thường được gây ra bởi nhiều loại virus HPV (Human Papillomavirus), trong đó có hai loại phổ biến nhất là HPV tuýp 6 và 11, chiếm khoảng 90% số trường hợp. Các loại HPV khác, như tuýp 16, 18, 31, 33, 35... có nguy cơ cao gây ra các tình trạng như loạn sản tế bào và ung thư.

HPV (Human Papillomavirus) chủ yếu lây truyền thông qua các hoạt động tình dục, bao gồm quan hệ tình dục âm đạo, hậu môn hoặc miệng. Virus thường xâm nhập vào niêm mạc sinh dục thông qua các tổn thương nhỏ ở bề mặt da và nằm ở lớp tế bào sâu bên trong. Mặc dù thời gian tồn tại ngoài môi trường ngắn, nhưng HPV vẫn có thể lây truyền qua các vật dụng, dụng cụ y tế nếu chúng không được làm sạch và khử trùng đúng cách. Mặc dù rất hiếm khi HPV lây truyền từ mẹ sang con trong quá trình chuyển dạ. Trong trường hợp này, virus có thể gây ra các u nhú ở đường hô hấp tái phát ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.

Khoảng 98 - 99% người nhiễm HPV không biểu hiện bất kỳ dấu hiệu lâm sàng nào. Tỉ lệ người có triệu chứng chỉ dao động trong khoảng 1 - 2%. Thời gian từ khi virus xâm nhập cơ thể đến khi xuất hiện triệu chứng có thể khác nhau ở mỗi người. Trung bình, thời gian ủ bệnh là 2,9 tháng ở nữ và 11 tháng ở nam giới.

HPV có khả năng lây truyền cho bạn tình rất cao, đặc biệt là trong giai đoạn đầu của bệnh. Việc lây truyền có thể xảy ra ngay cả khi không có biểu hiện sùi mào gà. Nguy cơ nhiễm HPV tăng cao nếu bạn có nhiều bạn tình hoặc mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác.

Vậy phác đồ điều trị sùi mào gà Bộ Y tế hướng dẫn như thế nào? Mời bạn cùng tham khảo trong phần tiếp theo của bài viết.

Phác đồ điều trị sùi mào gà Bộ y tế

Thông tin về phác đồ điều trị sùi mào gà dưới đây tham khảo từ "Hướng dẫn chuẩn đoán và điều trị bệnh sùi mào gà" ban hành kèm theo Quyết định số 5185/QĐ-BYT ngày 09 tháng 11 năm 2021 của Bộ trưởng Bộ Y tế.

Mục tiêu điều trị sùi mào gà: Loại bỏ tổn thương sùi mào gà. Không thể tiêu diệt virus HPV hoàn toàn.

Không có phương pháp nào được xem là tối ưu và phù hợp cho tất cả các bệnh nhân hoặc tất cả các loại tổn thương. Các phương pháp điều trị sùi mào gà không thể loại bỏ virus HPV hoàn toàn. Thời gian cần để loại bỏ virus khỏi cơ thể vẫn chưa được hiểu rõ. Tái phát có thể xảy ra sau mọi phương pháp điều trị. Phác đồ điều trị sùi mào gà Bộ Y tế thông qua các điều trị cụ thể được thể hiện như sau:

Thuốc gây độc tế bào: Podophyllotoxin (podofilox)

Podophyllotoxin (podofilox) là một loại thuốc gây độc tế bào được sử dụng để điều trị sùi mào gà. Dưới đây là một số điểm đáng chú ý về thuốc này:

• Podophyllotoxin hoạt động bằng cách ngăn chặn sự phân chia của các tế bào nhiễm virus, gây ra hoại tử mô.
• Podophyllotoxin có hai dạng chế phẩm: Một là dung dịch 0,5% dùng cho sùi mào gà ở dương vật, và hai là kem 0,15% dùng cho sùi mào gà ở hậu môn và âm đạo.
• Hướng dẫn sử dụng: Bôi podophyllotoxin hai lần mỗi ngày bằng tăm bông, trong vòng 3 ngày liên tiếp, sau đó nghỉ 4 ngày. Thời gian điều trị một đợt thường kéo dài từ 4 - 5 tuần. Diện tích bôi không quá 10cm² và lượng podophyllotoxin bôi không vượt quá 0,5ml/ngày.
• Tác dụng không mong muốn của podophyllotoxin có thể bao gồm kích ứng và đau rát tại chỗ.
• Podophyllotoxin không nên sử dụng cho các vết thương hở và không được khuyến cáo sử dụng cho phụ nữ có thai.

Các phương pháp phá hủy tổn thương

Liệu pháp lạnh

Liệu pháp lạnh sử dụng nitơ lỏng (-196°C) để đóng băng tế bào bệnh, dẫn đến tổn thương không hồi phục cho màng tế bào.

Cách thực hiện: Phun hoặc áp dụng tăm bông chấm vào tổn thương cho đến khi tạo ra quầng mô đông lạnh xung quanh tổn thương, với thời gian đông lạnh từ 5 - 20 giây, thực hiện mỗi lần trong 1 - 2 chu kì đông lạnh và lặp lại 1 - 3 lần mỗi tuần, không vượt quá 12 tuần.

Tác dụng phụ: Có thể gây ra các tác dụng phụ như đau, hoại tử, bọng nước, và sẹo. Đôi khi cần sử dụng gây tê vùng nếu có nhiều vị trí hoặc tổn thương rộng.

Tỉ lệ làm sạch tổn thương dao động từ 44 - 87%, với tỷ lệ tái phát sau 1 - 3 tháng từ 12 - 42%, và có thể lên đến 59% sau 12 tháng. Một số nghiên cứu gần đây cho thấy hiệu quả của phương pháp này không cao bằng đốt điện, nhưng tương đương với các phương pháp khác như TCA, podophyllotoxin và imiquimod.

Phương pháp này sử dụng trang thiết bị đơn giản, chi phí thấp, và an toàn cho phụ nữ mang thai. Nhược điểm của phương pháp này là yêu cầu người bệnh phải đến cơ sở y tế nhiều lần và các bác sĩ điều trị cần được đào tạo về cách thực hiện phương pháp này.

Liệu pháp phá hủy tổn thương bằng phương pháp vật lý

Phương pháp điều trị sùi mào gà bằng laser CO2, cắt, nạo và đốt điện.

Laser CO2 được ưu tiên sử dụng nhiều hơn vì có khả năng duy trì giải phẫu tốt hơn, kiểm soát độ sâu và thực hiện dễ dàng hơn so với phẫu thuật cắt bỏ. Nó cũng gây ra ít chảy máu và ít gây khó chịu hơn so với phương pháp đốt điện. Tuy nhiên, có những trường hợp đặc biệt khi đốt điện không được khuyến khích, như cho những người mang máy tạo nhịp tim hoặc khi tổn thương ở gần hậu môn.

Trước khi thực hiện, việc gây tê tại chỗ là bắt buộc; đối với các tổn thương lớn hoặc ở vị trí nhạy cảm, một số trường hợp có thể cần mê toàn thân.

Các phương pháp này có hiệu quả loại bỏ tổn thương trong một lần điều trị ở mức độ cao, tuy nhiên tỷ lệ tái phát vẫn đáng lưu ý từ 19 - 29%.

Tuy có hiệu quả, nhưng nhược điểm của các phương pháp này là có thể gây ra sẹo, thay đổi sắc tố da, nứt hậu môn và tổn thương cơ thắt hậu môn.

Sử dụng acid trichloroacetic (TCA) hoặc acid bichloroacetic (BCA)

Sử dụng acid trichloroacetic (TCA) hoặc acid bichloroacetic (BCA) ở nồng độ 80 - 90% là một phương pháp điều trị phù hợp cho các tổn thương nhỏ, dạng sẩn và thường được thực hiện bởi nhân viên y tế.

Quy trình thực hiện bao gồm việc chấm gọn thuốc lên bề mặt tổn thương sùi cho đến khi khô và xuất hiện một lớp sương trắng. Thường chỉ cần thực hiện một lần mỗi tuần trong khoảng thời gian tối đa từ 8 - 10 tuần. Nếu có đau hoặc lượng thuốc bôi nhiều, có thể trung hòa bằng các chất như bột Na₂CO₃, bột talc hoặc rửa bằng xà phòng. Để tránh tổn thương da và niêm mạc xung quanh, cần phải cẩn thận và sử dụng bicarbonate hoặc vaseline để bôi xung quanh tổn thương.

Phương pháp này cũng được coi là an toàn cho phụ nữ mang thai vì không ảnh hưởng đến thai và không được hấp thu vào cơ thể.

Tuy tỉ lệ sạch tổn thương có thể dao động từ 56 - 94%, nhưng tỉ lệ tái phát có thể lên đến 36%. Nhược điểm của phương pháp này bao gồm khả năng gây bỏng, phá hủy mô xung quanh và có thể để lại sẹo sau quá trình điều trị.

Các biện pháp phòng ngừa bệnh sùi mào gà

Có một số biện pháp phòng ngừa bệnh sùi mào gà mà bạn có thể thực hiện:

• Tiêm vắc xin HPV: Việc tiêm vắc xin HPV là biện pháp phòng ngừa chính để ngăn ngừa sự lây lan của virus HPV, bao gồm cả các loại virus gây sùi mào gà và các loại virus có nguy cơ gây ung thư.
• Sử dụng biện pháp bảo vệ khi quan hệ tình dục: Sử dụng biện pháp bảo vệ như bao cao su có thể giúp giảm nguy cơ lây nhiễm virus HPV trong khi có quan hệ tình dục.
• Kiểm tra định kỳ và xử lý sớm: Thực hiện kiểm tra định kỳ sự xuất hiện của sùi mào gà và các biểu hiện liên quan, và nếu có bất kỳ dấu hiệu nào, hãy thăm bác sĩ để được tư vấn và xử lý kịp thời.
• Tránh tiếp xúc với các vật dụng cá nhân của người mắc bệnh: Tránh tiếp xúc với các vật dụng cá nhân của người mắc bệnh sùi mào gà, như đồ vệ sinh cá nhân, để giảm nguy cơ lây nhiễm.
• Thực hiện kiểm tra y tế định kỳ: Thực hiện kiểm tra y tế định kỳ để phát hiện sớm và xử lý các vấn đề sức khỏe liên quan đến sùi mào gà và virus HPV.

Bài viết trên là thông tin tham khảo của Nhà thuốc Long Châu về phác đồ điều trị sùi mào gà Bộ Y tế. Chú ý rằng việc lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp phụ thuộc vào nhiều yếu tố như loại tổn thương, vị trí, kích thước, sức khỏe người bệnh,... Vì vậy bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn cụ thể và có phương pháp điều trị thích hợp.