Tìm hiểu về vai trò của Coombs test trong y học

Coombs test (nghiệm pháp Coombs) là một phương pháp miễn dịch huyết học quan trọng trong chẩn đoán bệnh về hồng cầu, thường được thực hiện khi bị nghi ngờ thiếu máu, tan máu, mang thai hoặc trước lúc truyền máu.

Coombs test là gì?

Trong hệ thống máu của con người, các kháng thể có mặt trong huyết thanh có khả năng phản ứng với các kháng nguyên trên bề mặt hồng cầu. Khi có sự tiếp xúc giữa kháng thể không hoàn toàn và kháng nguyên, hiện tượng kết hợp giữa kháng nguyên và kháng thể có thể xảy ra. 

Coombs test (hay nghiệm pháp Coombs) được sử dụng để phát hiện các kháng thể không hoàn toàn có thể kết hợp với các kháng nguyên trên bề mặt hồng cầu, mà không gây ngưng kết hồng cầu. Có hai phương pháp chính để xác định sự tồn tại của kháng thể không hoàn toàn trong máu người là Coombs test trực tiếp và Coombs test gián tiếp:

Coombs test trực tiếp

Được sử dụng để phát hiện các kháng thể không hoàn toàn đã kết hợp với các kháng nguyên trên bề mặt hồng cầu, như trong trường hợp của bệnh nhân mắc các bệnh như tan máu tự miễn, lupus ban đỏ hệ thống hoặc trong quá trình truyền máu. Các kháng thể này còn có tên gọi khác là kháng thể đã được cảm nhiễm. Trong xét nghiệm này, huyết thanh Coombs (huyết thanh từ thỏ chứa các kháng thể kháng gamma globulin người) được sử dụng để kiểm tra sự ngưng kết của hồng cầu.

Coombs test gián tiếp

Được sử dụng để phát hiện các kháng thể không hoàn toàn tự do trong huyết thanh của bệnh nhân, có thể phản ứng với các hồng cầu được truyền cho họ. Trong quá trình này, huyết thanh của bệnh nhân được coi là kháng thể, và các hồng cầu được coi là kháng nguyên.

Việc tiến hành xét nghiệm Coombs gián tiếp thông qua hai giai đoạn, cùng với việc thực hiện xét nghiệm ở nhiệt độ 37 độ C và 4 độ C, giúp phát hiện các hiện tượng ngưng kết tố lạnh. Đây là một công cụ quan trọng trong chẩn đoán các bệnh lý liên quan đến hồng cầu.

Ý nghĩa của Coombs test

Xét nghiệm Coombs nhằm phát hiện các kháng thể bất thường có thể gây ra các tác động tiêu cực đối với cơ thể.

Kết quả bình thường (âm tính)

Trong xét nghiệm trực tiếp, kết quả âm tính (-) chỉ ra rằng không có kháng thể nào được phát hiện gắn lên bề mặt của các hồng cầu.

Trong xét nghiệm gián tiếp, kết quả âm tính (-) chỉ ra rằng máu của người cho có sự tương thích với máu của người nhận, thích hợp cho quá trình truyền máu.

Kết quả dương tính (dương tính)

Trong xét nghiệm trực tiếp, kết quả dương tính (+) chỉ ra rằng có sự hiện diện của kháng thể gắn lên bề mặt hồng cầu, có khả năng gây ngưng kết hồng cầu. Thường gặp trong các bệnh lý như thiếu máu tán huyết hoặc thiếu máu tan máu, đặc biệt là ở trẻ sơ sinh.

Trong xét nghiệm gián tiếp, kết quả dương tính (+) chỉ ra rằng máu của người cho và người nhận không tương thích, không thể truyền máu giữa hai người trong trường hợp này.

Xét nghiệm Coombs đóng vai trò quan trọng trong việc chẩn đoán và điều trị các bệnh lý liên quan đến hồng cầu và quá trình truyền máu.

Khi nào cần thực hiện Coombs test?

Xét nghiệm Coombs (hoặc nghiệm pháp Coombs) được áp dụng trong nhiều trường hợp khác nhau nhằm phát hiện các kháng thể bất thường có thể gây ra các vấn đề sức khỏe. Dưới đây là một số chỉ định phổ biến cho cả xét nghiệm trực tiếp và gián tiếp:

Chỉ định xét nghiệm trực tiếp

• Sàng lọc máu trong kỹ thuật định nhóm máu và làm phản ứng phát máu, đặc biệt là khi có các vấn đề không phù hợp khi truyền máu.
• Kiểm tra các kháng thể bám trên bề mặt hồng cầu, đặc biệt trong các bệnh lý như lupus ban đỏ hệ thống, tăng nguyên hồng cầu bào thai, và thiếu máu tán huyết tự miễn.
• Kiểm tra tương tác nhóm máu Rh giữa mẹ và con, đặc biệt trong trường hợp mẹ Rh (-) sinh con có nhóm máu Rh (+).

Chỉ định xét nghiệm gián tiếp

• Sàng lọc trong truyền máu để phát hiện các kháng thể bất thường với hồng cầu người nhận, đảm bảo truyền máu an toàn.
• Kiểm tra tương tác nhóm máu Rh giữa mẹ và con, đặc biệt trong trường hợp mẹ Rh (-) sinh con có nhóm máu Rh (+).
• Đối với phụ nữ mang thai, kết quả xét nghiệm Coombs có thể có ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của cả mẹ và em bé.

Việc kiểm tra xét nghiệm sớm và theo dõi định kỳ là rất quan trọng để phòng ngừa các vấn đề sức khỏe có thể xảy ra. Đồng thời, việc chọn lựa các cơ sở y tế đáng tin cậy để thực hiện xét nghiệm cũng cực kỳ quan trọng để đảm bảo kết quả chính xác và an toàn.

Tóm lại, Coombs test hoặc còn được gọi là nghiệm pháp Coombs, là một công cụ quan trọng trong lĩnh vực y học để phát hiện các vấn đề liên quan đến hệ thống miễn dịch và huyết thanh. Với khả năng phát hiện các kháng thể bất thường trên bề mặt hồng cầu và trong huyết thanh, Coombs test đóng vai trò quan trọng trong nhiều khía cạnh của y học.

Xem thêm:

• Xét nghiệm CTM: Giải pháp hiệu quả trong chẩn đoán bệnh lý
• Xét nghiệm máu tổng quát biết được những bệnh gì?