Tiêm phòng dại không đúng lịch có ảnh hưởng gì không?

Nhiều người có thể vô tình quên lịch tiêm phòng dại và dẫn đến tiêm không đúng lịch. Vậy hậu quả là gì khi tiêm phòng dại không đúng lịch? Và điều quan trọng là, có những giải pháp nào để giải quyết tình huống này?

Tại sao phải tiêm phòng dại?

Bệnh dại lây truyền từ động vật mang vi rút dại qua người. Khi bệnh dại có biểu hiện lâm sàng thì nguy cơ tử vong lên đến 100%. Có một số lý do cần phải tiêm phòng dại, đó là:

• Giảm nguy cơ mắc bệnh dại từ động vật: Bệnh dại là một bệnh truyền nhiễm thường gặp ở động vật như chó, mèo, linh cẩu, cáo,... Vắc xin phòng dại giúp bảo vệ con người khỏi nguy cơ lây nhiễm vi rút dại từ động vật.
• An toàn và hiệu quả: Vắc xin phòng dại đã được kiểm nghiệm, chứng minh có đủ tính an toàn và hiệu quả trong việc ngăn chặn vi rút dại. Việc tiêm vắc xin giúp hệ miễn dịch tạo ra kháng thể để ngăn chặn sự lây nhiễm khi tiếp xúc với mầm bệnh.
• Phòng ngừa trước khi xuất hiện triệu chứng: Vắc xin phòng dại không chỉ có tác dụng bảo vệ ngay sau khi phơi nhiễm mà còn có tác dụng phòng ngừa. Việc tiêm vắc xin sẽ tạo hàng rào bảo vệ trước khi xuất hiện bất kỳ triệu chứng nào của bệnh.
• An toàn cho cộng đồng: Ở một khía cạnh khác, tiêm phòng dại đầy đủ cho thú cưng là một cách hiệu quả để bảo vệ cộng đồng khỏi nguy cơ mắc bệnh dại.

Như vậy việc tiêm vắc xin phòng dại là biện pháp chủ động để bảo vệ sức khỏe của bản thân và gia đình.

Tiêm phòng dại không đúng lịch có ảnh hưởng gì không?

Việc tiêm vắc xin dại không đúng lịch có thể làm giảm tính tối ưu của vắc xin. Có nghĩa là tiêm vắc xin không đúng lịch sẽ không làm mất hiệu lực của mũi tiêm trước, mà là khả năng bảo vệ trước bệnh dại của vắc xin sẽ không đạt hiệu quả tối đa.

Trong trường hợp tiêm dự phòng, chưa phơi nhiễm thì nên tiêm đầy đủ các mũi tiêm để đảm bảo hiệu lực bảo vệ của vắc xin. Trong trường hợp đã phơi nhiễm thì việc tiêm phòng dại không đúng lịch có thể có hậu quả nghiêm trọng. Bởi vì bệnh dại có diễn biến nhanh mà không có thuốc điều trị đặc hiệu. Lúc đó nguy cơ tiến triển bệnh dại và dẫn đến tử vong là vô cùng lớn.

Lịch tiêm phòng dại được thiết kế đảm bảo rằng cơ thể sẽ sản xuất đủ lượng kháng thể để ngăn chặn vi rút dại khi tiếp xúc. Khi một liều không đúng lịch hoặc bị bỏ lỡ, cơ thể có thể không nhận được đủ kích thích để tạo ra đủ kháng thể cần thiết. Điều này có thể làm cho cơ thể không đạt được sự bảo vệ tối ưu, tăng nguy cơ nhiễm bệnh khi tiếp xúc với vi rút dại.

Khi tiêm phòng dại không đúng lịch, tức là bỏ lỡ một hoặc một số liều, cơ thể không sản xuất đủ kháng thể nên không đạt được sự bảo vệ tốt đa. Tuy nhiên, hầu hết các chương trình tiêm phòng cho phép bổ sung liều hoặc điều chỉnh lịch trình để đảm bảo sự hiệu quả tốt nhất.

Mục tiêu cuối cùng là duy trì một lượng đủ kháng thể trong cơ thể để bảo vệ chống lại vi rút dại. Trong một số trường hợp, có thể cần phải thực hiện lại một số liều hoặc bắt đầu lại từ đầu nếu thời gian giữa các liều quá lâu.

Do đó, bạn nên tuân thủ lịch trình tiêm phòng dại được đề xuất bởi Bộ Y tế và các nhà sản xuất vắc xin. Hãy theo dõi đúng hướng dẫn của bác sĩ hoặc nhân viên y tế trước, trong và sau khi tiêm. Điều này giúp đảm bảo rằng sẽ có đủ kháng thể để bảo vệ cơ thể khỏi vi rút dại và giảm nguy cơ nhiễm bệnh.

Lịch tiêm phòng dại

Hiện nay lịch tiêm phòng dại đã được khuyến cáo như sau:

• Đối với người trước phơi nhiễm: Thông thường là 3 mũi, trong đó tiêm vào ngày đầu tiên. Sau đó tiêm các mũi nhắc lại vào ngày thứ 7 và ngày thứ 21 hoặc ngày thứ 28. Với các đối tượng có nguy cơ cao tiếp xúc với vi rút dại thường xuyên thì nên tiêm nhắc lại khi nồng độ kháng thể dưới 0,5 UI/ml.
• Đối với người phơi nhiễm chưa được tiêm phòng dại trước đó: Phác đồ 5 mũi bao gồm mũi đầu tiên vào ngày phơi nhiễm. Sau đó tiêm các mũi nhắc lại vào ngày thứ 3, ngày thứ 7, ngày thứ 14 và ngày thứ 28.

Lưu ý, các phác đồ trên đây đều áp dụng cho hình thức tiêm bắp với liều 0.5 ml.

Làm thế nào khi tiêm phòng dại không đúng lịch?

Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tiêm phòng dại không đúng lịch, trì hoãn mũi tiêm tiếp theo. Trong đó có thể là do đang bị sốt, do đang sử dụng corticoid, do bận các lịch trình học tập hoặc công tác, do đi du lịch,...

Nếu tiêm phòng dại không đúng lịch thì không cần phải tiêm lại từ đầu. Cũng như các loại vắc xin khác, khi trễ lịch thì nên đi tiêm ngay khi nhớ ra càng sớm càng tốt. Đối với các trường hợp đang mắc bệnh nhiễm trùng hoặc nhiễm khuẩn gây sốt thì có thể đợi đến khi cơ thể hồi phục để tiêm mũi tiếp theo. Việc này chỉ được trì hoãn khi bạn chưa phơi nhiễm với vi rút dại.

Ví dụ như loại vắc xin tiêm 2 mũi với khoảng cách 2 mũi là 14 ngày. Có thể hiểu là trong khoảng thời gian tối thiểu là 14 ngày thì bạn phải hoàn thành 2 mũi tiêm để có hiệu quả tối ưu nhất. Thời gian tối đa là không có quy định. Nhưng nếu khoảng cách mũi 2 quá xa có thể làm giảm nồng độ kháng thể, khi đó cần phải xét nghiệm lại để xem xét có nên tiêm lại từ đầu hay không.

Tuy nhiên nguy cơ bệnh dại sẽ tiến triển nếu sau khi phơi nhiễm mà không tiêm phòng đúng lịch. Đặc biệt là với trường hợp con vật đã có biểu hiện dại hoặc không thể theo dõi tình trạng. Bất kỳ các biểu hiện sốt, đau đầu, phát ban, mệt mỏi, khó thở,... cần phải báo với bác sĩ ngay lập tức. Bởi trong số đó có thể là các phản ứng phản vệ.

Do đó cần phải thận trọng và tiêm đúng lịch sau khi phơi nhiễm với vi rút dại. Nên đi tiêm ngay khi nhớ ra và thông báo với bác sĩ tình trạng không đúng lịch tiêm. Như vậy bác sĩ có thể cân nhắc điều chỉnh lịch tiêm phòng dại cho phù hợp. Tiêm vắc xin đúng lịch sẽ đảm bảo vắc xin có thể phát huy tối đa hiệu quả bảo vệ.

Như vậy bài viết trên đã giúp bạn trả lời được câu hỏi: Tiêm phòng dại không đúng lịch có ảnh hưởng gì không? Sau khi phơi nhiễm bạn cần phải theo dõi sát sao tình trạng sức khỏe của mình cũng như tình trạng con vật. Do đó lịch tiêm sau khi phơi nhiễm nên được thực hiện đúng để tránh nguy cơ tiến triển bệnh dại. Hy vọng bạn có được những thông tin hữu ích để chăm sóc sức khỏe cho bạn và cả gia đình.

Xem thêm:

• Tiêm phòng dại có ảnh hưởng đến thai nhi không?
• Tiêm vắc xin dại có ảnh hưởng đến trí nhớ không?