Xét nghiệm cặn addis: Phương pháp chẩn đoán hội chứng thận hư hiệu quả

Xét nghiệm cặn Addis là phương pháp cận lâm sàng dùng để đánh giá số lượng tế bào máu, bạch cầu, tiểu cầu, trụ niệu, tinh thể và các thành phần khác trong mẫu nước tiểu thu thập trong 24 giờ. Xét nghiệm này có ý nghĩa quan trọng trong chẩn đoán và theo dõi điều trị các bệnh lý thận, đặc biệt là hội chứng thận hư, một rối loạn thận khiến cơ thể tiết ra quá nhiều protein qua đường tiểu. Bài viết này sẽ giới thiệu về xét nghiệm cặn addis, cách thực hiện, kết quả và ý nghĩa của xét nghiệm này.

Xét nghiệm cặn addis là gì?

Xét nghiệm cặn addis là một phương pháp xét nghiệm soi cặn nước tiểu, bên cạnh phương pháp soi tươi. Phương pháp soi cặn nước tiểu là quy trình đơn giản, tiện lợi và không tốn kém. Việc thu thập mẫu nước tiểu không gây đau đớn cho người bệnh và không cần thực hiện các thủ thuật y khoa phức tạp.

Xét nghiệm cặn Addis khác biệt so với phương pháp soi tươi bởi nó sử dụng mẫu nước tiểu được tích lũy từ 22h tối hôm trước đến 7h sáng hôm sau để phân tích. Lượng nước tiểu này được gọi là nước tiểu 24 giờ, nó phản ánh tình trạng hoạt động của thận trong một ngày. Xét nghiệm này cho phép đo lường, tính toán các chỉ số trong các thành phần nước tiểu như hồng cầu, tiểu cầu, bạch cầu, trụ niệu, tinh thể... trong vòng 24 giờ. Xét nghiệm này được đặt theo tên của nhà bác học người Đức là Robert Addis, người đã phát triển phương pháp này vào năm 1926.

Lợi ích của xét nghiệm cặn addis

Xét nghiệm cặn addis có nhiều lợi ích trong việc chẩn đoán và theo dõi các bệnh lý về hệ tiết niệu, đặc biệt là hội chứng thận hư. Hội chứng thận hư là một bệnh lý nghiêm trọng, khiến thận không thể lọc được các chất thải và dịch thừa ra khỏi cơ thể. Xét nghiệm này có thể giúp phát hiện sớm hội chứng thận hư, bằng cách đo lường số lượng các tế bào máu, tiểu cầu, bạch cầu, trụ niệu... trong nước tiểu. Nếu số lượng các tế bào này vượt quá giới hạn bình thường, có thể là dấu hiệu của hội chứng thận hư.

Ngoài ra, xét nghiệm cặn addis còn có thể giúp đánh giá hiệu quả điều trị của các bệnh lý về hệ tiết niệu, bằng cách so sánh kết quả xét nghiệm trước và sau khi điều trị. Thực hiện xét nghiệm cặn addis cũng có thể giúp phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm của các bệnh lý về hệ tiết niệu như suy thận, nhiễm trùng máu, viêm màng phổi...

Vì vậy, xét nghiệm cặn addis là một xét nghiệm hữu ích, giúp bảo vệ sức khỏe của hệ tiết niệu và toàn thân. Bạn nên thực hiện xét nghiệm theo định kỳ hoặc khi có triệu chứng bất thường ở đường tiết niệu để phát hiện và điều trị kịp thời các bệnh lý có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe.

Cách thực hiện xét nghiệm cặn addis

Để thực hiện xét nghiệm cặn addis, người bệnh cần tuân thủ các bước sau:

• Người bệnh cần uống đủ nước trước khi xét nghiệm, ít nhất 1,5 lít trong ngày.
• Trước khi thực hiện xét nghiệm, người bệnh cần tránh ăn thực phẩm chứa phẩm màu, chất tạo bọt, và các chất kích thích như cà phê, trà, rượu, bia, thuốc lá trong vòng 24 giờ.
• Người bệnh cần vệ sinh vùng sinh dục sạch sẽ trước khi lấy mẫu nước tiểu.
• Người bệnh cần lấy mẫu nước tiểu đầu tiên vào buổi sáng, sau khi thức dậy. Nước tiểu đầu tiên có hàm lượng tế bào cao nhất và phản ánh chính xác nhất tình trạng của đường tiết niệu.
• Người bệnh cần lấy khoảng 10 ml nước tiểu vào một ống nghiệm sạch, khô và có nắp đậy kín. Nước tiểu phải được lấy từ giữa dòng tiểu, không phải từ đầu hoặc cuối dòng tiểu.
• Người bệnh cần ghi rõ họ tên, tuổi, giới tính và thời gian lấy mẫu trên nhãn dán của ống nghiệm.
• Người bệnh cần mang mẫu nước tiểu đến phòng xét nghiệm trong vòng 2 giờ sau khi lấy mẫu. Nếu không thể mang ngay, người bệnh cần để mẫu nước tiểu trong tủ lạnh ở nhiệt độ 4 độ C và mang đến phòng xét nghiệm trong vòng 24 giờ.

Xét nghiệm cặn addis có thể cho kết quả sai lệch do các yếu tố sau:

• Nhiễm khuẩn: Nếu mẫu nước tiểu không được bảo quản tốt hoặc không được vệ sinh vùng sinh dục trước khi lấy mẫu, có thể có sự phát triển của vi khuẩn trong nước tiểu, làm tăng số lượng tế bào bạch cầu và giảm số lượng tế bào hồng cầu và tiểu cầu.
• Thuốc: Một số loại thuốc có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm như thuốc kháng sinh, thuốc chống viêm, thuốc chống đông máu... Người bệnh cần thông báo cho bác sĩ về các loại thuốc đang dùng trước khi xét nghiệm.
• Kinh nguyệt: Nếu người bệnh là phụ nữ đang có kinh nguyệt, có thể có máu kinh trộn vào nước tiểu, làm tăng số lượng tế bào hồng cầu và giảm số lượng tế bào bạch cầu và tiểu cầu. Người bệnh nên tránh xét nghiệm trong thời gian có kinh nguyệt hoặc dùng băng vệ sinh để ngăn máu kinh tràn vào nước tiểu.

Kết quả và ý nghĩa của xét nghiệm cặn addis

Kết quả xét nghiệm được biểu thị bằng số lượng các thành phần hữu hình trong nước tiểu trong vòng 24 giờ. Các giá trị bình thường và bất thường của xét nghiệm cặn addis là:

• Hồng cầu: Bình thường dưới 1 triệu/24h, bất thường trên 1 triệu/24h. Hồng cầu tăng có thể do các bệnh lý làm tổn thương thận hoặc đường tiết niệu như viêm cầu thận cấp hoặc mạn, lao thận, sỏi tiết niệu, viêm bàng quang, ung thư bàng quang. Đôi khi nguyên nhân lại là các bệnh lý toàn thân (như bệnh của hệ thống mạch máu, bệnh lý đông máu, bệnh lý huyết học...).
• Tiểu cầu: Bình thường dưới 50.000/24h, bất thường trên 50.000/24h. Tiểu cầu tăng có thể do các bệnh lý làm tăng tiểu cầu máu như bệnh tiểu cầu giảm, bệnh tiểu cầu tiêu hao, bệnh tiểu cầu tăng sinh, bệnh lý đông máu, bệnh lý huyết học...
• Bạch cầu: Bình thường dưới 500.000/24h, bất thường trên 500.000/24h. Bạch cầu tăng thường do nhiễm khuẩn đường tiết niệu, viêm thận, viêm bàng quang, viêm niệu đạo, viêm tuyến tiền liệt...
• Trụ niệu: Bình thường dưới 2 triệu/24h, bất thường trên 2 triệu/24h. Trụ niệu tăng có thể do viêm cầu thận, viêm bàng quang, sỏi tiết niệu, nhiễm khuẩn hoặc nhiễm ký sinh trùng ở đường tiết niệu.
• Tinh thể: Bình thường không có hoặc ít, bất thường nhiều. Tinh thể là những hợp chất vô cơ hoặc hữu cơ có trong nước tiểu, có thể do chế độ ăn uống, sử dụng thuốc, nhiễm khuẩn, sỏi thận, bệnh lý chuyển hóa hoặc có thể do sỏi tiết niệu, bệnh gút, bệnh lý gan, bệnh lý tuyến giáp... Một số loại tinh thể thường gặp trong nước tiểu là: Urat, oxalat, canxi, phosphat, cystin, tyrosin, leucin, cholesterol...

Ý nghĩa của xét nghiệm cặn addis là giúp chẩn đoán và theo dõi điều trị các bệnh lý thận, đặc biệt là hội chứng thận hư. Hội chứng thận hư là một rối loạn thận khiến cơ thể tiết ra quá nhiều protein qua đường tiểu, gây ra các biểu hiện như sưng mặt, sưng chân, đau lưng, tăng huyết áp, suy giảm chức năng thận... Xét nghiệm cặn addis có thể phát hiện sớm hội chứng thận hư và giúp đánh giá mức độ nặng nhẹ của bệnh.

Xét nghiệm cặn addis là một xét nghiệm cận lâm sàng hữu ích trong chẩn đoán và theo dõi điều trị các bệnh lý thận, đặc biệt là hội chứng thận hư. Để thực hiện xét nghiệm, người bệnh cần tuân thủ các quy định về thời gian, lượng nước tiểu và cách lấy bệnh phẩm. Nếu bạn có nhu cầu làm xét nghiệm, bạn có thể đến các cơ sở y tế uy tín để được tư vấn và thực hiện xét nghiệm một cách chính xác và an toàn.

Xem thêm: Xét nghiệm soi cặn lắng nước tiểu nhằm mục đích gì?