Vai trò của van bán nguyệt là gì? Các bệnh lý về van bán nguyệt

Van bán nguyệt, một bộ phận không thể thiếu trong cấu trúc tim mạch, đảm nhiệm vai trò điều tiết dòng máu rời khỏi tim, góp phần quan trọng vào quá trình tuần hoàn máu diễn ra liên tục và ổn định. Chúng hoạt động như những cánh cửa kiểm soát dòng máu chảy ra khỏi tim, đảm bảo máu được bơm đến các cơ quan trong cơ thể một cách hiệu quả. Có hai loại van bán nguyệt chính: Van động mạch chủ và van động mạch phổi. Bài viết này Nhà thuốc Long Châu sẽ cung cấp cho bạn những kiến thức toàn diện về van bán nguyệt, từ cấu trúc, chức năng đến các vấn đề sức khỏe liên quan và cách bảo vệ chúng.

Vai trò của van bán nguyệt

Van bán nguyệt là hai van tim nằm ở vị trí dưới động mạch phổi và động mạch chủ. Một thành phần không thể thiếu trong hệ thống tim mạch, đảm nhận vai trò quan trọng trong việc điều hòa dòng máu đi ra khỏi tim. Tim, cơ quan trung tâm của hệ tuần hoàn, bao gồm bốn buồng: Hai tâm nhĩ và hai tâm thất. Mỗi buồng tim được trang bị các van tim, hoạt động như những cửa kiểm soát, đảm bảo dòng máu chảy theo một chiều nhất định.

Hệ thống van tim phức tạp bao gồm hai nhóm chính: van nhĩ thất, kết nối tâm nhĩ và tâm thất, và van bán nguyệt, bao gồm van động mạch chủ và van động mạch phổi. Van nhĩ thất ngăn cách tâm nhĩ và tâm thất, đảm bảo máu không chảy ngược từ tâm thất về tâm nhĩ sau khi đã được bơm đi. Van bán nguyệt, với cấu trúc đặc trưng gồm ba lá van hình bán nguyệt,ngăn ngừa sự hồi lưu của máu từ động mạch chủ và động mạch phổi về tâm thất trong quá trình tim giãn.

• Van động mạch chủ: Nằm ở vị trí chiến lược giữa tâm thất trái và động mạch chủ, van động mạch chủ kiểm soát dòng máu giàu oxy từ tâm thất trái đến toàn bộ cơ thể. Khi tâm thất trái co bóp (tâm thu), van mở ra để máu được đẩy mạnh vào động mạch chủ. Khi tâm thất trái giãn ra (tâm trương), van đóng lại để ngăn máu chảy ngược trở về tâm thất trái.
• Van động mạch phổi: Tọa lạc giữa tâm thất phải và động mạch phổi, van động mạch phổi có chức năng điều hòa dòng máu nghèo oxy từ tâm thất phải đến phổi để trao đổi khí. Van động mạch phổi, tương tự như van động mạch chủ, hoạt động đồng bộ với chu kỳ co bóp của tim, đảm bảo máu chỉ chảy theo một chiều duy nhất từ tim đến phổi.

Các bệnh lý liên quan đến van bán nguyệt

Các hoạt động sai lệch của van bán nguyệt, đặc biệt là tình trạng đóng mở bất thường, có thể dẫn đến những rối loạn nghiêm trọng trong hệ tuần hoàn, gây ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe tim mạch và toàn bộ cơ thể.

• Hở van bán nguyệt: Khi van động mạch chủ không thể đóng kín hoàn toàn, một phần máu từ động mạch chủ sẽ trào ngược về tâm thất trái trong thời kỳ tâm trương. Khi van không thể đóng kín hoàn toàn, một phần máu đã được bơm lên phổi sẽ bị đẩy ngược trở lại tâm thất phải, gây ra tình trạng hở van động mạch phổi. Tình trạng này tạo áp lực lớn lên tim, buộc cơ quan này phải làm việc quá sức để bù đắp lượng máu bị mất. Nếu không được can thiệp kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến những biến đổi bất lợi trong cấu trúc và chức năng của các buồng tim, làm suy giảm khả năng bơm máu hiệu quả, cuối cùng dẫn đến suy tim sung huyết.
• Hẹp van bán nguyệt: Đây là tình trạng các lá van động mạch chủ hoặc động mạch phổi bị thu hẹp do quá trình xơ hóa,vôi hóa hoặc dính lại với nhau. Sự thu hẹp này gây cản trở đáng kể cho dòng máu đi qua van, không đủ để đáp ứng nhu cầu oxy và dưỡng chất của cơ thể. Hậu quả là, người bệnh có thể gặp phải tình trạng thiếu máu cục bộ, suy giảm chức năng các cơ quan, thậm chí là suy tim.

Nguyên nhân dẫn đến các bệnh lý về van bán nguyệt

Bệnh lý van bán nguyệt không phải là một vấn đề đơn lẻ, mà có thể bắt nguồn từ nhiều yếu tố khác nhau, từ quá trình lão hóa tự nhiên đến các bệnh lý tiềm ẩn.

Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất là sự thoái hóa của các mô van theo thời gian, dẫn đến biến dạng cấu trúc và gây ra hẹp hoặc hở van. Ngoài ra, thấp khớp cấp tính, một bệnh lý nhiễm trùng do vi khuẩn liên cầu, cũng có thể gây tổn thương vĩnh viễn cho van tim thông qua cơ chế tự miễn, làm hình thành sẹo và dày lên các lá van, cản trở quá trình bơm máu của tim.

Bên cạnh đó, một số yếu tố khác cũng góp phần làm tăng nguy cơ mắc bệnh van bán nguyệt. Các dị tật bẩm sinh có thể ảnh hưởng đến cấu trúc và chức năng của van tim ngay từ khi sinh ra. Tình trạng tích tụ canxi trên các lá van, thường gặp ở người lớn tuổi, cũng là một yếu tố nguy cơ quan trọng. Nhiễm trùng màng trong tim có thể gây viêm và tổn thương van tim, trong khi các bệnh lý về cơ tim như thiếu máu cơ tim, nhồi máu cơ tim cũng có thể làm suy yếu chức năng van. Thậm chí, phẫu thuật hoặc xạ trị vùng ngực cũng có thể gây tổn thương van tim trong một số trường hợp.

Những người lớn tuổi, có tiền sử gia đình mắc bệnh tim, hoặc mắc các bệnh mãn tính như cao huyết áp, rối loạn lipid máu, đái tháo đường đều có nguy cơ cao hơn bị bệnh van bán nguyệt. Nếu bạn gặp phải các triệu chứng như đau ngực, khó thở, chóng mặt, hoặc rối loạn nhịp tim, hãy đến cơ sở y tế uy tín để được thăm khám và chẩn đoán chính xác.

Tóm lại, các bệnh lý về van bán nguyệt là những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, có thể ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống và thậm chí đe dọa tính mạng người bệnh. Tuy nhiên, với sự tiến bộ của y học hiện đại, việc chẩn đoán và điều trị các bệnh lý này đã trở nên khả thi và hiệu quả hơn.