Viêm cơ tim cấp ở trẻ em: Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa

Viêm cơ tim cấp ở trẻ em rất dễ nhầm với các triệu chứng của cảm sốt thông thường như sốt, đau đầu, nhức người… Vậy nguyên nhân nhân của bệnh là do đâu? Triệu chứng của bệnh có gì khác so với triệu chứng cảm sốt? Và cách phòng ngừa do đâu? Cùng Nhà thuốc Long Châu tìm hiểu các vấn đề này để giải đáp thắc mắc nhé.

Nguyên nhân gây ra viêm cơ tim cấp ở trẻ em

Viêm cơ tim cấp là hiện tượng tế bào cơ tim bị viêm hoặc bị hoại tử. Điều này có thể là do bị nhiễm trùng chất gây độc tim, thuốc, nhiễm siêu virus hoặc các bệnh hệ thống như sarcoidosis. Viêm cơ tim là một bệnh lý nguy hiểm bởi khi tim bị ngoại tử thì có thể gây ra giãn mạch, tim co bóp yếu, khiến suy tim, nghiêm trọng hơn là có thể tử vong nếu tim ngừng đập hoặc chức năng hoạt động của tim quá yếu.

Đối tượng dễ bị viêm cơ tim cấp đó là trẻ em bởi vì sức đề kháng của trẻ còn khá yếu, điều này khiến virus dễ xâm nhập vào cơ thể, tấn công vào tim. Loại bệnh này phát triển rất nhanh chóng, dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, thậm chí có nguy cơ cao tử vong. Nhưng khi viêm tim cấp tính được phát hiện sớm và được điều trị kịp thời, đúng thì bệnh có khả năng sẽ khỏi, không để lại quá nhiều di chứng.

Tuy nhiên, trẻ em bị viêm tim cấp tính hầu như do gặp di chứng rối loạn nhịp tim, dẫn đến khi trưởng thành dễ bị suy tim. Nhưng nguy hiểm hơn cả là dấu hiệu của loại bệnh này khá nhẹ, không dễ phát hiện, rất mơ hồ, gần giống cảm sốt thông thường. Đến khi trẻ có biểu hiện rõ ràng hơn, thì bệnh đã diễn biến khá nặng. Nhiều trường hợp, phụ huynh đưa con vào bệnh viện cấp cứu đang trong tình trạng suy hô hấp nặng, thở yếu, ngất đi, nhịp tim đập rất nhanh, toàn thân bị tím tái, truỵ mạch, rối loạn nhịp tim hoặc sốc tim… Các trường hợp này, có liều tiên lượng vô cùng xấu, có thể bị tử vong chỉ trong vài giờ.

Nguyên nhân gây ra viêm cơ tim cấp ở trẻ em đa phần là do siêu virus như enterovirus, adenovirus hoặc echovirus. Bên cạnh đó còn do các loại virus sởi, quai bị, bệnh covid-19… có thể dẫn đến biến chứng viêm cơ tim cấp.

Triệu chứng nhận biết viêm cơ tim cấp ở trẻ em

Triệu chứng nhận biết viêm cơ tim cấp ở trẻ em bao gồm:

Triệu chứng về toàn thân

Đối với trường hợp trẻ em đang bú sữa mẹ, viêm cơ tim cấp bởi virus thường gây ra triệu chứng cấp tính nghiêm trọng, bệnh tình diễn biến nhanh. Đối với bé từ 2 - 5 tuổi thì có các triệu chứng nhẹ, tuy nhiên vẫn rất khó để phát hiện ra bệnh do biểu hiện của bệnh khá mơ hồ, dễ gây nhầm lẫn với bệnh khác.

Để phát hiện triệu chứng toàn thân của trẻ em bị mắc viêm cơ tim cấp thì khá khó, hơn nữa biểu hiện phát bệnh của mỗi trẻ cũng khác nhau. Các triệu chứng chỉ đơn thuần như quấy khóc, rên rỉ, không chịu bú mẹ, ngủ li bì, khó đánh thức trẻ…

Đối với trường hợp trẻ lớn hơn hoặc đang ở độ tuổi thiếu niên, triệu chứng viêm cơ tim cấp tính có thể kể đến các biểu hiện của hô hấp như sốt, ho, sổ mũi, thở khò khè, khó thở… Một số trẻ còn có triệu chứng của rối loạn tiêu hoá như buồn nôn, nôn, tiêu chảy…

Theo nghiên cứu, có khoảng 20% - 80% trẻ em bị viêm cơ tim cấp tính do nhiễm virus sẽ có triệu chứng toàn thân như sau:

• Trẻ sốt cao từ 39 - 40 độ C;
• Các chi lạnh toát;
• Da, môi tím tái;
• Cảm thấy mệt mỏi;
• Khó thở, thở dốc, thở nặng nhọc, thở nhanh;
• Đau nhức xương khớp;
• Mạch đập yếu hoặc không bắt được mạch.

Triệu chứng về tim mạch

Viêm cơ tim cấp là tình trạng tế bào cơ tim bị tổn thương, ảnh hưởng không tốt đến chức năng cơ bóp của tim, đồng thời gây ra các triệu chứng về tim mạch như sau:

• Triệu chứng biểu hiện sớm và thường hay được áp dụng để chẩn đoán đó là tiếng tim đập nghe mờ, có thể nghe mờ tiếng đập thứ nhất hoặc nghe mờ cả 2 tiếng đập.
• Cảm thấy tim đạp nhanh nhưng mạch lại nhẹ, huyết áp thấp, nhất là huyết áp tâm trương.
• Xuất hiện biểu hiện đánh trống lồng ngực, tim hồi hộp hoặc đau tức ở vùng ngực trước tim.
• Khi nghỉ ngơi hoặc khi gắng sức cho một gì đó người bệnh sẽ cảm thấy khó thở.
• Hở van 2 lá cơ năng, buồng thất trái hình thành lên tiếng ngựa phi, tiếng thổi ở tâm thu.
• Xuất hiện các triệu chứng của suy tim nếu viêm cơ tim lan rộng.

Các triệu chứng của viêm cơ tim cấp đã nói trên rất khó phát hiện ra bệnh ở giai đoạn đầu. Để phát hiện chính xác ra bệnh thì cần có một quá trình thăm khám kỹ lưỡng, thực hiện các loại xét nghiệm cộng thêm việc siêu âm tim, cùng với kinh nghiệm chuyên môn sâu của bác sĩ. Do đó, phụ huynh nên đưa trẻ đến khám ở bệnh viện chuyên khoa, để được chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời.

Cách ngăn ngừa viêm cơ tim cấp ở trẻ em

Để phòng ngừa bệnh tim mạch nói chung và tình trạng viêm cơ tim cấp ở trẻ em nói riêng, đồng thời cũng là tránh gặp những biến chứng nguy hiểm, phụ huynh nên tăng cường sức đề kháng cho bé, tránh những nơi gây bệnh từ môi trường. Một số điều cần lưu ý cho các bậc phụ huynh khi chăm sóc trẻ em như:

Xây dựng một chế độ ăn lành mạnh, đầy đủ dưỡng chất cho trẻ

Trẻ được bú sữa mẹ sẽ có hệ miễn dịch tốt hơn, đồng thời khả năng mắc bệnh cũng thấp hơn. Vì vậy, đối với trẻ sơ sinh, các mẹ nên cho bé bú hoàn toàn bằng sữa mẹ tối thiểu là 6 tháng đầu, rồi kết hợp cho bé ăn dặm trong 18 tháng kế tiếp.

Đối với trẻ em lớn, các bậc phụ huynh nên xây dựng cho trẻ một chế độ ăn khoa học, lành mạnh, cung cấp đầy đủ các dưỡng chất cần thiết, nhất là vitamin và các khoáng chất vừa giúp trẻ phát triển khỏe mạnh vừa tăng sức đề kháng cho trẻ.

Không nên cho trẻ tiếp xúc với người bệnh

Đối với những người bị viêm cơ tim cấp tính hoặc những người mắc các loại bệnh như: Rubella, quai bị, cảm cúm, sởi, covid-19… thì nên cho trẻ tránh tiếp xúc với họ để tránh những tác nhân gây bệnh xâm nhập vào cơ thể của trẻ gây ra viêm cơ tim cấp và các loại bệnh truyền nhiễm khác.

Dạy cho trẻ có thói quen vệ sinh cá nhân

Các bậc phụ huynh hãy dạy cho trẻ thói quen rửa tay trước khi ăn uống và sau khi đi vệ sinh, đánh răng ngày 2 lần để vừa bảo vệ sức khoẻ thân thể, vừa phòng ngừa tình trạng lây nhiễm các loại vi khuẩn, virus gây ra bệnh.

Tiêm chủng đầy đủ, đều đặn và đúng thời điểm cho trẻ

Khi có lịch tiêm chủng, các bậc phụ huynh cần phải tuân thủ và đưa trẻ đi tiêm đầy đủ các loại vacxin phòng chống bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do vi khuẩn hoặc do virus gây ra như: Bệnh ho gà, bệnh bạch hầu, cúm, quai bị, sởi, rubella…

Như vậy, có thể thấy rằng viêm cơ tim cấp ở trẻ em là một loại bệnh nguy hiểm vì triệu chứng của chúng rất mờ nhạt và phát triển khá nhanh. Vì vậy, khi trẻ có những biểu hiện bất thường như sốt, bỏ bú, bỏ ăn, khó thở, tim đập nhanh… thì nên đưa trẻ đến ngay bệnh viện để thăm khám và điều trị sớm các bệnh tim mạch.

Xem thêm:

• Virus gây viêm cơ tim là gì? Viêm cơ tim ở trẻ em có nguy hiểm không?
• Phân loại chi tiết 5 type nhồi máu cơ tim phổ biến nhất