Viêm lợi trùm răng khôn: Nguyên nhân, triệu chứng và cách xử lý

Răng khôn thường mọc trong độ tuổi trưởng thành khi các răng khác đã ổn định vị trí. Do diện tích xương hàm hạn chế, nhiều trường hợp răng khôn không đủ chỗ mọc, dẫn đến tình trạng mọc lệch hoặc chỉ nhú lên một phần. Khi đó, phần lợi phía trên răng bị che phủ và dễ bị thức ăn bám lại. Đây chính là điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển, gây ra viêm lợi trùm răng khôn.

Tình trạng này gây ảnh hưởng trực tiếp đến sinh hoạt hàng ngày, từ ăn uống cho đến giao tiếp. Nếu không được xử lý, viêm có thể tiến triển thành biến chứng phức tạp hơn. Việc tìm hiểu nguyên nhân, triệu chứng và cách xử trí sẽ giúp người bệnh chủ động bảo vệ sức khỏe răng miệng.

Viêm lợi trùm răng khôn là gì?

Viêm lợi trùm là tình trạng viêm nhiễm ở phần lợi bao phủ một phần răng khôn khi chiếc răng này chưa mọc hoàn toàn. Đây là bệnh lý răng miệng phổ biến ở nhóm tuổi từ 18 đến 30, giai đoạn răng khôn thường xuất hiện.

Tùy vào mức độ, tình trạng này có thể chia thành:

• Viêm lợi trùm cấp tính: Lợi sưng đỏ, đau nhức dữ dội, có thể kèm sốt và khó há miệng.
• Viêm lợi trùm mãn tính: Triệu chứng âm ỉ, tái phát nhiều lần, gây khó chịu dai dẳng.

Nguyên nhân chủ yếu là do phần lợi che phủ tạo thành một túi kín. Thức ăn và vi khuẩn dễ tích tụ trong túi này, lâu ngày gây viêm.

Nguyên nhân gây viêm lợi trùm răng khôn

Một số nguyên nhân chính dẫn đến viêm lợi trùm răng khôn gồm:

• Răng khôn mọc lệch hoặc mọc ngầm: Khi răng khôn không có đủ chỗ mọc, phần lợi phủ bên trên không tiêu đi hoàn toàn, che khuất mặt nhai. Vùng này trở thành nơi dễ tích tụ mảng bám.
• Khó vệ sinh răng miệng: Răng khôn nằm ở vị trí cuối cùng trong cung hàm, việc làm sạch thường khó khăn. Nếu không vệ sinh đúng cách, vi khuẩn dễ dàng phát triển.
• Suy giảm miễn dịch: Khi cơ thể mệt mỏi, thiếu ngủ hoặc căng thẳng, khả năng kháng khuẩn tại chỗ yếu đi, khiến lợi dễ bị viêm.
• Chế độ ăn uống và sinh hoạt: Thói quen ăn đồ ngọt, hút thuốc hoặc ít đi khám răng định kỳ làm tăng nguy cơ viêm lợi trùm.

Triệu chứng nhận biết viêm lợi trùm răng khôn

Người bị viêm lợi trùm thường xuất hiện một hoặc nhiều triệu chứng:

• Đau nhức quanh vùng lợi bao phủ răng khôn, nhất là khi nhai.
• Lợi sưng đỏ, có thể thấy mủ hoặc dịch rỉ ra.
• Hơi thở có mùi khó chịu.
• Há miệng hạn chế, cảm giác vướng víu khi nuốt.
• Một số trường hợp có sốt nhẹ và nổi hạch ở góc hàm.

Triệu chứng thường xuất hiện đột ngột và có thể giảm nhẹ rồi tái phát nhiều lần. Việc nhầm lẫn với các bệnh lý răng miệng khác như viêm nướu hay sâu răng cũng dễ xảy ra nếu người bệnh không đi khám sớm.

Biến chứng nguy hiểm nếu không điều trị

Nếu không được điều trị, viêm lợi trùm răng khôn có thể gây ra các biến chứng:

• Áp xe quanh răng: Mủ tụ lại gây đau dữ dội và có nguy cơ lan sang vùng khác.
• Viêm lan rộng: Nhiễm trùng có thể lan xuống vùng má hoặc sàn miệng, gây khó thở và khó nuốt.
• Viêm xương hàm: Tình trạng viêm kéo dài có thể làm tổn thương xương hàm, cần can thiệp y khoa.
• Ảnh hưởng cuộc sống hàng ngày: Người bệnh ăn uống khó khăn, giao tiếp hạn chế và giảm chất lượng cuộc sống.

Viêm lợi trùm không nên xem nhẹ vì nguy cơ tái phát và biến chứng luôn tồn tại nếu không xử trí triệt để.

Cách chẩn đoán và điều trị viêm lợi trùm răng khôn

Việc chẩn đoán thường được thực hiện thông qua thăm khám trực tiếp và chụp X-quang để xác định vị trí răng khôn. Các phương pháp điều trị phổ biến gồm:

• Làm sạch tại chỗ: Loại bỏ mảng bám, thức ăn mắc kẹt và rửa sạch vùng viêm.
• Súc miệng sát khuẩn: Dung dịch sát khuẩn giúp giảm viêm và ngăn ngừa vi khuẩn phát triển.
• Thuốc giảm đau và kháng sinh: Được dùng khi có dấu hiệu nhiễm trùng lan rộng hoặc người bệnh đau nhiều. Việc sử dụng thuốc cần tuân thủ hướng dẫn y tế.
• Xử lý triệt để: Với trường hợp tái phát nhiều lần hoặc răng khôn mọc lệch phức tạp, nhổ răng là biện pháp phòng ngừa lâu dài.

Người bệnh tuyệt đối không nên tự ý dùng thuốc hay áp dụng các mẹo dân gian khi chưa có tư vấn từ nha sĩ.

Cách phòng ngừa viêm lợi trùm răng khôn

Để giảm nguy cơ mắc viêm lợi trùm, cần thực hiện các biện pháp phòng ngừa:

• Đánh răng ít nhất 2 lần mỗi ngày, kết hợp dùng chỉ nha khoa để loại bỏ mảng bám.
• Súc miệng bằng dung dịch kháng khuẩn hoặc nước muối loãng.
• Ăn uống lành mạnh, hạn chế đồ ngọt và thức ăn dễ bám dính.
• Khám răng định kỳ 6 tháng một lần để theo dõi sự phát triển của răng khôn.
• Nếu tình trạng viêm tái phát nhiều lần, nên cân nhắc nhổ răng khôn theo chỉ định của nha sĩ.

Việc phòng ngừa đơn giản nhưng mang lại hiệu quả lớn trong việc bảo vệ sức khỏe răng miệng.

Viêm lợi trùm răng khôn là bệnh lý phổ biến nhưng tiềm ẩn nhiều nguy cơ nếu không điều trị kịp thời. Việc nắm rõ nguyên nhân, nhận biết triệu chứng và áp dụng các biện pháp xử trí phù hợp sẽ giúp người bệnh hạn chế biến chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống. Chủ động chăm sóc răng miệng và thăm khám định kỳ là cách tốt nhất để phòng ngừa tình trạng này.