Trẻ ngủ hay giật mình là do đâu? Có cách nào khắc phục không?

Giấc ngủ là yếu tố thiết yếu đối với sự phát triển của trẻ nhỏ, nhưng nhiều bậc phụ huynh thường lo lắng khi thấy con mình thường xuyên bị giật mình và quấy khóc khi ngủ. Hiện tượng này không chỉ làm gián đoạn giấc ngủ của bé mà còn có thể ảnh hưởng đến sức khỏe và tâm lý của trẻ. Vậy, nguyên nhân nào dẫn đến tình trạng này và liệu có cách nào hiệu quả để khắc phục không? Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu các nguyên nhân phổ biến khiến trẻ ngủ hay giật mình và những biện pháp có thể áp dụng để giúp bé có giấc ngủ ngon hơn.

Nguyên nhân khiến trẻ ngủ hay giật mình

Trước khi tìm kiếm các phương pháp khắc phục tình trạng trẻ ngủ hay giật mình, ba mẹ cần hiểu rõ các nguyên nhân gây ra hiện tượng này. Trẻ ngủ hay bị giật mình có thể xuất phát từ các nguyên nhân sinh lý hoặc bệnh lý.

Nguyên nhân sinh lý

Sau đây là một số nguyên nhân sinh lý phổ biến:

• Phản xạ tự nhiên: Một trong những nguyên nhân phổ biến khiến trẻ ngủ hay giật mình là phản xạ Moro, một phản xạ tự nhiên của trẻ. Sau khi sinh, trẻ phải thích nghi với môi trường bên ngoài tử cung mẹ và phản xạ giật mình giúp trẻ bảo vệ bản thân trước các nguy cơ tiềm ẩn. Phản xạ này là bình thường và thường sẽ giảm dần và biến mất khi trẻ được 3 - 6 tháng tuổi.
• Tác động từ môi trường bên ngoài: Những tiếng động lớn hoặc sự thay đổi đột ngột khi trẻ được ẵm bồng rồi đặt xuống giường có thể khiến trẻ giật mình khi ngủ.
• Tâm lý bất an: Trẻ có thể gặp phải ác mộng hoặc cảm giác không an toàn khi hồi hộp, sợ hãi hay lo lắng, dẫn đến tình trạng ngủ hay giật mình và khóc thét.

Hiểu rõ các nguyên nhân này sẽ giúp ba mẹ dễ dàng hơn trong việc áp dụng các biện pháp phù hợp để cải thiện giấc ngủ cho trẻ, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển toàn diện của bé.

Nguyên nhân bệnh lý

Ngoài các nguyên nhân sinh lý và yếu tố môi trường, tình trạng trẻ ngủ hay giật mình có thể do các bệnh lý, làm tăng sự nhạy cảm của trẻ với các kích thích. Những bệnh lý phổ biến có thể gây ra tình trạng này bao gồm:

• Trào ngược dạ dày;
• Viêm tai giữa;
• Viêm họng;
• Thiếu máu;
• Thiếu canxi;
• Suy nhược cơ thể.

Để xác định chính xác nguyên nhân gây ra tình trạng giật mình và quấy khóc của trẻ, ba mẹ nên đưa bé đến bệnh viện để được thăm khám và kiểm tra. Bác sĩ sẽ giúp xác định nguyên nhân và đề xuất phương pháp điều trị phù hợp.

Trẻ ngủ hay giật mình có gây nguy hiểm không?

Mặc dù hiện tượng bé giật mình khi ngủ là phổ biến và thường gặp, nhưng nếu tình trạng này xảy ra quá nhiều, nó có thể gây ra một số tác động tiêu cực.

Suy giảm khả năng nhận thức

Não bộ của bé sơ sinh và trẻ nhỏ rất nhạy cảm với các yếu tố môi trường xung quanh. Khi bé bị giật mình trong khi ngủ do tiếng ồn hoặc các yếu tố ngoại cảnh khác, điều này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển của não bộ. Sự kích thích liên tục và tổn thương não bộ có thể dẫn đến suy giảm khả năng nhận thức và dễ gây ra các vấn đề về rối loạn cảm xúc.

Chậm phát triển thể chất

Giấc ngủ đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Sự phát triển toàn diện của bé không chỉ phụ thuộc vào chế độ dinh dưỡng mà còn bị ảnh hưởng lớn bởi chất lượng giấc ngủ. Trong quá trình ngủ, tuyến yên trong cơ thể sẽ tiết ra hormone tăng trưởng. Khi bé ngủ sâu và liên tục, lượng hormone này có thể cao gấp 4 - 5 lần so với mức bình thường. Ngược lại, nếu bé thường xuyên bị giật mình và giấc ngủ bị gián đoạn, lượng hormone tiết ra sẽ giảm, dẫn đến khả năng phát triển về cân nặng và chiều cao kém hơn so với những bé có giấc ngủ ngon và liên tục.

Nguy cơ ngưng thở khi trẻ ngủ hay bị giật mình

Khi bé hay giật mình liên tục và có giấc ngủ không sâu, bé sẽ cảm thấy khó chịu và quấy khóc liên tục. Tình trạng này kéo dài có thể gây ra sự ức chế hô hấp, dẫn đến khó thở hoặc thậm chí ngưng thở. Hơn nữa, như đã đề cập, việc trẻ thường xuyên giật mình khi ngủ cũng làm giảm lượng hormone tăng trưởng và ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch. Điều này khiến bé có sức đề kháng yếu hơn, dễ mắc các bệnh nhiễm trùng, cũng như các vấn đề liên quan đến tim mạch, huyết áp và hô hấp.

Một số cách giúp cải thiện tình trạng trẻ ngủ hay giật mình

Để giúp bé có được giấc ngủ ngon và phát triển toàn diện về cả thể chất lẫn trí tuệ, ba mẹ có thể áp dụng các phương pháp sau:

• Quấn khăn cho bé: Quấn hoặc đắp một chiếc khăn mềm, mỏng quanh người bé có thể giúp bé cảm thấy an toàn và dễ ngủ hơn. Hãy đảm bảo khăn không quá dày để tránh làm bé cảm thấy nóng và cũng không quấn quá chặt để không làm bé cảm thấy ngột ngạt.
• Cho bé vận động nhiều hơn: Đối với bé nhỏ, có thể thực hiện các động tác nhẹ nhàng như đạp xe đạp khi bé nằm ngửa. Với những bé lớn hơn, hãy khuyến khích bé tham gia các hoạt động giải trí nhẹ nhàng như đọc sách, vẽ tranh, kể chuyện hoặc hát. Tránh cho bé đùa giỡn hay vận động mạnh trước giờ đi ngủ, vì điều này có thể khiến bé mệt mỏi và khó ngủ, dễ giật mình và quấy khóc.
• Không ru ngủ trên tay: Nhiều bé dễ bị giật mình khi đang ngủ ngon trong vòng tay mẹ mà bị đặt xuống giường. Để tránh tình trạng này, mẹ nên tránh ru bé ngủ trên tay. Thay vào đó, khi bé có dấu hiệu buồn ngủ hoặc đến giờ ngủ, hãy đặt bé nhẹ nhàng lên giường rồi mới bắt đầu ru ngủ.

Ba mẹ nên áp dụng đồng thời các giải pháp trên để nhanh chóng mang lại sự hiệu quả.

Ngoài những giải pháp được liệt kê như trên thì việc tạo ra thói quen và môi trường ngủ cũng vô cùng quan trọng giúp khắc phục tình trạng trẻ ngủ hay giật mình.

• Tạo thói quen đi ngủ đúng giờ: Dù bé nhỏ hay lớn, hãy thiết lập thói quen đi ngủ vào giờ cố định và phân chia giờ giấc ngủ cụ thể cho cả ngày và đêm. Tránh để bé ngủ quá nhiều ban ngày hoặc đi ngủ quá muộn, vì điều này có thể làm ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ ban đêm và khiến bé khó ngủ.
• Không gian ngủ an toàn và yên tĩnh: Môi trường xung quanh ảnh hưởng lớn đến giấc ngủ của bé. Để cải thiện tình trạng bé ngủ hay bị giật mình, hãy tạo một không gian ngủ yên tĩnh, không quá tối hay quá sáng. Điều này giúp bé cảm thấy thoải mái và dễ dàng vào giấc ngủ hơn.

Việc thực hiện những biện pháp này không chỉ giúp bé có giấc ngủ sâu và liên tục mà còn góp phần vào sự phát triển khỏe mạnh và toàn diện của trẻ.

Hy vọng rằng bài viết này đã cung cấp cho ba mẹ nhiều thông tin hữu ích về hiện tượng trẻ ngủ hay giật mình và các giải pháp để khắc phục. Nếu ba mẹ lo ngại rằng tình trạng này có thể ảnh hưởng đến sức khỏe, tinh thần và sự phát triển của bé, nên đưa bé đến bệnh viện chuyên khoa để được kiểm tra. Các bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám, xác định nguyên nhân cụ thể và đề xuất phương pháp điều trị phù hợp để đảm bảo bé có thể phát triển khỏe mạnh.