Vắc xin thủy đậu tiêm 1 mũi có được không? Cần lưu ý gì?

Thủy đậu là một căn bệnh rất phổ biến ở đa số các nước trên toàn thế giới. Bệnh không những gây ra tác động xấu đến sức khỏe, công việc mà còn là gánh nặng chi phí y tế của một quốc gia. Vắc xin là biện pháp hữu hiệu nhất để phòng ngừa căn bệnh này. Thế vắc xin thủy đậu nên tiêm bao nhiêu mũi, vắc xin thủy đậu tiêm 1 mũi có được không sẽ được giải đáp trong bài viết dưới đây.

Thủy đậu là gì?

Nguồn gốc bệnh thủy đậu

Thủy đậu là một bệnh truyền nhiễm cấp tính với tốc độ lây lan rất nhanh. Thủ phạm của bệnh này là do virus Varicella zoster - một loại virus herpes alpha chỉ lây nhiễm ở người. Không giống như các loài virus mang gen sợi đơn (RNA) như Coronavirus, virus cúm có khả năng biến đổi cao nên tạo ra nhiều chủng loại khác nhau, virus Varicella zoster được tạo thành từ DNA sợi đôi nên nó khá ổn định về mặt vật chất. Vì thế bệnh thường bệnh lành tính, ít biến đổi và thường tự khỏi.

Con đường lây truyền

Tỷ lệ lây truyền của virus này lên tới 90% là do chúng có trong dịch tiết đường hô hấp và dịch tiết ra từ các mụn nước trên da, chúng lây truyền qua tiếp xúc trực tiếp với các tổn thương trên da hay qua dịch tiết đường hô hấp hoặc qua việc hít phải các hạt virus trong không khí.

Biểu hiện lâm sàng qua các giai đoạn bệnh

Đối tượng mắc thủy đậu chủ yếu là trẻ em. Thời gian ủ bệnh có thể kéo dài khoảng 10 - 21 ngày. Trong thời gian này, virus ban đầu nhân lên ở đường hô hấp trên, vào máu, lây lan đến hệ thống lưới nội mô (gan, lá lách) và các cơ quan khác. Người mắc bệnh bắt đầu xuất hiện các triệu chứng báo trước như sốt, khó chịu và phát ban điển hình bao gồm ngứa, rát, sần, mụn nước. Ban đầu, da thành thành ban đỏ rồi phát triển thành các mụn nước, sau đó tiến triển thành mụn mủ rồi đóng vảy. Các tổn thương trên da này chủ yếu là trung tâm ở lưng, mặt và lây lan nhanh chóng đến phần còn lại của cơ thể. Theo nguyên tắc, sau khoảng 5 - 7 ngày mắc bệnh thì sự lây nhiễm của bệnh thủy đậu kết thúc sau khi mụn nước đóng vảy hoàn toàn.

Sau khi bị nhiễm trùng tiên phát, virus có thể tồn tại tiềm ẩn ở dạng không hoạt động trong các tế bào hạch, tế bào thần kinh. Khi sức đề kháng của bạn bị suy giảm do tuổi tác hay mắc bệnh suy giảm miễn dịch như HIV/AIDS, bệnh nhân ung thư, người ghép tạng,... sẽ tạo cơ hội cho việc tái hoạt động của Varicella zoster gây ra bệnh zona thần kinh với các triệu chứng đau dây thần kinh sau Herpetic, viêm mống mắt, tăng nhãn áp (thiên đầu thống) thứ phát,...

Biến chứng của thủy đậu

Mặc dù thủy đậu nói chung là một bệnh lành tính nhưng lại gây cảm thấy khó chịu đáng kể do ngứa, thẩm mỹ (sẹo). Các biến chứng không phải là hiếm gặp và chủ yếu xuất hiện ở những bệnh nhân bị suy giảm chức năng miễn dịch tế bào. Biến chứng thường liên quan đến nhiễm trùng da và liên quan đến hệ thần kinh trung ương bao gồm viêm màng não do virus. 

Biện pháp tốt nhất phòng ngừa thủy đậu

Cách tốt nhất để ngăn ngừa nhiễm trùng thủy đậu và giảm bệnh một cách hiệu quả cũng như gánh nặng kinh tế là phòng ngừa ngay từ ban đầu. Theo nguyên tắc đó, vắc xin thủy đậu sống giảm độc lực đã được nghiên cứu và phát triển. vắc xin thủy đậu sống giảm độc lực lần đầu tiên được phát triển ở Nhật Bản bởi Takahashi. Cho đến nay đã có rất nhiều loại vắc xin thủy đậu ra đời, đa phần là chủng Oka, với khả năng tạo miễn dịch lên tới 96%.

Vắc xin thủy đậu tiêm 1 mũi có được không?

Để trả lời cho câu hỏi này, các thử nghiệm lâm sàng đã chỉ ra rằng 95% trẻ em được tiêm chủng từ 12 - 18 tháng tuổi đã phát triển kháng thể bảo vệ sau một liều vắc xin thủy đậu. Tuy nhiên, hiệu quả miễn dịch 95% chống lại bệnh chỉ kéo dài trong khoảng 10 năm và sẽ suy yếu dần nên nguy cơ mắc bệnh và gặp biến chứng vẫn rất cao.

Năm 2006, khuyến cáo tiêm hai liều vắc xin thủy đậu cho trẻ khỏe mạnh ra đời và cho thấy rằng liều vắc xin thủy đậu thứ hai gây ra phản ứng ghi nhớ mạnh mẽ ở những người đã được tiêm một liều duy nhất, với sự gia tăng khả năng miễn dịch dịch thể và miễn dịch tế bào. Theo nghiên cứu, ở người khỏe mạnh tiêm một liều duy nhất có hiệu quả khoảng 95% và 98 - 99% sau hai liều. Việc thực hiện tiêm chủng hai liều đã làm giảm đáng kể tỷ lệ mắc bệnh bùng phát, từ đó kéo theo tỷ lệ nhập viện, tử vong và chi phí y tế liên quan đến nhiễm trùng thủy đậu cũng suy giảm.

Hiện nay, lịch tiêm vắc xin thủy đậu bắt đầu với liều đầu tiên được tiêm cho trẻ từ 9 đến 12 tháng tuổi (tùy loại vắc xin) và liều thứ hai được tiêm cho trẻ từ 4 đến 6 tuổi. Hơn nữa, liều thứ hai được khuyến nghị tiêm như liều nhắc lại cho trẻ em, thanh thiếu niên và người lớn tuổi đã được tiêm một liều duy nhất trước đó.

Hãy đến với Trung tâm Tiêm chủng Long Châu - một trong các đơn vị vô cùng uy tín về chất lượng vắc xin cũng như dịch vụ và tay nghề của nhân viên y tế tiêm chủng. Hiện tại, Long Châu có các loại vắc xin ngừa thủy đậu với những mức giá tham khảo khác nhau phù hợp cho từng kinh tế gia đình, bao gồm:

• VARIVAX của Mỹ: Khoảng 985.000đ
• VARILRIX của Bỉ: Khoảng 935.000đ

Tóm lại, tỷ lệ mắc bệnh và tử vong liên quan đến thủy đậu có thể được ngăn ngừa một cách hiệu quả bằng cách thực hiện tiêm phòng thủy đậu. Hiệu quả của vắc xin ở trẻ khỏe mạnh dao động lần lượt từ 80 đến 95% cho liều đầu tiên và từ 93 đến 99% cho liều thứ hai.

Hiện nay, Trung tâm Tiêm chủng Long Châu tự hào là đơn vị hàng đầu cung cấp dịch vụ tiêm chủng chất lượng, với vắc xin được nhập khẩu chính hãng từ các nhà sản xuất uy tín trên thế giới. Khi đến tiêm chủng tại Long Châu, khách hàng sẽ được khám sàng lọc bởi bác sĩ, tư vấn gói vắc xin phù hợp, theo dõi trong và sau khi tiêm để đảm bảo an toàn.

Xem thêm:

• Virus thủy đậu sống bao lâu trong không khí?
• Vắc xin thủy đậu có phải tiêm nhắc lại không?