Virus gây viêm cơ tim là gì? Tình trạng viêm cơ tim ở trẻ em liệu có nguy hiểm không?

Viêm cơ tim là tình trạng viêm có kèm theo sự hoại tử của các tế bào cơ tim. Nguyên nhân gây bệnh viêm cơ tim rất đa dạng, trong đó virus là nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh lý này. Trong bài viết hôm nay, Nhà thuốc Long Châu sẽ chia sẻ với bạn đọc về loại virus gây viêm tim và tìm hiểu bệnh viêm cơ tim ở trẻ em.

Viêm cơ tim là bệnh gì?

Viêm cơ tim là một căn bệnh nguy hiểm xảy ra khi một phần hoặc toàn bộ mô cơ tim bị tổn thương do viêm, có hoặc không liên quan đến lớp ngoại tâm mạc tim và van tim. Tuy nhiên, đây không phải là bệnh lý hiếm gặp trên lâm sàng nhưng có tỷ lệ tử vong khá cao, đặc biệt là trường hợp viêm cơ tim ở trẻ em.

Người bệnh bị viêm cơ tim tử vong do những biến chứng nghiêm trọng của bệnh như suy tim cấp, rối loạn nhịp tim, bệnh nhồi máu cơ tim hoặc tai biến mạch máu não do sự tắc nghẽn mạch máu gây ra bởi cục máu đông.

Nguyên nhân gây ra biến chứng là do bệnh thường được phát hiện ở giai đoạn muộn, bị bỏ sót hoặc chẩn đoán nhầm với các bệnh lý khác có biểu hiện tương tự.

Bệnh viêm cơ tim có thể xảy ra ở bất kỳ lứa tuổi nào, trong đó phổ biến nhất là ở người trẻ nằm trong độ tuổi từ 20 - 40. Bệnh lý này xuất hiện rải rác vào các mùa trong năm, đôi khi có thể bùng phát thành dịch.

Trong bối cảnh có nghi ngờ nhiễm virus kèm theo các triệu chứng liên quan đến bệnh tim mạch thì việc nghĩ tới bệnh viêm cơ tim là một biện pháp nhằm giúp giảm tỷ lệ tử vong do phát hiện muộn và không điều trị kịp thời. Do đó, cần phải nắm rõ các dấu hiệu bệnh do virus viêm cơ tim gây ra để chẩn đoán đúng và điều trị sớm.

Bệnh viêm cơ tim ở trẻ em liệu có nguy hiểm không?

Trên lâm sàng, trẻ em không phải là đối tượng mắc phải bệnh viêm cơ tim nhiều nhất. Tuy nhiên, viêm cơ tim ở trẻ em lại được xem là một trong những bệnh lý nguy hiểm có tỷ lệ tử vong ở mức cao.

Những trẻ bị mắc bệnh viêm cơ tim thường có biểu hiện lâm sàng đa dạng, bệnh sẽ diễn biến từ mức độ nhẹ đến nặng, xảy ra nhanh và khó lường trước được. Thông thường, trẻ bị viêm cơ tim sẽ trải qua các triệu chứng gợi ý về một tình trạng nhiễm phải virus cấp tính như đau đầu, sốt cao, mệt mỏi… Chính những dấu hiệu này trở thành một cái bẫy khiến cho nhiều bậc cha mẹ chủ quan, hiểu lầm mà không đưa trẻ đến cơ sở y tế thăm khám và điều trị kịp thời.

Trên thực tế, trẻ mắc phải bệnh viêm cơ tim chỉ được tiếp cận với các cơ sở y tế, bệnh viện khi bệnh đã bước sang giai đoạn muộn với các biến chứng gây nguy hiểm đến tính mạng. Theo thống kê, bệnh viêm cơ tim ở trẻ em có tỷ lệ tử vong trung bình lên tới trên 70%. Có không ít trường hợp nặng khi chức năng của tim đã suy giảm nặng, nếu không được ghép tim thì tỷ lệ tử vong rơi vào khoảng 50% sau 2 năm và tăng lên đến 80% sau 5 năm.

Do vậy, việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời là phương pháp giúp gia tăng cơ hội sống sót và kéo dài thời gian sống cho người bệnh viêm cơ tim. Vậy virus gây viêm cơ tim là gì?

Virus gây viêm cơ tim là gì?

Theo thống kê, virus là tác nhân gây ra bệnh viêm cơ tim chiếm tỷ lệ cao nhất trên lâm sàng. Loại virus gây viêm cơ tim thường thấy thuộc trong 2 nhóm là Adenovirus và Enterovirus như virus Herpes type 6, Parvovirus B19, virus Coxsackie nhóm A6, A14 hoặc B..

Adenovirus

Đây là nhóm virus thường gây ra bệnh cúm hoặc các bệnh lý viêm nhiễm đường hô hấp trên thường gặp phải.

Parvovirus B19

Đây là loại virus gây ra "bệnh thứ năm" với các triệu chứng của tình trạng nhiễm trùng phổi và nhiễm trùng khí phế quản. Nhóm tuổi gây bệnh phổ biến của loại virus này là trẻ em từ 6 - 10 tuổi.

Parvovirus B19 lây nhiễm chủ yếu thông qua các chất dịch tiết của hệ hô hấp từ những trẻ đã nhiễm bệnh. Triệu chứng bệnh sẽ xuất hiện sau 1 tuần kể từ thời điểm nhiễm phải virus và kéo dài trong khoảng 1 tuần. Triệu chứng đặc trưng thường gặp là ban đỏ ở 2 bên má ở trẻ nhỏ, trong khi đó ở trẻ lớn có thể xuất hiện ở bàn tay hoặc bàn chân. 

Hiện nay, vẫn chưa nghiên cứu ra vaccine đặc hiệu để phòng ngừa Parvovirus B19.

Herpes type 6

Đây là nhóm virus mới được phát hiện gần đây và được ghi nhận bị nhiễm ở trẻ nhỏ, một vài trường hợp trẻ bị nhiễm virus ở trẻ sơ sinh dưới 1 tháng tuổi.

Theo thống kê, trẻ phải nhập viện vì sốt có liên quan đến virus Herpes type 6 chiếm đến 20%. Loại virus này thường sẽ cư trú tại tủy xương và các tuyến nước bọt trong thời gian dài sau lần phơi nhiễm đầu tiên.

Trên lâm sàng, dấu hiệu nhiễm phải virus Herpes gây ra gồm có sốt cao, nổi ban đỏ trên da, có thể liên quan đến viêm não và viêm gan.

Enterovirus

Đại diện của nhóm virus gây viêm cơ tim này là virus Coxsackie có liên quan đến bệnh viêm cơ tim ở trẻ em. Coxsackie có 2 loại là virus Coxsackie A gây ra bệnh tay chân miệng và virus Coxsackie B gây ra các biểu hiện tương tự bệnh cúm.

Bên cạnh bệnh viêm cơ tim, Enterovirus cũng liên quan đến tình trạng viêm ở bệnh viêm màng ngoài tim, viêm màng não và viêm tụy. Triệu chứng bệnh trên lâm sàng có liên quan đến nhóm virus này là nổi ban đỏ, nhiễm trùng vùng mũi và họng.

Chẩn đoán viêm cơ tim ở trẻ em như thế nào?

Việc chẩn đoán bệnh viêm cơ tim nói chung cũng như bệnh viêm cơ tim ở trẻ em nói riêng là không dễ dàng, bởi các triệu chứng của bệnh rất đa dạng nhưng không đặc hiệu.

Trong giai đoạn sớm, các triệu chứng của bệnh viêm cơ tim tương tự với những biểu hiện của bệnh nhiễm siêu vi (đau đầu, sốt, nhức mỏi người) hoặc những triệu chứng không đặc hiệu về hô hấp (ho, khò khè) và triệu chứng về hệ tiêu hóa (đau bụng, biếng ăn, nôn ói). Hơn nữa, những triệu chứng không đặc hiệu này dễ gợi ý đến những bệnh lý khác như viêm dạ dày - ruột, nhiễm trùng hô hấp hoặc viêm ruột thừa, điều này dẫn đến những chẩn đoán ban đầu không chính xác.

Đến giai đoạn muộn, các triệu chứng của bệnh viêm cơ tim sẽ nặng nề hơn và xuất hiện biến chứng của bệnh như suy tim cấp hoặc rối loạn nhịp tim cùng với triệu chứng đau ngực nhiều, khó thở khi gắng sức và cả lúc nghỉ ngơi, phù chi dưới, đột tử…

Trên thực tế, bác sĩ có thể gặp khó khăn trong việc chẩn đoán bệnh viêm cơ tim nếu chỉ dựa vào các triệu chứng lâm sàng không đặc hiệu ở giai đoạn sớm. 

Nhiều phương pháp tiếp cận lâm sàng được sử dụng nhằm thiết lập để chẩn đoán chính xác như điện tâm đồ, siêu âm tim, men tim, X-quang ngực, BNP/NT - proBP. Trong đó, việc siêu âm tim sẽ giúp bác sĩ đánh giá chức năng co bóp của thất trái, sự bất thường cử động thành thất/vách liên thất, hở van 2 lá và tràn dịch màng tim. Hơn nữa, việc siêu âm tim cũng giúp loại trừ các bệnh lý tim mạch không do viêm như bất thường mạch vành trái từ động mạch phải hoặc van tim có biểu hiện tương tự viêm cơ tim.

Bên cạnh đó, biện pháp sinh thiết nội mô cơ tim chính là tiêu chuẩn vàng trong việc chẩn đoán bệnh viêm cơ tim nhưng cũng bị giới hạn do độ nhạy kém. Hơn nữa, cấy virus từ mẫu sinh thiết có thể hỗ trợ trong việc xác định nguyên nhân gây viêm cơ tim hoặc virus gây viêm cơ tim. Tuy nhiên, kết quả cấy hiếm khi dương tính, đặc biệt là lấy mẫu trong giai đoạn muộn của bệnh.

Tóm lại, virus gây viêm cơ tim có nhiều loại với các triệu chứng lâm sàng khác nhau. Tuy nhiên, việc chẩn đoán chính xác được virus gây viêm cơ tim không dễ dàng và không phải loại virus gây bệnh nào cũng có thuốc điều trị đặc hiệu. Vì tính chất nguy hiểm của bệnh, đặc biệt là viêm cơ tim ở trẻ em nên không được bỏ qua khi có dấu hiệu nghi ngờ và sớm điều trị để tránh những biến chứng nghiêm trọng có thể xảy ra.

Xem thêm:

• Phân loại chi tiết 5 type nhồi máu cơ tim phổ biến nhất
• Viêm cơ tim cấp: Nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và cách điều trị