Vitamin C trong da liễu: Cơ chế hoạt động của vitamin C với làn da

Vitamin C trong da liễu được sử dụng như một chất chống oxy hóa giúp chăm sóc làn da. Bên cạnh những tác dụng như tăng cường miễn dịch, có lợi cho mắt, phòng tránh tình trạng nhiễm trùng,... cho cơ thể, vitamin C được sử dụng rất nhiều trong ngành da liễu để làm đẹp da. Hãy cùng tham khảo một số thông tin về cơ chế hoạt động của vitamin C và công thức vitamin C dùng trong chăm sóc da qua bài viết dưới đây nhé!

Tìm hiểu về vitamin C

Trước khi đi vào tìm hiểu về vitamin C trong da liễu, chúng ta hãy cùng tìm hiểu tổng quan về vitamin C. Vitamin C là một chất chống oxy hóa tự nhiên, hầu hết các loài động vật và thực vật đều có thể tự tổng hợp vitamin C từ glucose. Tuy vậy, do sự thiếu hụt men L-glucono-gamma lactone oxidase mà con người và một số loài động vật có xương sống khác không thể tự tổng hợp vitamin C cho cơ thể. Do đó, con người cần hấp thụ vitamin C từ các nguồn tự nhiên như rau xanh, trái cây có múi và quả mọng, bông cải xanh và đu đủ.

Trong quá khứ, nhiều thủy thủ đi biển dài ngày cũng thường mang theo những loại thức ăn nhiều vitamin C như chanh để phòng tránh bệnh Scurvy - một loại bệnh gây chảy máu nướu răng do thiếu hụt vitamin C. Vào năm 1973, bác sĩ Albert Szent Goyrgi nhận giải Nobel từ việc thành công phân tách phân tử vitamin C trong ớt chuông đỏ và chỉ ra được tác dụng của vitamin C trong việc chữa bệnh Scurvy.

Do cơ chế vận chuyển tích cực khiến cho sự hấp thụ vitamin C trong đường tiêu hóa bị hạn chế, cơ thể chỉ có thể hấp thụ một lượng vitamin hữu hạn dù bạn hấp thụ một lượng thức ăn hoặc đồ uống chứa vitamin C lớn. Mặt khác, tính ứng dụng của vitamin C không được thể hiện đáng kể khi uống, do đó nên ngành da liễu học ưu ái việc sử dụng vitamin C dạng bôi hone.

Vitamin C trong da liễu: Cơ chế hoạt động của vitamin C

Sau đây là một số cơ chế hoạt động của vitamin C được áp dụng trong da liễu, cụ thể là:

Chất chống oxy hóa tự nhiên

Vitamin có thể được xem là chất chống oxy hóa dồi dào nhất trong da người, hình thành một phần của nhóm phức hợp các chất chống oxy hóa có và không có enzyme để cùng tồn tại và bảo vệ da khỏi các gốc tự do. Vitamin C có thể tan trong nước, do đó chúng hoạt động trong các ngăn chứa nước của tế bào. Các gốc oxy hóa tự do như peroxide, ion superoxide và oxy đơn được tạo ra khi da tiếp xúc với tia UV. Vitamin C có vai trò bảo vệ da trước sự mất cân bằng oxy hóa (oxidative stress) bằng cách sử dụng tuần tự các electron để trung hòa các gốc tự do. Việc tiếp xúc với tia UV cũng gây ảnh hưởng tới vitamin C trong da.

Sự bảo vệ quang học của vitamin C

Để trung hòa các gốc tự do từ tia UV, các chất chống oxy hóa rất cần thiết. Tia UVB chỉ ảnh hưởng đến lớp thượng bì, trái lại với nó, tia UVA có thể xâm nhập vào lớp trung bì sâu gấp 30-40 lần tia UVB. Tia UVA gây lão hóa và hình thành sắc tố da, phá huỷ các cấu trúc tế bào, UVB gây cháy nắng và đột biến biểu bì, tạo gốc tự do và có thể gây ra ung thư da. Vitamin C trong da liễu có tác dụng chống cả tia UVA và UVB.

Vitamin C có tác dụng bảo vệ quang học tốt nhất khi được kết hợp với vitamin E, giúp tăng cường hoạt động của vitamin C lên gấp 4 lần. Vitamin E và vitamin C cùng bảo vệ ngăn ưa nước và ưa béo tương ứng của tế bào, hạn chế các tổn thương mãn tính do tia UV gây ra.

Giúp tổng hợp collagen

Vitamin C là một chất thiết yếu trong quá trình tổng hợp và sản sinh collagen. Bên cạnh việc kích thích thay đổi về chất trong phân tử collagen, vitamin C cũng được chứng minh là có ảnh hưởng đến tổng lượng collagen định lượng. Vitamin C là một đồng nhân tố của men pro-lysyl và lysyl hydroxylase - giữ vai ổn định và liên kết ngang các phân tử collagen. Vitamin C cũng kích thích quá trình peroxy hóa lipid và hình thành sản phẩm là malondialdehyde, giúp kích thích gen collagen.

Các dấu hiệu của bệnh thiếu vitamin C cũng xuất phát từ việc sự tổng hợp collagen suy giảm. Nghiên cứu khoa học đã chứng minh rằng vitamin C giúp gia tăng sản xuất collagen ở cả người trẻ và người già.

Khử sắc tố da

Vitamin C là chất có tác dụng làm gián đoạn quá trình hình thành sắc tố, chúng tương tác với các ion cùng vị trí hoạt động của tyrosinase và hạn chế hoạt động của enzyme tyrosinase, từ đó làm giảm sự hình thành melanin. Mặt khác, vitamin cũng tác động lên các sắc tố quang nang nhưng vì là một hợp chất không bền nên thường được kết hợp với các chất khử sắc tố khác.

Chống viêm

Vitamin C giúp ức chế NFkB - một tác nhân kích hoạt các cytokin tiền viêm, do đó vitamin C có hoạt tính chống viêm có thể được sử dụng để hỗ trợ chữa trị các tình trạng mụn trứng cá, chứng đỏ mặt. Mặt khác, vitamin C cũng giúp tăng tốc độ chữa lành vết thương và ngăn ngừa sắc tố gia tăng sau viêm.

Công thức vitamin C dùng trong chăm sóc da

Vitamin C thường được sản xuất dưới dạng kem bôi, serum hoặc miếng dán thẩm thấu qua da. Chỉ có serum chứa vitamin C hoạt tính ở dạng gần như không màu, thường không ổn định và sẽ bị oxy hóa thành Dehydroascorbic Acid (DHAA) khi tiếp xúc với ánh sáng, chuyển sang màu vàng. Sự ổn định của vitamin C được kiểm soát bằng cách duy trì độ pH nhỏ hơn 3,5, điện tích ion trong phân tử sẽ bị loại bỏ và có thể hấp thụ tốt qua lớp sừng ở độ pH này.

Theo các nghiên cứu khoa học, điều quan trọng cần lưu ý là hiệu quả của serum vitamin C tỷ lệ thuận với nồng độ, tối đa chỉ 20%. Thời gian vitamin C bán thải trên da sau khi đạt được nồng độ tối đa là 4 ngày. Bạn cần liên tục cung cấp vitamin C cho da để đạt được sự bảo vệ quang học đầy đủ bằng cách bôi vitamin C sau mỗi 8 tiếng. Vì tia UV làm giảm mức vitamin C trong mô, bạn nên sử dụng vitamin C sau khi phơi tia UV để đạt được kết quả tốt nhất. Sự kết hợp của kẽm, tyrosine và vitamin C đã được chứng minh là làm tăng sinh công dụng của vitamin C lên 20 lần so với chỉ sử dụng vitamin C riêng biệt.

Hy vọng bài viết trên đã cung cấp cho bạn về cơ chế hoạt động của vitamin C trong da liễu cũng như công thức vitamin C nên dùng cho chăm sóc da. Vitamin C là một hoạt chất rất có lợi cho da. Tuy nhiên, bạn nên tham khảo ý kiến các bác sĩ chuyên môn trước khi sử dụng vitamin C lên để đảm bảo an toàn cho sức khỏe làn da của mình bạn nhé!