U tuyến yên ác tính: Nguyên nhân, triệu chứng, phương pháp chẩn đoán và điều trị

U tuyến yên ác tính không chỉ gây ảnh hưởng trực tiếp đến tuyến yên mà còn có nguy cơ làm suy giảm chức năng của các cơ quan khác thông qua việc thay đổi nồng độ hormone trong cơ thể. Với khả năng phát triển nhanh và xâm nhập vào các cấu trúc xung quanh, u tuyến yên ác tính đòi hỏi sự chú ý đặc biệt và điều trị sớm để kiểm soát triệu chứng và hạn chế những biến chứng nghiêm trọng. Hãy cùng tìm hiểu về u tuyến yên ác tính qua bài viết dưới đây.

Bệnh u tuyến yên ác tính là gì?

Tuyến yên là một tuyến nội tiết quan trọng nằm sâu trong hố yên của não, đóng vai trò điều tiết nhiều chức năng cơ thể, bao gồm hoạt động của tuyến thượng thận, tuyến giáp, tăng trưởng xương và sản xuất sữa. U tuyến yên là khối u phát triển từ các tế bào tuyến yên và phần lớn là u lành tính.

Tuy nhiên, trong một số trường hợp, u tuyến yên có thể tiến triển thành dạng ác tính khi xâm lấn vào các mô và cơ quan lân cận, và hiếm khi lan đến các cơ quan khác trong cơ thể. U tuyến yên ác tính còn được gọi là ung thư tuyến yên.

Nguyên nhân dẫn đến u tuyến yên ác tính là gì?

Ung thư tuyến yên phát sinh do sự phát triển không kiểm soát của các tế bào bất thường trong tuyến yên, dẫn đến hình thành các khối u. Những khối u này có thể lành tính hoặc ác tính, và chỉ các khối u ác tính mới gây nên ung thư tuyến yên. Tuy nhiên, nguồn gốc của sự tăng sinh bất thường ở các tế bào tuyến yên hiện vẫn chưa được xác định rõ. Một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ ung thư tuyến yên như sau:

Di truyền

Dù rất hiếm gặp, yếu tố di truyền vẫn có thể đóng vai trò trong ung thư tuyến yên. Nếu gia đình có người thân cận huyết từng mắc ung thư tuyến yên, việc thường xuyên kiểm tra và theo dõi sức khỏe là cần thiết để phát hiện bệnh sớm.

Biến đổi gen

Một số nghiên cứu gần đây cho thấy ung thư tuyến yên có thể bắt nguồn từ đột biến gen. Cụ thể, các đột biến ở gen gây ung thư hoặc ở gen kìm hãm sinh u có thể tạo ra biến đổi ác tính. Ngoài ra, đột biến ở vùng dưới đồi cũng có thể gây kích thích sự phát triển của tế bào ung thư trong tuyến yên.

Nguyên nhân khác

Một số nguyên nhân khác có thể gây ung thư tuyến yên là do ảnh hưởng từ ung thư ở các tuyến nội tiết khác, dẫn đến sự hình thành các khối u ác tính tại tuyến yên. Vì vậy, nếu đã mắc ung thư ở một tuyến nội tiết khác, bạn nên chú ý kiểm tra và theo dõi sức khỏe của tuyến yên thường xuyên.

Triệu chứng của ung thư tuyến yên

Ở giai đoạn đầu, các triệu chứng của bệnh thường khó nhận biết rõ ràng. Tuy nhiên, nếu chú ý kỹ, bạn có thể phát hiện những dấu hiệu bất thường và đi kiểm tra sức khỏe để sớm phát hiện bệnh. Dưới đây là một số triệu chứng phổ biến:

Đau đầu thường xuyên kèm cảm giác buồn nôn

Đau đầu, buồn nôn kết hợp với rối loạn chức năng khứu giác như chảy nước mũi nhiều hoặc cảm giác buồn ngủ. Những dấu hiệu này cho thấy khối u ở tuyến yên đang phát triển, gây chèn ép các vùng lân cận và đè lên dây thần kinh, ảnh hưởng nghiêm trọng đến các cơ quan khác.

Rối loạn nội tiết

Tuyến yên điều tiết hormone sinh dục, nên khi có khối u sẽ gây rối loạn chức năng sinh sản. Biểu hiện gồm dịch tiết từ núm vú không do sinh nở (ở cả nam và nữ), rối loạn kinh nguyệt ở nữ giới, và suy giảm chức năng tình dục ở nam giới.

Suy giảm thị lực

Do dây thần kinh thị giác nằm gần tuyến yên, khối u có thể ảnh hưởng đến thị giác. Người bệnh thường nhìn mờ, có bóng đôi, sụp mí mắt và nếu bệnh tiến triển, có thể mất thị lực hoàn toàn.

Các bệnh liên quan đến nội tiết

Ung thư tuyến yên có thể dẫn đến các bệnh nội tiết như hội chứng Cushing, bệnh to đầu chi, cường giáp, v.v. Khi có triệu chứng rối loạn nội tiết, bệnh nhân nên kiểm tra để xác định nguyên nhân, tránh bỏ qua khả năng ung thư tuyến yên.

Chẩn đoán và điều trị u tuyến yên ác tính như thế nào?

Để chẩn đoán và điều trị u tuyến yên ác tính, người bệnh nên đến các cơ sở y tế uy tín. Tại đây, bác sĩ sẽ chỉ định các xét nghiệm cần thiết và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp nhằm ngăn chặn sự phát triển và di căn của khối u.

Chẩn đoán

Quy trình thăm khám và chẩn đoán u tuyến yên ác tính thường bao gồm các phương pháp sau:

• Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ thu thập thông tin về tiền sử bệnh của bệnh nhân và gia đình, đồng thời kiểm tra các triệu chứng thông qua quan sát và thăm khám trực tiếp. Dựa vào đó, bác sĩ sẽ đánh giá xem khối u có tiết hormone hay không.
• Kiểm tra cận lâm sàng: Để đưa ra kết luận chính xác, bác sĩ có thể yêu cầu chụp X-quang, CT Scan, hoặc MRI để quan sát hình ảnh tuyến yên. Ngoài ra, các xét nghiệm máu, nước tiểu, hoặc sinh thiết cũng có thể được thực hiện tùy vào tình trạng cụ thể của bệnh nhân.

Điều trị

Việc điều trị u tuyến yên ác tính phụ thuộc vào kích thước khối u, mức độ bệnh và thể trạng của bệnh nhân. Hiện chưa có phương pháp hay phác đồ điều trị nào có thể chữa khỏi hoàn toàn ung thư tuyến yên. Các biện pháp y khoa hiện nay chủ yếu nhằm giảm triệu chứng, giảm khó chịu, và hạn chế nguy cơ khối u tiến triển nhanh hoặc di căn sang các cơ quan khác.

Các phương pháp điều trị phổ biến hiện nay gồm có hóa trị, xạ trị, sử dụng thuốc điều chỉnh hormone, và phẫu thuật loại bỏ khối u.

U tuyến yên ác tính là bệnh lý nguy hiểm, có thể đe dọa tính mạng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Vì vậy, khi có dấu hiệu bất thường, người bệnh nên đến cơ sở y tế uy tín để được bác sĩ chuyên khoa thăm khám và lập kế hoạch điều trị cùng chế độ chăm sóc phù hợp.