Quai bị: Dấu hiệu, nguyên nhân và cách phòng bệnh

Bệnh quai bị là một bệnh lây truyền do virus gây ra. Bệnh lây lan qua khi tiếp xúc với giọt bắn của đường hô hấp, nước bọt, vật dụng bi nhiễm bẩn.

Đây là bệnh lý cấp tính, tự khỏi với đặc trưng là sưng các tuyến nước bọt và hay gặp nhất là tuyến nước bọt mang tai. Ngoài ra còn viêm ở một số cơ quan khác như tinh hoàn, buồng trứng, não, mắt, tụy, thận và khớp

Vắc xin giúp phòng ngừa quai bị hiệu quả. Tiêm phòng trước mang thai giúp tạo kháng thể truyền qua nhau thai, bảo vệ bé đến 12 tháng tuổi, tức là đến thời điểm bé có thể tiêm mũi vắc xin phòng quai bị đầu tiên.

Những dấu hiệu và triệu chứng của Quai bị

Giai đoạn ủ bệnh là khoảng 16 -18 ngày; tuy nhiên, các trường hợp có thể sau 12 - 25 ngày kể từ khi tiếp xúc.

Tiền triệu khoảng 3 - 5 ngày bao gồm những triệu chứng: sốt nhẹ, khó chịu, đau nhức toàn thân, đau đầu và chán ăn

Toàn phát sau 48 tiếng kể từ giai đoạn tiền triệu. Viêm tuyến nước bọt: Gây sưng vùng dưới mang tai và dưới hàm, thường gặp là tuyến nước bọt mang tai. 70 - 80 % là sưng cả hai bên với sưng một bên trước và sau đó là sưng bên còn lại. Lỗ tuyến nước bọt ở góc hàm trên đỏ và giãn rộng.

Hiểu rõ triệu chứng, hành động ngay: Dấu hiệu bị quai bị ở nữ theo 3 giai đoạn của bệnh

Biến chứng có thể gặp khi mắc Quai bị

Với việc tiêm chủng mở rộng thì quai bị đã hạn chế được những biến chế nguy hiểm. Những biến chứng quai bị có thể gặp như:

• Viêm tinh hoàn là biến chứng phổ biến nhất ở nam giới tuổi trưởng thành. Nó xảy ra ở 20 - 50% các trường hợp quai bị lâm sàng ở nam giới sau tuổi dậy thì. Viêm tiêm hoàn hai bên xảy ra ở 10% các trường hợp. Mức độ teo tinh hoàn xảy ra ở khoảng 35% các trường hợp viêm tinh hoàn do quai bị và nguy cơ cao hơn khi bị viêm cả hai bên; tuy nhiên, vô sinh là rất hiếm. Khả năng sinh sản bị ảnh giảm ở 13% bệnh nhân.
• Viêm buồng trứng xảy ra ở 7% sau tuổi dậy thì.
• Viêm màng não vô khuẩn, viêm não hầu hết là hồi phục hoàn toàn sau điều trị. Giảm thính lực do tổn thương ở thần kinh trung ương cũng hiếm gặp, nó thường làm mất khả năng nghe một bên tai và không đáp ứng với điều trị.
• Viêm tụy: Xảy ra ở 5% số người bị nhiễm quai bị.

Các biến chứng hiếm gặp khác bao gồm viêm cơ tim, viêm tuyến giáp, viêm vú, viêm phổi do virus, viêm thận, viêm khớp và xuất huyết giảm tiểu cầu. Những biến chứng này thường tự khỏi trong vòng 2 - 3 tuần mà không để lại di chứng.

Nhiễm quai bị ở phụ nữ mang thai làm tăng nguy cơ mất phôi, mất thai tự nhiên và thai chết lưu, đặc biệt là trong ba tháng đầu của thai kỳ. Không có mối liên quan nào được tìm thấy giữa quai bị và dị tật bẩm sinh.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nhận thấy sự xuất hiện của bất kỳ dấu hiệu, triệu chứng nào thì tốt nhất nên đến ngay bệnh viện để được thăm khám, xét nghiệm và được các bác sĩ chuyên khoa hướng dẫn điều trị.

Quai bị là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus quai bị (Mumps virus), thuộc họ Paramyxoviridae gây ra. Bệnh xảy ra quanh năm nhưng tỷ lệ mắc bệnh cao và dễ thành dịch là vào mùa đông – xuân.

Virus lây truyền từ người bệnh qua người lành qua đường hô hấp. Khi người bệnh nói chuyện, ho, hắt hơi, khạc nhổ, virus trong các hạt nước bọt hoặc dịch mũi họng,... phát tán ra ngoài không khí hoặc bám vào các bề mặt, người lành hít trực tiếp hoặc chạm vào các đồ dùng bị nhiễm virus sẽ có nguy cơ mắc bệnh.

Đối phó với nguyên nhân: Virus quai bị sống trong không khí bao lâu?