Vắc xin viêm não Nhật Bản có mấy loại? Khi tiêm cần lưu ý những gì?

Viêm não Nhật Bản là một bệnh nguy hiểm. Tiêm ngừa góp phần hạn chế nguy cơ mắc bệnh cũng như giảm nhẹ mức độ một khi mắc phải. Vậy vắc xin viêm não Nhật Bản có mấy loại? Trước và sau tiêm cần lưu ý những điều gì?

Vắc xin viêm não Nhật Bản là gì?

Vắc xin viêm não Nhật Bản là vắc xin khi đưa vào cơ thể sẽ giúp hệ thống miễn dịch sản sinh ra kháng thể chống lại vi rút JEV (Japanese encephalitis virus) gây bệnh viêm não Nhật Bản.

Thông thường, trong vắc xin sẽ chứa một lượng nhỏ vi rút đã bị làm yếu đi hoặc được làm giảm độc tính hoặc đã bị giết chết để đưa vào cơ thể, chúng không có khả năng gây bệnh mà ngược lại sẽ kích thích sinh ra đáp ứng miễn dịch, từ đó cơ thể chúng ta sẽ có khả năng chống lại bệnh.

Tại sao chúng ta cần tiêm phòng viêm não Nhật Bản?

Theo các chuyên gia y tế cho biết, giai đoạn cao điểm của bệnh viêm não Nhật Bản trong năm là vào mùa hè, từ tháng 4 đến tháng 10. Nguyên nhân của sự bùng phát bệnh vào thời điểm này là do sự phát triển mạnh mẽ của vật chủ trung gian (muỗi Culex hay còn gọi là muỗi ruộng). Mọi lứa tuổi đều có thể mắc bệnh, đặc biệt là trẻ em dưới 15 tuổi.

Mặc dù tỷ lệ mắc bệnh này dưới 1% nhưng không thể xem nhẹ vì tỷ lệ tử vong cao (khoảng 30%), thường xảy ra trong 7 ngày đầu khi mắc bệnh với các biểu hiện như co giật, sốt cao, hôn mê sâu, nôn, viêm phổi dẫn đến suy hô hấp.

Tuy nhiên, trong số 70% số người còn lại có thể sống sót thì có đến 50% người có nguy cơ mắc các di chứng liên quan đến vận động và trí tuệ, đa phần sẽ không được hồi phục. Số ít bệnh nhân có thể hồi phục được nhưng với thời gian khá dài (tính bằng tháng, năm). Những di chứng để lại thường thấy như liệt nửa người, giảm trí nhớ nghiêm trọng, rối loạn tâm thần, nghe kém hoặc nặng có thể dẫn đến điếc,...

Hiện nay, bệnh viêm não Nhật Bản vẫn chưa có phương pháp điều trị hiệu quả, chủ yếu là điều trị triệu chứng và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh. Do đó, cách đơn giản và hiệu quả nhất để bảo vệ bản thân, gia đình chính là tiêm vắc xin phòng bệnh. 

Vắc xin viêm não Nhật Bản có mấy loại?

Hiện nay, vắc xin Jevax và Imojev là 2 loại vắc xin an toàn, hiệu quả cao cho cả trẻ em và người lớn mà Việt Nam đang có để phòng viêm não Nhật Bản.

Vắc xin viêm não Nhật Bản Jevax

Là vắc xin do Việt Nam nghiên cứu và sản xuất, dành cho trẻ từ 12 tháng tuổi trở lên và người lớn. Đây là loại vắc xin bất hoạt, giúp cơ thể tạo hàng rào miễn dịch tự nhiên, dự phòng đặc hiệu viêm não Nhật Bản, làm giảm nguy cơ mắc bệnh.

Vắc xin viêm não Nhật Bản Imojev

Là vắc xin được nghiên cứu và phát triển bởi Sanofi Pasteur (Pháp), đây là loại vắc xin sống giảm độc lực, được sản xuất bằng công nghệ tiên tiến, tạo miễn dịch nhanh và lâu dài, phù hợp cho trẻ từ 9 tháng tuổi trở lên và người lớn. Do đó, trẻ em có thể tiếp cận vắc xin rất sớm, góp phần ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh viêm não.

Cả 2 loại vắc xin đều có khả năng bảo vệ trẻ nhỏ cũng như người lớn khỏi sự tấn công của vi rút JEV. Hoặc trường hợp không may mắc bệnh, vắc xin cũng phần nào giúp bệnh ít tiến triển nặng hơn, giảm nguy cơ biến chứng nghiêm trọng. Nếu bạn đang băn khoăn rằng không biết vắc xin nào tốt hơn hay loại nào sẽ phù hợp với mình thì hãy nhớ rằng “vắc xin được tiêm sớm nhất là vắc xin tốt nhất”.

Tìm hiểu một số loại vắc xin phòng viêm não Nhật Bản:

• Vắc xin JEEV 6MCG (Ấn Độ) phòng bệnh viêm não Nhật Bản
• Vắc xin JEEV 3MCG 0.5ML (Ấn Độ) phòng viêm não Nhật Bản 

Nên tiêm loại vắc xin viêm não Nhật Bản nào?

Những loại vắc xin này đều đã trải qua quá trình nghiên cứu và thử nghiệm nghiêm ngặt trước khi được cấp phép sử dụng rộng rãi. Cả 2 loại vắc xin Imojev và Jevax đều có khả năng bảo vệ trẻ nhỏ cũng như người lớn khỏi sự tấn công của vi rút JEV. Hoặc trường hợp không may mắc bệnh, vắc xin cũng phần nào giúp bệnh ít tiến triển nặng hơn, giảm nguy cơ biến chứng nghiêm trọng. 

Nếu bạn đang băn khoăn rằng không biết vắc xin nào tốt hơn hay loại nào sẽ phù hợp với mình thì hãy nhớ rằng “vắc xin được tiêm sớm nhất là vắc xin tốt nhất”.

Hãy liên hệ với trung tâm tiêm chủng Long Châu để được giải đáp và tư vấn chi tiết nhất về các loại vắc xin ngừa viêm não Nhật Bản và các vắc xin quan trọng khác.

Các tác dụng phụ thường gặp khi tiêm

Tương tự như những loại khác, vắc xin viêm não Nhật Bản cũng có thể gây ra các tác dụng phụ không mong muốn. Tuy nhiên, bạn đừng quá lo lắng về vấn đề này bởi những phản ứng phụ thường không nghiêm trọng, có thể tự khỏi và sẽ không ảnh hưởng đến sức khỏe của chúng ta.

Sau khi tiêm, các phản ứng nhẹ thường gặp phải như:

• Đỏ, ngứa ở vị trí tiêm;
• Đau cơ khi tiếp xúc;
• Mệt mỏi, khó chịu;
• Sốt (thường gặp ở trẻ nhỏ);
• Đau đầu (thường gặp ở người lớn).

Các phản ứng vừa và nghiêm trọng có thể gặp nhưng rất hiếm xảy ra như:

• Đau cánh tay và vai kéo dài;
• Phản ứng dị ứng: nổi mề đay, phát ban, sưng mặt;
• Khó thở, tim đập nhanh, chóng mặt;
• Mất cảm giác thèm ăn (đối với người lớn) hoặc bỏ bú (đối với trẻ sơ sinh);
• Ngất xỉu.

Những lưu ý cần biết khi tiêm vắc xin

Bên cạnh việc tìm hiểu các loại vắc xin viêm não Nhật Bản thì những lưu ý về chúng cũng rất cần thiết.

Trước khi tiêm, chúng ta đặc biệt là các bậc phụ huynh cần tìm hiểu kỹ các loại vắc xin, thời điểm tiêm cũng như những lưu ý cần biết để đảm bảo vắc xin phát huy được hiệu quả nhất, góp phần bảo vệ sức khỏe và tránh các phản ứng không mong muốn xảy ra.

Theo các chuyên gia y tế dự phòng: Nếu chỉ tiêm 1 mũi vắc xin viêm não Nhật Bản sẽ không đủ để cơ thể chúng ta tạo ra miễn dịch chống lại bệnh, hiệu quả bảo vệ sẽ được tăng lên 80% sau mũi tiêm thứ 2 và nếu tiêm mũi 3 sẽ tăng hiệu quả lên 90 - 95%. Tuy nhiên, tiêm nhắc lại là điều cần thiết vì vắc xin này chỉ có hiệu lực trong khoảng 3 năm. Vì vậy, để duy trì hệ miễn dịch cho trẻ tốt nhất, phụ huynh nên đưa trẻ đi tiêm nhắc lại cho đến khi 15 tuổi, sau 15 tuổi thì cơ thể trẻ đã có đủ sức đề kháng để tự bảo vệ.

Đối với vắc xin Jevax (cho trẻ từ 12 tháng tuổi trở lên và người lớn):

• Mũi 1: Là mũi tiêm đầu tiên, phụ huynh cần cho trẻ tiêm càng sớm càng tốt, tốt nhất là khi trẻ đủ 1 tuổi.
• Mũi 2: Cách mũi tiêm thứ nhất từ 1 - 2 tuần. Lúc này bổ sung vắc xin cho lần tiêm trước đó, giúp trẻ tạo ra kháng thể nhiều và nhanh hơn để chống lại vi rút.
• Mũi 3: Cách mũi 2 ít nhất là 12 tháng.
• Sau đó cần tiêm nhắc lại mỗi 3 năm 1 lần để tăng miễn dịch, phòng bệnh lâu dài.

Đối với vắc xin Imojev (cho trẻ từ 9 tháng tuổi trở lên và người lớn):

• Mũi 1: Là mũi tiêm đầu tiên, trẻ từ đủ 9 tháng tuổi là có thể tiêm ngừa.
• Mũi 2: Ít nhất 12 tháng kể từ khi tiêm mũi 1.
• Người lớn từ đủ 18 tuổi chỉ cần tiêm 1 mũi vắc xin duy nhất là có thể phòng ngừa bệnh viêm não Nhật Bản.

Sau khi tiêm chúng ta cũng cần chú ý một số vấn đề sau:

• Cần ngồi lại theo dõi ít nhất 30 phút sau khi tiêm tại cơ sở tiêm chủng. Vì thời gian này thường xuất hiện các tác dụng phụ không mong muốn. Bên cạnh đó, khi về nhà, cần theo dõi người được tiêm 48 giờ nhằm phát hiện sớm và xử lý kịp thời các trường hợp sốc phản vệ nếu có.
• Các bé cần được vệ sinh thân thể sạch sẽ để tránh tình trạng bị nhiễm trùng sau tiêm. Bên cạnh đó, cha mẹ không nên bôi hoặc đắp bất cứ loại thuốc gì vào chỗ tiêm để tránh trẻ bị đau và nhiễm khuẩn.
• Người được tiêm vắc xin cần ăn đầy đủ chất, các thực phẩm tươi sạch, bổ sung thêm trái cây và khoáng chất để cơ thể đủ dinh dưỡng, tăng sức đề kháng.

Đối với căn bệnh nguy hiểm như viêm não Nhật Bản thì việc tiêm phòng là điều cần thiết. Thông qua bài viết trên, chắc hẳn chúng ta đã biết được vắc xin viêm não Nhật Bản có mấy loại cũng như một số lưu ý cần thiết khi tiêm. Từ bây giờ, hãy cùng nhau nâng cao nhận thức, chia sẻ thông tin và thực hiện tiêm ngừa vắc xin để chung tay bảo vệ sức khỏe bản thân, gia đình và xã hội bạn nhé!

Xem thêm:

• Sự khác biệt giữa viêm não Nhật Bản và viêm não mô cầu
• Tìm hiểu về viêm não Nhật Bản B và viêm não Nhật Bản