Viêm não Nhật Bản: Dấu hiệu, nguyên nhân và cách điều trị

Viêm não Nhật Bản là một bệnh truyền nhiễm do virus gây ra, lây lan do muỗi Culex đốt hút máu động vật nhiễm virus rồi đốt người. Virus được truyền qua vết đốt của muỗi cái, từ tuyến nước bọt có chứa virus. Bệnh này có thể dẫn đến các triệu chứng nghiêm trọng như sốt cao, đau đầu, co giật, liệt. Đây là bệnh nhiễm trùng cấp tính hệ thần kinh trung ương nghiêm trọng, nguy cơ tử vong và để lại di chứng cao.

Để tránh bị bệnh do virus Viêm não Nhật Bản, hãy sử dụng thuốc chống côn trùng, mặc áo sơ mi dài tay và quần dài, ngủ màn, tránh các hoạt động ngoài trời vào buổi chiều tối và tiêm phòng vắc xin ngừa viêm não Nhật Bản.

Những dấu hiệu và triệu chứng của viêm não Nhật Bản

Hầu hết những người bị nhiễm virus viêm não Nhật Bản đều không có triệu chứng hoặc các triệu chứng nhẹ trong thời gian ngắn, thường bị nhầm với bệnh cúm. Nhưng cứ 250 người thì có 1 người bị nhiễm viêm não Nhật Bản phát triển các triệu chứng nghiêm trọng hơn khi bệnh lây lan đến não. Điều này thường xảy ra từ 5 đến 15 ngày sau khi nhiễm trùng.

Các triệu chứng có thể bao gồm:

• Sốt cao đột ngột 39 - 40 độ, kém đáp ứng thuốc hạ sốt, thường kèm theo ớn lạnh, tiêu chảy, mệt mỏi;
• Đau đầu, nôn ói.
• Co giật, thường co giật toàn thân;
• Rối loạn tri giác từ mê sảng, kích thích, lú lẫn dần rơi vào ngủ gà, li bì, hôn mê;
• Rối loạn nhịp thở;
• Tiêu tiểu không tự chủ;
• Giật rung các cơ mặt và chi;
• Bệnh có thể để lại di chứng suốt đời như yếu cơ hoặc liệt chi, điếc.

Ở những người sống sót, các triệu chứng này có xu hướng cải thiện từ từ. Nhưng có thể mất vài tháng để hồi phục hoàn toàn và đến một nửa số người sống sót bị tổn thương não vĩnh viễn. Điều này có thể dẫn đến các vấn đề lâu dài, chẳng hạn như run và co giật cơ, thay đổi tính cách, yếu cơ, khó khăn trong học tập và liệt chi, điếc.

Xem thêm: Các triệu chứng viêm não Nhật Bản ở người lớn mà bạn cần lưu ý

Tác động của viêm não Nhật Bản đối với sức khỏe

Trong số bệnh nhân phát triển thành viêm não, 20 - 30% tử vong.

Mặc dù một số triệu chứng cải thiện sau đợt bệnh cấp tính, 30 - 50% người sống sót tiếp tục có các triệu chứng về thần kinh, nhận thức hoặc tâm thần.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên xảy ra, bạn nên liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn. Chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh và giúp bạn mau chóng hồi phục sức khỏe.

Virus viêm não Nhật Bản thuộc nhóm Arbovirus, thuộc họ Togaviridae và giống Flavivirus. Virus này lây truyền sang người chủ yếu qua vết đốt của muỗi Culex, đặc biệt là loài Culex tritaeniorhynchus. Vật chủ chính mang virus là lợn và một số loài chim hoang dã. Đáng chú ý, bệnh không lây truyền trực tiếp từ người sang người.

Dịch bệnh viêm não Nhật Bản thường xuyên bùng phát tại nhiều quốc gia ở khu vực Đông Nam Á, bao gồm Trung Quốc, Ấn Độ, Đài Loan, Philippines, Hàn Quốc, và một số vùng thuộc Liên bang Nga. Hàng năm, các quốc gia này ghi nhận số ca mắc bệnh khá cao, gây áp lực lớn lên hệ thống y tế.

Tại Việt Nam, muỗi Culex - trung gian truyền bệnh viêm não Nhật Bản - tập trung nhiều ở khu vực miền Bắc. Muỗi thường sinh sôi mạnh vào những tháng mùa nóng, ban ngày trú ẩn trong bụi cây, vườn tược, và ban đêm bay vào nhà để hút máu gia súc và đốt người, chủ yếu trong khung giờ từ 18 giờ đến 22 giờ.

Loài muỗi Culex tritaeniorhynchus - tác nhân chính truyền bệnh viêm não Nhật Bản ở châu Á - đặc biệt ưa thích các vùng nước sạch, thường sinh sống và phát triển mạnh ở ruộng lúa nước, mương rãnh, nơi có điều kiện thuận lợi cho ấu trùng phát triển.