“Vạch mặt” thực phẩm gây dị ứng phổ biến bạn nên tránh

Dị ứng thực phẩm hay dị ứng thức ăn có thể chỉ là những phản ứng ngoài da hay rối loạn tiêu hóa thông thường. Nhưng đôi khi, dị ứng thực phẩm cũng có thể dẫn đến sốc phản vệ và gây nguy hiểm đến tính mạng nếu không xử lý kịp thời. Biết trước những thực phẩm gây dị ứng phổ biến để cẩn trọng hơn trong quá trình sử dụng là cách để mỗi chúng ta chủ động bảo vệ sức khỏe của mình. 

Dị ứng thực phẩm là gì? Tại sao thực phẩm có thể gây dị ứng?

Trong mỗi loại thực phẩm đều có chứa các thành phần dinh dưỡng và những chất khác nhau. Tùy cơ địa từng người, cơ thể sẽ phản ứng hoặc không phản ứng với các chất đó khi chúng ta ăn hoặc uống các loại thực phẩm. Tất cả các loại thực phẩm đều có thể gây dị ứng. Thực phẩm gây dị ứng phổ biến nhất là thực phẩm giàu protein. 

Dị ứng thực phẩm ở mỗi người lại có biểu hiện khác nhau

Dị ứng thực phẩm thực chất là một phản ứng miễn dịch của cơ thể với một loại protein nào đó. Khi chúng ta ăn hoặc uống thực phẩm, thực phẩm đi vào hệ tiêu hóa. Các protein có trong thực phẩm sẽ được vận chuyển vào máu. Khi kết hợp với kháng thể trên bề mặt tế bào bạch cầu, chúng làm vỡ các tế bào bạch cầu và phóng thích histamin - một hóa chất trung gian gây ra tình trạng dị ứng. 

Dị ứng thực phẩm có thể xảy ra sau khi ăn, uống từ vài phút đến vài giờ. Thậm chí có những người cơ địa nhạy cảm đến nỗi chỉ cần hít hoặc ngửi phải một trong những loại thực phẩm gây dị ứng là đã xuất hiện triệu chứng dị ứng. Cũng có những trường hợp phản ứng dị ứng xảy ra sau vài ngày. 

Dị ứng thực phẩm biểu hiện như thế nào?

Khi bị dị ứng thực phẩm, cơ thể có thể xuất hiện một hoặc nhiều triệu chứng cùng một lúc. Tùy cơ địa và tình trạng nặng - nhẹ, biểu hiện trên mỗi người sẽ khác nhau. Một số biểu hiện của dị ứng thực phẩm mức độ nhẹ như: 

• Phát ban, ngứa, nổi mề đay trên một vùng da khoặc lan rộng ra toàn thân. Tình trạng này có thể tự khỏi sau vài ngày. 
• Sau khi sử dụng thực phẩm gây dị ứng sẽ xuất hiện tình trạng nôn ói.
• Rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy cũng là một triệu chứng thường gặp khi cơ thể đào thải độc tố. 
• Ngứa và sưng nề môi, lưỡi, họng, chân, tay.
• Mắt, mũi có biểu hiện ngứa. Chảy nước mắt và hắt hơi liên tục.
• Biểu hiện chóng mặt, mệt mỏi, choáng váng. Trẻ em bị ngộ độc sẽ lờ đờ, mê man.

Khi ăn phải thực phẩm gây dị ứng phổ biến, triệu chứng dị ứng mức độ nặng có thể gồm:

• Một số người bị phù nề đường hô hấp nên khó thở, thở khò khè như người mắc bệnh hen suyễn. 
• Huyết áp giảm, mạch đập loạn nhịp, tim đập nhanh. 
• Môi, lưỡi tê cứng, khó phát âm, gặp khó khăn trong giao tiếp.
• Người bị ngộ độc thực phẩm có thể bị sốc phản vệ, mê man, bất tỉnh.

Mức độ dị ứng thực phẩm nặng hay nhẹ tùy cơ địa từng người

Thực phẩm gây dị ứng phổ biến bạn cần biết

Sữa bò và chế phẩm từ sữa bò

Sữa bò là thực phẩm gây dị ứng phổ biến hàng đầu. Dị ứng đạm sữa bò thường gặp nhất ở trẻ em. Theo thống kê có đến 3% trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ bị dị ứng với protein trong sữa bò. Cả người lớn và trẻ em khi dị ứng sữa bò đều xuất hiện triệu chứng sau 5 - 30 phút. Triệu chứng thường gặp là nổi mề đay, nôn ói, sưng tấy, hiếm khi gặp sốc phản vệ. Cách duy nhất là phòng tránh là không nên tiêu thụ sữa bò và các sản phẩm từ sữa bò. 

Trứng

Với trẻ em, trứng được cho là nguyên nhân gây dị ứng thực phẩm thứ hai sau sữa. Các triệu chứng khi dị ứng trứng tương tự như dị ứng sữa, cũng hiếm gặp sốc phản vệ. Thành phần protein ở lòng trắng và lòng đỏ trứng không giống nhau nên cũng có khi chỉ bị dị ứng 1 trong 2 loại. Cách điều trị triệt để nhất cho những ai dị ứng trứng là loại bỏ trứng ra khỏi chế độ ăn. 

Trứng và sữa là thực phẩm gây dị ứng phổ biến nhất ở trẻ em

Các loại quả hạch 

Các loại quả hạch được dùng phổ biến nhất là hạt điều, hạt mắc ca, hạt thông, quả óc chó,... cùng những sản phẩm được làm từ các loại hạt này. Theo các báo cáo khoa học, dị ứng hạt cây được đánh giá là loại dị ứng thực phẩm nguy hiểm nhất. Chúng gây ra khoảng một nửa số ca tử vong do sốc phản vệ. 

Lúa mì và chế phẩm từ lúa mì

Protein có trong lúa mì và các sản phẩm từ lúa mì có thể làm phát ban, nổi mề đay, nôn ói, suy tiêu hóa. Trường hợp dị ứng nặng có thể sốc phản vệ và đe dọa tính mạng nạn nhân. Cách điều trị duy nhất là không dùng lúa mì và các sản phẩm làm từ lúa mì, kể cả mỹ phẩm. 

Lúa mì thường xuất hiện trong các loại bánh kẹo, mỹ phẩm, bia

Đậu nành và các sản phẩm từ đậu nành

Đậu nành và các loại nước tương, sữa được làm từ đậu nành đều có thể là thực phẩm gây dị ứng phổ biến. Thực phẩm này gây dị ứng với các biểu hiện ngứa miệng, sưng miệng, chảy nước mắt nước mũi, phát ban, khó thở. Dị ứng đậu nành hiếm khi gây sốc phản vệ. 

Hải sản 

Protein có tên là tropomyosin, arginine kinase và myosin có trong các loài cá giáp xác và hải sản thân mềm như mực, tôm, ốc, sò... đều có thể gây dị ứng. Dị ứng hải sản thường xuất hiện triệu chứng rất nhanh chóng. Tốt nhất bạn nên loại bỏ các loại hải sản gây dị ứng ra khỏi thực đơn. Tương tự, các loại cá có vây cũng có thể là “thủ phạm” gây dị ứng thực phẩm đấy bạn nhé!

Cẩn thận khi ăn hải sản để tránh bị dị ứng

Phòng tránh dị ứng thực phẩm 

Dị ứng thực phẩm trong nhiều trường hợp sẽ dẫn đến sốc phản vệ, suy hô hấp và nguy hiểm đến tính mạng. Vì vậy, mỗi người trong chúng ta đều nên biết cách phòng tránh dị ứng thực phẩm. Đây là những việc bạn nên làm để tự bảo vệ sức khỏe cho bản thân và những người xung quanh:

• Tìm hiểu kiến thức về thực phẩm gây dị ứng phổ biến và những triệu chứng của dị ứng thực phẩm.
• Không nên sử dụng những thực phẩm mà bản thân đã từng bị dị ứng dù là mức độ nhẹ. 
• Khi nhận thấy các triệu chứng dị ứng thực phẩm dần trở nặng, bạn nên ngay lập tức đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị. 
• Nếu trong gia đình có bố hoặc mẹ dị ứng một số loại thực phẩm nào đó, hãy thật cẩn trọng trước khi cho con sử dụng vì dị ứng có tính di truyền. 

Hy vọng bài viết trên đây đã giúp bạn hiểu rõ hơn về các thực phẩm gây dị ứng phổ biến. Hãy lựa chọn và sử dụng thực phẩm khoa học để bảo vệ sức khỏe của chính mình và gia đình một cách chủ động bạn nhé!

Thanh Hương

Nguồn tham khảo: Tổng hợp