Tinh trùng không bào là gì? Điều trị tinh trùng không bào như thế nào?

Tinh trùng là yếu tố quan trọng đối với phái mạnh. Có nhiều vấn đề về tình trạng sức khỏe có thể xảy ra với tinh trùng, điển hình là tinh trùng không bào. Theo nhiều kết quả nghiên cứu, tinh trùng đầu có nhiều không bào hoặc không bào to gây ảnh hưởng đến khả năng tạo phôi và thụ thai. Những chia sẻ dưới đây sẽ giúp bạn hiểu thêm về loại tinh trùng này cũng như biện pháp điều trị phù hợp.

Khái niệm về tinh trùng không bào

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã đưa ra các tiêu chí để đánh giá chất lượng tinh dịch. Tinh trùng được cho là bình thường khi đạt những yêu cầu sau:

• Đường nét đều đặn, đầu trơn láng, hình bầu dục.
• Phần cực đầu rõ ràng, chiếm từ 40 đến 70% thể tích vùng đầu, không chứa không bào lớn hơn 4% thể tích vùng đầu.
• Không có nhiều hơn 2 không bào nhỏ, không chiếm hơn 20% đầu tinh trùng.
• Phần phía sau cực đầu tinh trùng không có chứa không bào nào.
• Đuôi thẳng, đều, thon hơn so với phần giữa. Phần đuôi không cuộn, dài khoảng 45μm, không có dấu hiệu gãy đuôi.

Tuy nhiên, trên thực tế, không phải lúc nào cánh mày râu cũng có tinh trùng khỏe mạnh. Một số dị dạng có thể xảy ra với tinh trùng, chẳng hạn như tinh trùng không bào. Khi quan sát dưới kính hiển vi, phần không bào được diễn tả như một túi rỗng hay một hố lõm phía trên đầu tinh trùng. Cấu trúc sinh lý này xuất hiện trong quá trình hình thành tinh trùng và chiếm dưới 4% thể tích đầu tinh trùng.

Ở thể bình thường, đầu tinh trùng sẽ có enzyme acrosome với công dụng định hướng, giúp tinh trùng tìm được vị trí của trứng, từ đó xâm nhập vào để thụ thai. Trong trường hợp tinh trùng không có hoặc có rất ít enzyme acrosome thì sẽ hình thành các tinh trùng đầu tròn hay còn gọi là tinh trùng đầu không bào.

Ở trường hợp nam giới có càng nhiều tinh trùng đầu không bào thì khả năng sinh sản sẽ càng bị giảm sút. Nguyên nhân là do những con tinh trùng này thiếu cực đầu (acrosome) và men acrosin, không thể giúp nó xuyên qua lớp màng bảo vệ noãn và thụ tinh như bình thường, vì vậy không có khả năng thụ tinh tự nhiên.

Khi tinh trùng đầu có nhiều không bào chiếm tỷ lệ trên 90% nghĩa là khả năng thụ thai của tinh trùng thấp. Mặc dù vậy, việc chỉ dựa vào kết quả của xét nghiệm tinh dịch đồ lần đầu tiên thì chưa thể kết luận chính xác và toàn diện. Cách tốt nhất là phái mạnh hãy xây dựng chế độ ăn uống đầy đủ dưỡng chất, sinh hoạt lành mạnh, thực hiện xét nghiệm tinh dịch đồ từ 1 đến 2 lần để nhận được kết quả chính xác nhất.

Làm thế nào để phát hiện tình trạng tinh trùng không bào?

Để biết được bản thân có nhiều tinh trùng không bào hay không, nam giới cần đi xét nghiệm tinh dịch đồ. Đây là một trong những xét nghiệm sinh sản khá quan trọng có mục đích đánh giá sức khỏe và sinh lý phái mạnh.

Khi đi làm xét nghiệm tinh dịch đồ, bác sĩ sẽ tổng hợp và phân tích mẫu tinh dịch tươi vừa mới xuất tinh nhằm đánh giá chất lượng của tinh trùng tại thời điểm đó thông qua những chỉ số như số lượng, mật độ, khả năng di động, hình dạng… của tinh trùng. Thực chất thì xét nghiệm này cho ra quá nhiều thông số chi tiết khiến bệnh nhân khó có thể hiểu rõ và chính xác kết quả của nó. Bạn hãy hỏi bác sĩ để được đọc rõ các chỉ số và nhận được lời khuyên hữu ích.

Người bệnh được khuyến khích nên làm xét nghiệm tinh dịch đồ vài lần để nhận được kết quả phản ánh tình trạng sức khỏe sinh lý và chức năng sinh sản chuẩn xác nhất. Nếu sau vài lần mà kết quả nhận được vẫn cho thấy tỷ lệ tinh trùng đầu không bào cao thì nam giới hãy gặp trực tiếp bác sĩ để được chỉ định phương án điều trị thích hợp.

Phương pháp điều trị tinh trùng đầu có nhiều không bào

Khi kết quả xét nghiệm tinh dịch đồ cho thấy nam giới có tỷ lệ tinh trùng đầu không bào cao, bạn có thể tham khảo một số phương pháp điều trị dưới đây:

Biện pháp nâng cao chất lượng tinh trùng

Bác sĩ sẽ yêu cầu bạn nâng cao chất lượng tinh trùng, giảm thiểu tỷ lệ tinh trùng dị dạng, tinh trùng đầu có nhiều không bào bằng những cách sau:

• Cải thiện chế độ ăn uống khoa học hàng ngày, ưu tiên ăn các loại rau củ quả, trái cây chứa thành phần nhiều vitamin C, khoáng chất kẽm…
• Uống nhiều nước như nước lọc, nước ép trái cây… tối thiểu 2 lít mỗi ngày.
• Tác hại của rượu bia với tinh trùng gây ra nhiều ảnh hưởng xấu đến sức khỏe sinh sản. Chính vì thế, nam giới nên hạn chế sử dụng thức uống có cồn, rượu bia, thuốc lá, các chất kích thích.
• Hạn chế tiêu thụ nhiều chất béo, chiên xào nhiều dầu mỡ, thức ăn nhanh.
• Tăng cường tập luyện thể dục thể thao để kích thích máu lưu thông tốt hơn, kiểm soát cân nặng, cải thiện sức khỏe sinh lý và sinh sản, hạn chế nguy cơ bị thừa cân hoặc béo phì gây ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng.

Điều trị với y học hiện đại

Trường hợp phái mạnh có tỷ lệ nhiều tinh trùng đầu nhiều không bào thì sẽ suy giảm khả năng có con tự nhiên. Tình trạng này khó có thể cải thiện được nếu tỷ lệ quá cao. Chưa kể, tinh trùng đầu không bào lớn cũng tỷ lệ thuận với khả năng phân mảnh DNA tinh trùng. Nam giới có lượng tinh trùng đầu không bào bất thường cao cao thì khả năng sinh sản, có con tự nhiên sẽ càng khó.

Đối với tình trạng tinh trùng không bào hoặc tinh trùng ít acrosome, hiện nay vẫn chưa có loại thuốc điều trị nào có thể cải thiện dứt điểm. Vì thế, nếu các cặp vợ chồng muốn có con, các bác sĩ sẽ khuyến khích thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm thông qua kỹ thuật tiêm tinh trùng vào tế bào trứng.

Với kỹ thuật này, chuyên viên phôi học sẽ dùng kính hiển vi độ phóng đại cao để quan sát tinh trùng, từ đó trực tiếp chọn lựa tinh trùng có hình dạng tốt nhất. Thường thì những tinh trùng này sẽ có enzyme acrosome bình thường, vùng đầu trơn láng, không có không bào hoặc có ít không bào nhất. Sau đó, người ta sẽ tiêm phần tinh trùng được ưu tiên lựa chọn này vào trứng để tạo thành phôi. Phôi sau đó được cấy vào tử cung người vợ rồi mang thai. Kỹ thuật hỗ trợ sinh sản này được đánh giá là tân tiến nhất và mang đến tỷ lệ thành công khá cao tính đến thời điểm hiện tại. 

Mong rằng những chia sẻ trên đã giúp phái mạnh có được nhiều kiến thức hữu ích về tinh trùng không bào. Thật may mắn là tình trạng này vẫn có thể được điều trị nếu bạn phát hiện và thăm khám sớm. Bên cạnh đó, một lối sống lành mạnh cùng thói quen sinh hoạt, tập luyện thể thao điều độ cũng là phương pháp lý tưởng để cải thiện chất lượng tinh trùng, nâng cao khả năng sinh sản cho nam giới.
Xem thêm: 

• Tinh trùng bất thường: Biến chứng, chẩn đoán và phương pháp điều trị
• Tinh trùng bắn vào mắt có sao không? Cách xử trí khi tinh trùng bắn vào mắt
• Hiện tượng xuất tinh là gì? Vì sao nam giới nên xuất 21 lần 1 tháng?

 Vũ Ánh

Nguồn tham khảo: vinmec.com