Viêm tinh hoàn do quai bị: Dấu hiệu và cách điều trị

Biến chứng viêm tinh hoàn do quai bị này chiếm 20-30% ở nam giới khi mắc bệnh quai bị sau tuổi dậy thì. 

Viêm tinh hoàn do quai bị là gì?

Đây là tình trạng viêm đặc hiệu khiến một hoặc cả hai tinh hoàn nam giới bị sưng đau. Xuất hiện sau khi mắc quai bị ở nam giới, tình trạng tác động xấu đến sức khỏe sinh sản nam giới khi dẫn đến teo tinh hoàn. Tinh hoàn được biết đến là bộ phận quan trọng của cơ quan sinh sản nam giới, là nơi sản xuất tinh trùng và testosterone ở nam giới. Nếu viêm tinh hoàn do quai bị gây teo tinh hoàn sẽ làm giảm số lượng tinh trùng và testosterone.

Viêm tinh hoàn do quai bị là biến chứng nguy hiểm của bệnh quai bị

Hiện nay, viêm tinh hoàn do quai bị vẫn chưa có thuốc có thể đặc trị, phái mạnh cần giữ gìn vệ sinh sạch sẽ vùng kín, đặc biệt nếu chưa tiêm vaccine quai bị cần tiến hành tiêm sớm để tránh những biến chứng nguy hiểm.

Nguyên nhân của viêm tinh hoàn do quai bị

Khi xâm nhập vào cơ thể, virus quai bị bắt đầu nhân lên nhanh chóng ở khoang tỵ hầu và hạch bạch huyết. Từ 10 đến 15 ngày sau, vi rút sẽ bắt đầu lây lan sang đến các cơ quan sinh dục khác trong đó có tinh hoàn. Từ đó gây tổn thương cho các tế bào sinh tinh làm cho ống sinh tinh bị tổn thương, phù nề và xơ hóa.

Nếu tình trạng tổn thương và xơ hóa ống sinh tinh kéo dài sẽ gây ra vô sinh ở nam giới. Ngoài ra, người bệnh rất dễ chấn thương khi vận động mạnh nếu ống sinh tinh tổn thương.

Dấu hiệu và triệu chứng khi mắc viêm tinh hoàn do quai bị

Thông thường, viêm tinh hoàn do quai bị cấp tính sẽ có những biểu hiện như: Đau vùng bìu, mào tinh dày bất thường, tinh hoàn sưng to hơn bình thường (gấp 2 – 3 lần), sốt cao và mệt mỏi. Nếu tình trạng không được can thiệp điều trị kịp thời, bệnh sẽ dễ biến chứng mãn tính rất nhanh. Lúc đó, cơn đau không chỉ ở vùng bìu, mà còn lan ra cả bộ phận sinh dục, háng và phần bụng dưới.

Sau biến chứng viêm tinh hoàn quai bị, có đến 30% nam giới bị teo tinh hoàn. Tùy vào từng trường hợp mà có thể bị teo tinh hoàn một hoặc cả hai bên. Teo tinh hoàn gây ảnh hưởng rất lớn đến số lượng và chất lượng tinh trùng của nam giới. Từ đó, gia tăng nguy cơ người bệnh bị vô sinh, hiếm muộn. Khi mắc bệnh quai bị, không nên chủ quan, cần nhanh chóng điều trị càng sớm càng tốt, tránh để bệnh biến chứng dẫn đến tình trạng viêm tinh hoàn.

Sau biến chứng viêm tinh hoàn quai bị có đến 30% nam giới bị teo tinh hoàn

Điều trị viêm tinh hoàn do quai bị 

Can thiệp y tế sớm và đúng cách là việc cần thiết để nam giới hạn chế các tổn thương viêm tinh hoàn do quai bị. Trong điều trị, bác sĩ sẽ chỉ định bệnh nhân thực hiện các biện pháp kiểm soát triệu chứng và tăng cường sức đề kháng. Cụ thể, bệnh nhân sẽ được cho dùng thuốc giảm đau, thuốc kháng viêm thích hợp kết hợp với nghỉ ngơi, ăn uống tăng cường sức đề kháng.

Trong thời gian điều trị và sau đó, bệnh nhân sẽ được theo dõi cẩn thận tình trạng tiến triển của viêm tinh hoàn. Nếu triệu chứng bệnh không có dấu hiệu cải thiện hoặc tiến triển nặng hơn, cần nhanh chóng đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế để được can thiệp y khoa. 

Sau khi trải qua quá trình điều trị, bệnh nhân sẽ được đánh giá nguy cơ vô sinh, chức năng sinh sản thông qua xét nghiệm tinh dịch đồ hay xét nghiệm nồng độ hormone.

Trong thời gian điều trị quai bị cũng như các biến chứng quai bị, viêm tinh hoàn, bệnh nhân cần phải được nghỉ ngơi tại nhà. Đặc biệt không nên làm các công việc nặng, vận động mạnh vì rất dễ gây tổn thương cho tinh hoàn. Nhiều bệnh nhân nghĩ không nên mặc quần trong tinh hoàn sưng đau. Tuy nhiên các chuyên gia lại khuyên nên mặc quần trong là cần thiết, giúp treo cố định tinh hoàn, giảm đau, hạn chế chấn thương.

Điều trị viêm tinh hoàn do quai bị cần phải theo dõi kỹ lưỡng

Cách phòng ngừa viêm tinh hoàn do quai bị

Chủ động phòng bệnh quai bị cũng như tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ là việc cần thiết để ngăn ngừa biến chứng viêm tinh hoàn gây nên vô sinh ở nam giới. 

Để phòng ngừa bệnh quai bị, cách tốt nhất là bạn nên tránh xa nguồn nguy cơ gây lây nhiễm virus. Không tiếp xúc với những có dấu hiệu bệnh. Ngoài ra, nên hạn chế tiếp xúc với nguồn dịch nếu trong thời gian bùng phát. Nếu cần thiết hãy trang bị cho bản thân các biện pháp bảo vệ như: Rửa tay sát khuẩn thường xuyên, vệ sinh đường hô hấp, đeo khẩu trang,…

Cách phòng ngừa tốt nhất và chủ động tốt nhất với người chưa mắc bệnh quai đó là là tiêm phòng vắc xin. Vắc xin này là loại vắc xin sống giúp giảm độc lực, được khuyến cáo tiêm cho trẻ em từ 12 - 14 tháng tuổi. Sau đó, cần tiêm thêm liều vắc xin nhắc lại thứ 2 khi trẻ ở độ tuổi 4 - 6 tuổi để có được trạng thái kháng thể tốt nhất.

Với người bị mắc bệnh quai bị, cần nghỉ ngơi và điều trị tại nhà theo chỉ dẫn của bác sĩ. Tuy chưa có phác đồ đặc trị cho bệnh này, song hệ miễn dịch khỏe mạnh là cách tốt nhất để bạn nhanh khỏi bệnh và hạn chế viêm tinh hoàn do quai bị. Bé trai khi mắc quai bị, đặc biệt ở độ tuổi dậy thì cần chú ý đặc biệt, quan sát các dấu hiệu bất thường ở bộ phận sinh sản. Nếu thấy bìu có dấu hiệu sưng to, đau, nhức, căng đỏ thì cần đến các cơ sở y tế uy tín sớm để thăm khám và điều trị.

Nên chủ động phòng bệnh quai bị để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe

Có thể thấy viêm tinh hoàn do quai bị rất dễ nhận biết được dấu hiệu. Đây là một tình trạng nguy hiểm có tác động trực tiếp ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản. Để bảo vệ mình và ngăn ngừa tình trạng vô sinh, hãy tiến hành khám và điều trị bệnh quai bị và các triệu chứng càng sớm càng tốt.

Minh QA

Nguồn: Tổng hợp