Viêm họng hạt là gì? Điều trị như thế nào để giảm nguy cơ tái phát?

Viêm họng hạt là căn bệnh vô cùng phổ biến gây ra nhiều triệu chứng khó chịu cho người bệnh. Theo thống kê, có khoảng 80% người Việt Nam từng bị viêm họng, trong đó có 45% người bị viêm họng hạt. Trước sự phổ biến của căn bệnh này, bạn cần chuẩn bị kiến ​​thức về cách phòng ngừa và điều trị viêm họng hạt hiệu quả.

Viêm họng hạt là gì?

Viêm họng hạt đã trở thành bệnh lý hô hấp phổ biến mà bất kỳ ai cũng có thể mắc phải, đặc biệt là những người có cơ địa yếu. Viêm họng hạt được định nghĩa là viêm họng mãn tính, là đợt cấp của viêm họng dẫn đến họng bị viêm dai dẳng, trong đó các mô bạch huyết ở thành sau họng hoạt động liên tục trong thời gian dài và phình to thành hạt. 

Viêm họng hạt thường gặp khi thời tiết trở lạnh. Tùy vào nguyên nhân gây bệnh mà có những phương pháp điều trị riêng.

Viêm họng hạt đã trở thành bệnh lý hô hấp phổ biến mà ai cũng có thể mắc phải

Nguyên nhân viêm họng hạt do đâu?

Viêm họng hạt có thể do viêm xoang mũi lâu ngày khiến dịch từ xoang chảy xuống thành sau họng khiến niêm mạc họng bị bao phủ bởi chất nhầy, không được làm sạch. Điều này tạo điều kiện cho vi khuẩn dễ dàng xâm nhập gây viêm nhiễm và xuất hiện các hạt ở thành sau họng. 

Ngoài ra, bệnh nhân viêm họng hạt có nguy cơ tái phát cao ngay cả khi đã điều trị phẫu thuật, do các hạch bạch huyết ở thành sau họng phát triển để bù đắp cho mô bị mất.

Tình trạng viêm họng hạt còn do các yếu tố sau:

• Thói quen chủ quan của người bệnh. Khi bệnh còn ở giai đoạn cấp tính không tiến hành các biện pháp điều trị sớm. 
• Niêm mạc hầu họng bị suy yếu nghiêm trọng, nhiễm trùng và tổn thương.
• Thường xuyên tiếp xúc, làm việc trong môi trường ô nhiễm, bụi bẩn, khói thuốc,… 
• Thói quen sử dụng nước đá hàng ngày.
• Sử dụng thuốc kháng sinh kéo dài, không đúng cách.
• Sức đề kháng yếu.
• Làm căng mao mạch vì thói quen khạc nhổ liên tục.

Phân loại viêm họng hạt

Viêm họng hạt được chia làm 2 loại: 

• Viêm họng cấp tính: Viêm họng cấp tính là tình trạng viêm nhiễm mới, chưa gây ra nhiều triệu chứng nghiêm trọng nên nhiều người thường chủ quan, tự ý mua thuốc điều trị tại nhà. Chính vì điều này vô tình làm bệnh nặng hơn và khó điều trị. Vì vậy, khi phát hiện các dấu hiệu viêm họng cần đi khám ngay để hạn chế những biến chứng nguy hiểm. 
• Viêm họng hạt mãn tính: Viêm họng hạt cấp tính kéo dài, không điều trị dứt điểm sẽ dẫn đến mãn tính, 3 tuần là khoảng thời gian bệnh chuyển biến, trở nên nguy hiểm, khó điều trị dứt điểm, dễ tái phát dù thời tiết không chuyển mùa hay trở lạnh.

Dấu hiệu viêm họng hạt

Viêm họng hạt xảy ra thường xuyên hơn khi thời tiết chuyển mùa. Viêm họng hạt có thời gian ủ bệnh từ 2 đến 5 ngày và có các biểu hiện sau: 

• Đau họng, khó nuốt: Người bệnh thấy đau rát họng khi ăn uống do niêm mạc họng bị tổn thương.
• Ngứa họng: Người bệnh cảm thấy ngứa cổ họng do các hạt sưng to trong họng.
• Ho: Họng bị kích ứng bởi các dịch tiết viêm nhiễm gây ra biểu hiện ho khan, ho có đờm. 
• Sốt cao: Khi cơ thể làm việc nhiều hơn để bảo vệ trước sự tấn công của mầm bệnh, sốt là một hành động của hệ thống miễn dịch.

Viêm họng hạt thường có dấu hiệu đau rát họng, ho, ngứa họng, khó nuốt,...

Viêm họng hạt có tái phát không?

Rất khó điều trị dứt điểm viêm họng hạt mãn tính vì khi đốt các hạt bằng hóa chất chỉ tiêu diệt được một số hạt lớn và vô tình làm kích ứng niêm mạc xung quanh làm các hạt nằm ở vùng niêm mạc phát triển nhanh hơn. 

Nhưng nếu không chữa viêm mà chỉ đốt hạt thì rất khó chữa khỏi hoàn toàn, dễ dẫn đến tái phát và có khi còn nặng hơn. Nếu không điều trị dứt điểm, viêm họng hạt cấp dễ tiến triển thành viêm họng hạt mãn tính kéo dài và dễ tái phát. Nguyên nhân phổ biến khiến viêm họng tái phát là do: 

• Niêm mạc họng yếu.
• Tiếp xúc với không khí ô nhiễm, thuốc lá, khói bụi, nước đá,… 
• Lạm dụng thuốc kháng sinh hoặc sử dụng không đúng cách. Thuốc kháng sinh chỉ có tác dụng tiêu diệt vi khuẩn, không có tác dụng với virus, nấm,…
• Người bệnh chủ quan với triệu chứng nhẹ, chỉ đến khi bệnh nặng mới bắt đầu điều trị.
• Sức đề kháng yếu: Viêm họng mãn tính kéo dài làm suy giảm hệ miễn dịch. Từ đó virus, vi khuẩn dễ dàng tấn công và gây bệnh.
• Các mao mạch vùng họng giãn nở, vỡ ra và làm tổn thương niêm mạc họng do thói quen khạc, tạo cơ hội cho vi khuẩn xâm nhập.

Các biện pháp điều trị viêm họng hạt

Tùy vào nguyên nhân và triệu chứng mà bác sĩ đưa ra các biện pháp điều trị khác nhau:

Điều trị nguyên nhân

Nếu viêm họng hạt là một biến chứng của bệnh khác như viêm xoang mãn tính, viêm mũi, viêm amidan, trào ngược dạ dày thực quản,… bác sĩ sẽ ưu tiên điều trị dứt điểm các bệnh này trước. Khi nguyên nhân gây bệnh được loại bỏ thì viêm họng hạt cũng thuyên giảm và khỏi hẳn. 

Sử dụng thuốc điều trị viêm họng hạt

Thuốc điều trị viêm họng do bác sĩ kê thường có 2 tác dụng chính: 

• Nhóm thứ nhất nhằm điều trị các nguyên nhân gây bệnh; bao gồm thuốc ức chế virus, vi khuẩn hoặc nấm và thuốc điều trị trào ngược dạ dày thực quản. 
• Nhóm thứ hai dùng để làm giảm các triệu chứng khó chịu do viêm họng hạt gây ra bao gồm thuốc giảm đau họng, giảm ho, thuốc long đờm hoặc thuốc giảm đau, hạ sốt,… Các sản phẩm hỗ trợ điều trị như nước súc họng, nước rửa mũi,… 

Người bệnh nên tuân thủ nghiêm ngặt các hướng dẫn về cách dùng thuốc. Trong mọi trường hợp không được tự ý bỏ thuốc hay thay đổi liều lượng để tránh tình trạng kháng thuốc hoặc tác dụng phụ.

Sử dụng thuốc điều trị viêm họng hạt là cách hiệu quả và nhanh chóng

Biện pháp hỗ trợ tại nhà

Bên cạnh việc điều trị viêm họng hạt bằng các biện pháp y tế, người bệnh cần áp dụng thêm một số cách hỗ trợ điều trị tại nhà để bệnh nhanh khỏi như: 

• Súc miệng bằng nước muối sinh lý để sát khuẩn và giảm đau họng. 
• Uống nhiều nước ấm để giảm khô họng và loãng đờm. 
• Chữa viêm họng bằng mật ong: Mật ong có tác dụng diệt khuẩn, kháng viêm, làm dịu cổ họng và tiêu đờm. Người bệnh có thể sử dụng mật ong nguyên chất pha với nước ấm uống vào buổi sáng.
• Công dụng của tỏi chữa viêm họng: Tỏi được coi là một loại kháng sinh tự nhiên có tác dụng diệt khuẩn đồng thời cung cấp cho cơ thể nhiều vitamin và khoáng chất. Người bệnh có thể ăn vài nhánh tỏi tươi, dùng tỏi ngâm mật ong hoặc giấm để giảm các triệu chứng đau rát họng. 
• Người bệnh cũng nên dành thời gian nghỉ ngơi, hạn chế nói nhiều, tránh các chất kích thích, bỏ thuốc lá để bệnh nhanh hồi phục và tránh tái phát.

Nhìn chung viêm họng hạt không phải là bệnh nguy hiểm nhưng làm giảm chất lượng cuộc sống của người bệnh. Do đó, với các triệu chứng ban đầu của viêm họng, bạn không nên chủ quan mà sớm điều trị.

Cao Hiếu

Nguồn tham khảo: hongngochospital.vn