Xét nghiệm gì để biết suy thận: Tìm hiểu chi tiết

Suy thận là một bệnh lý nguy hiểm thường phát triển thầm lặng và ít biểu hiện rõ rệt ở giai đoạn đầu. Chính vì vậy để phát hiện và điều trị kịp thời thì các xét nghiệm chẩn đoán đóng vai trò vô cùng quan trọng. Vậy cần làm những xét nghiệm gì để biết suy thận? Hãy tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

Xét nghiệm gì để biết suy thận: Các xét nghiệm chẩn đoán

Xét nghiệm suy thận là gì? Để phát hiện suy thận một cách chính xác, các xét nghiệm chẩn đoán đóng vai trò quan trọng trong việc đánh giá chức năng thận và phát hiện sớm bất thường. Vậy cần làm xét nghiệm gì để biết suy thận? Dưới đây là những xét nghiệm cần thiết giúp kiểm tra sức khỏe thận:

Nhóm xét nghiệm máu

Xét nghiệm máu đóng vai trò quan trọng trong việc chẩn đoán và theo dõi bệnh thận mạn tính (CKD) thông qua đánh giá chức năng thận và phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn. Trong đó, hai chỉ số quan trọng nhất là creatinine và độ lọc cầu thận ước lượng (eGFR).

Độ lọc cầu thận ước lượng (eGFR) là một công thức tính toán nhằm ước lượng khả năng hoạt động của cầu thận, dựa trên nồng độ creatinin trong máu, tuổi, giới tính và đôi khi cả chủng tộc. Nếu chỉ số eGFR thấp, đây là dấu hiệu rõ ràng cho thấy chức năng thận suy giảm và nguy cơ mắc bệnh thận mạn.

Creatinine là một sản phẩm thải từ quá trình chuyển hóa cơ bắp, cũng là chỉ số quan trọng để đánh giá chức năng thận. Ở người khỏe mạnh, thận lọc creatinine ra khỏi máu. Tuy nhiên, khi nồng độ creatinine trong máu tăng cao, điều này có thể cho thấy thận đang hoạt động không hiệu quả. Xét nghiệm máu còn giúp phát hiện các triệu chứng điển hình của bệnh thận mạn như:

• Mất cân bằng điện giải: Tình trạng rối loạn nồng độ các chất điện giải như natri, kali, canxi và phốt pho.
• Thiếu máu: Số lượng hồng cầu hoặc hemoglobin trong máu thấp là dấu hiệu thường gặp của bệnh thận mạn.
• Toan chuyển hóa: Giảm pH máu hoặc dự trữ kiềm cũng thường được phát hiện bằng xét nghiệm này.

Nhóm xét nghiệm nước tiểu

Kiểm tra thận cần xét nghiệm gì? Không thể thiếu xét nghiệm nước tiểu, trong đó tổng phân tích nước tiểu đóng vai trò quan trọng nhất trong việc phát hiện và theo dõi bệnh thận mạn. Không chỉ hỗ trợ đo lường chức năng thận qua các chỉ số máu, nước tiểu còn cung cấp thông tin quan trọng về những bất thường xảy ra trong hệ bài tiết.

Albumin niệu là một trong những dấu hiệu nhạy cảm và sớm nhất của tổn thương thận. Khi các đơn vị lọc (cầu thận) bị tổn thương, protein, đặc biệt là albumin, rò rỉ vào nước tiểu, biểu hiện qua chỉ số này. Tỷ lệ albumin/creatinine niệu (ACR) là xét nghiệm để phân loại bệnh thận mạn, được chia thành ba mức độ: hông tiểu đạm, tiểu đạm vi thể và tiểu đạm đại thể.

Ngoài ra, tiểu máu cũng là dấu hiệu cảnh báo tổn thương thận hoặc bất thường trong đường tiết niệu. Dù tiểu máu có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân, tình trạng này kéo dài thường cảnh báo nguy cơ tổn thương thận nặng hơn.

Các xét nghiệm hình ảnh

Xét nghiệm gì để biết suy thận? Các xét nghiệm hình ảnh cũng hỗ trợ chẩn đoán và theo dõi bệnh thận mạn nhờ cung cấp hình ảnh trực quan về cấu trúc và chức năng thận. Những kỹ thuật được thực hiện như:

• Siêu âm thận: Giúp quan sát kích thước, hình dạng thận, đánh giá sự phân biệt vỏ và tủy thận.
• X-quang và CT scan: Phát hiện tắc nghẽn đường tiết niệu như sỏi thận hoặc khối u, đây là nguyên nhân ảnh hưởng đến chức năng thận.
• MRI thận: Cung cấp hình ảnh rõ nét về tình trạng sẹo hay xơ hóa bên trong thận, dấu hiệu đặc trưng của bệnh thận mạn giai đoạn sớm.

Các xét nghiệm hình ảnh không chỉ phát hiện các bất thường cấu trúc mà còn hỗ trợ bác sĩ đưa ra kế hoạch quản lý và điều trị phù hợp cho từng giai đoạn của bệnh.

Phải làm gì khi biết kết quả xét nghiệm có thể bị suy thận?

Khi biết kết quả xét nghiệm cho thấy có dấu hiệu suy thận, nhiều người lo lắng và mất bình tĩnh. Điều mọi người cần làm khi nhận kết quả là gặp bác sĩ chuyên khoa ngay lập tức để được đánh giá chính xác và tư vấn hướng xử trí phù hợp dựa trên mức độ tổn thương. Tuân thủ hướng dẫn điều trị của bác sĩ, bao gồm:

• Kiểm soát nguyên nhân gây suy thận (nếu có) như điều trị cao huyết áp, tiểu đường hoặc các bệnh lý khác liên quan.
• Thực hiện chế độ ăn hợp lý, giảm đạm và muối để giảm gánh nặng cho thận nhưng vẫn đầy đủ năng lượng và dinh dưỡng.
• Điều chỉnh lối sống lành mạnh, duy trì cân nặng hợp lý, tránh dùng thuốc gây hại cho thận hoặc tham khảo ý kiến bác sĩ về thuốc đang dùng.
• Thực hiện theo lịch tái khám và xét nghiệm định kỳ để theo dõi tiến triển bệnh và hiệu quả điều trị.
• Trong trường hợp suy thận giai đoạn nặng hoặc giai đoạn cuối, có thể cần các phương pháp điều trị chuyên sâu hơn như chạy thận nhân tạo, lọc màng bụng hoặc ghép thận theo chỉ định từ bác sĩ.

Những lưu ý khi đi xét nghiệm bệnh thận

Khi đi xét nghiệm bệnh thận, cần lưu ý các điểm sau để đảm bảo kết quả chính xác và quá trình xét nghiệm diễn ra thuận lợi:

• Không cần nhịn ăn bắt buộc trước khi xét nghiệm chức năng thận nếu chỉ làm kiểm tra các chỉ số máu và nước tiểu cơ bản, nhưng nếu có xét nghiệm thêm như tiểu đường, mỡ máu hoặc tim mạch, cần nhịn ăn từ 8 đến 12 tiếng theo chỉ dẫn bác sĩ.
• Tránh dùng các chất kích thích như cà phê, rượu bia, thuốc lá ít nhất 24 tiếng trước khi xét nghiệm vì các chất này có thể ảnh hưởng đến các chỉ số xét nghiệm, gây sai lệch kết quả.
• Thông báo đầy đủ tiền sử bệnh lý đặc biệt là các bệnh về thận, tim mạch, tiểu đường và tiền sử bệnh thận gia đình cho bác sĩ để bác sĩ có căn cứ đánh giá và chỉ định đúng các xét nghiệm cần thiết.
• Cung cấp danh sách các thuốc đang dùng như thuốc kê đơn, không kê đơn, vitamin hay thực phẩm chức năng. Vì một số thuốc có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm và bác sĩ có thể yêu cầu tạm ngừng dùng thuốc trước khi xét nghiệm.
• Giữ tâm lý thoải mái, tránh căng thẳng và đến đúng giờ để quá trình lấy mẫu không bị sai sót và cho kết quả chính xác nhất.
• Hạn chế ăn quá nhiều thực phẩm giàu đạm trước khi xét nghiệm, vì có thể làm tăng axit uric và ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm.
• Nếu được bác sĩ yêu cầu, cần nhịn tiểu hoặc giữ nước tiểu theo hướng dẫn để lấy mẫu nước tiểu phù hợp

Xét nghiệm gì để biết suy thận? Suy thận là một bệnh lý nghiêm trọng nhưng hoàn toàn có thể phát hiện và kiểm soát nếu được chẩn đoán sớm qua các xét nghiệm y khoa phù hợp. Ngoài ra, khám sức khỏe định kỳ, thay đổi lối sống và tuân thủ chỉ dẫn từ bác sĩ sẽ giúp mọi người bảo vệ chức năng thận hiệu quả. Đừng chờ đợi đến khi xuất hiện triệu chứng rõ ràng, hãy chủ động chăm sóc sức khỏe ngay từ hôm nay.