Tốt nghiệp Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh. Có nhiều năm trong lĩnh vực dược phẩm. Hiện đang là giảng viên cho Dược sĩ tại Nhà thuốc Long Châu.
Thanh Hương
Mặc định
Lớn hơn
Suy thận là bệnh lý nguy hiểm, có thể tiến triển âm thầm nhưng gây hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu suy thận thường gặp chính là chìa khóa giúp bạn bảo vệ chức năng thận và phòng ngừa biến chứng nguy hiểm.
Rất nhiều trường hợp suy thận được phát hiện khi bệnh đã ở giai đoạn muộn, gây khó khăn cho điều trị. Trên thực tế, cơ thể vẫn âm thầm gửi những tín hiệu cảnh báo căn bệnh này từ rất sớm mà chúng ta không nhận ra. Hãy cùng Nhà thuốc Long Châu điểm qua các dấu hiệu suy thận thường gặp để chủ động thăm khám sớm và điều trị kịp thời.
Khi thận bắt đầu suy yếu, cơ thể sẽ xuất hiện những dấu hiệu cảnh báo rõ rệt nếu bạn chú ý quan sát. Dưới đây là các triệu chứng suy thận thường gặp mà bạn tuyệt đối không nên bỏ qua.
Một trong những dấu hiệu cảnh báo sớm suy thận chính là sự thay đổi bất thường trong thói quen tiểu tiện. Người bệnh có thể đi tiểu nhiều lần hơn bình thường, đặc biệt vào ban đêm, do chức năng cô đặc nước tiểu của thận bị suy giảm.
Ngược lại, ở giai đoạn muộn hơn, lượng nước tiểu lại giảm rõ (oliguria) hoặc mất khả năng bài tiết nước tiểu (vô niệu) ở giai đoạn cuối.
Nước tiểu của người bị suy thận có thể có bọt - một biểu hiện của protein niệu, tức là protein bị rò rỉ vào nước tiểu do màng lọc cầu thận bị tổn thương. Ngoài ra, nước tiểu sẫm màu, có lẫn máu hoặc đục cũng là dấu hiệu sớm của suy thận.
Phù nề là hệ quả khi thận không đào thải được natri và nước dư thừa, khiến chúng tích tụ trong mô cơ thể. Dấu hiệu thường thấy của phù nề là sưng mắt cá chân, bàn chân, bàn tay hoặc mặt, nhất là vào buổi sáng sau khi ngủ dậy. Khi ấn vào vùng phù nề bạn sẽ thấy lõm xuống (phù mềm).
Suy thận khiến cơ thể tích tụ độc tố trong máu, đồng thời làm giảm sản xuất erythropoietin – một loại hormone quan trọng giúp tạo hồng cầu.
Kết quả là người bệnh dễ bị thiếu máu, dẫn đến cảm giác mệt mỏi kéo dài, uể oải, khó tập trung ngay cả khi đã nghỉ ngơi đầy đủ. Đây là dấu hiệu rất phổ biến nhưng cũng rất dễ nhầm lẫn với stress, thiếu ngủ hay áp lực công việc.
Khó ngủ, trằn trọc, ngủ không sâu giấc, hoặc thức dậy nhiều lần trong đêm là một trong những dấu hiệu suy thận thường bị bỏ qua. Nguyên nhân là do độc tố trong máu như ure và creatinin không được lọc bỏ đúng cách, sẽ kích thích hệ thần kinh trung ương, làm tăng nguy cơ mất ngủ, rối loạn giấc ngủ.
Tình trạng da khô, ngứa toàn thân có thể là dấu hiệu của suy thận đang âm thầm tiến triển. Khi thận mất khả năng lọc và cân bằng các khoáng chất trong máu, nồng độ các chất như ure, creatinin, phốt pho tăng cao, gây ngứa dữ dội.
Một số trường hợp nặng có thể nổi ban đỏ, mụn nước hoặc bong tróc da. Ngứa trong suy thận thường không khu trú mà lan rộng, dai dẳng và không đáp ứng với thuốc dị ứng thông thường.
Nếu bạn cảm thấy hơi thở có mùi amoniac như nước tiểu hoặc có vị kim loại lạ trong miệng, rất có thể bệnh thận đã tiến triển đến giai đoạn nặng. Khi lượng ure trong máu tăng cao và không được lọc bỏ, nó sẽ phân hủy thành amoniac và gây ra mùi đặc trưng trong hơi thở.
Đây là một dấu hiệu suy thận thường gặp ở bệnh nhân suy thận mạn, nhất là khi độc tố trong máu đã tích tụ ở mức cao.
Người bệnh thường cảm thấy buồn nôn, nôn khan vào buổi sáng, ăn không ngon miệng, thậm chí không muốn ăn dù rất đói. Tình trạng này kéo dài dẫn đến sụt cân không rõ nguyên nhân, và làm bệnh tiến triển nhanh hơn.
Chức năng của thận không chỉ là lọc máu mà còn giữ vai trò cân bằng điện giải. Chuột rút, yếu cơ do mất cân bằng kali và canxi là dấu hiệu thường gặp trong suy thận mạn giai đoạn tiến triển. Người bệnh dễ bị chuột rút vào ban đêm hoặc khi gắng sức nhẹ.
Khó thở ở người suy thận có thể do tích tụ dịch trong phổi hoặc thiếu máu. Cả hai tình trạng này đều làm giảm khả năng vận chuyển oxy của cơ thể. Người bệnh dễ cảm thấy hụt hơi, thở dốc khi vận động nhẹ, thậm chí khi đang nằm nghỉ.
Suy thận còn tác động tiêu cực đến tâm thần kinh với biểu hiện người bệnh dễ cáu gắt, lo âu, mất tập trung, giảm trí nhớ hoặc trầm cảm. Độc tố tích tụ trong máu làm tổn thương tế bào thần kinh, làm suy giảm chức năng nhận thức nếu không được lọc máu hoặc điều trị đúng cách.
Việc bỏ qua các dấu hiệu suy thận giai đoạn đầu có thể dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng, thậm chí đe dọa tính mạng nếu không được can thiệp kịp thời. Khi thận suy giảm chức năng lọc máu, các độc tố như ure, creatinin tích tụ ngày càng nhiều trong cơ thể, gây tổn hại đến tim, phổi, thần kinh và các cơ quan khác.
Bệnh có thể tiến triển sang suy thận mạn giai đoạn cuối - giai đoạn mà thận không còn khả năng tự hoạt động và phải lọc máu định kỳ suốt đời hoặc ghép thận để duy trì sự sống. Ngoài ra, suy thận còn làm tăng nguy cơ cao huyết áp, thiếu máu, loãng xương, phù phổi, suy tim, thậm chí dẫn đến hôn mê do nhiễm độc máu.
Nếu bạn bắt đầu nhận thấy nhiều dấu hiệu suy thận xuất hiện đồng thời, như thay đổi thói quen tiểu tiện, tiểu đêm nhiều, nước tiểu có bọt, đi kèm tình trạng mệt mỏi kéo dài, phù nề ở chân tay hoặc mặt,… hãy đi khám càng sớm càng tốt.
Người có bệnh lý nền nguy cơ cao như tăng huyết áp, tiểu đường, lupus ban đỏ, bệnh tim mạch, sỏi thận tái phát, hoặc có tiền sử gia đình có người mắc bệnh thận, càng cần chủ động thăm khám định kỳ. Đây là nhóm có nguy cơ diễn tiến thành suy thận mạn mà không có triệu chứng rõ ràng trong giai đoạn đầu.
Ngoài ra, nếu xuất hiện các triệu chứng nghiêm trọng như phù toàn thân nặng, khó thở dữ dội, đau ngực, tiểu rất ít hoặc không tiểu được, hoặc thậm chí co giật, lơ mơ, hôn mê, người bệnh cần được cấp cứu ngay lập tức.
Suy thận không phải bệnh cấp tính xuất hiện đột ngột mà là quá trình diễn tiến âm thầm qua nhiều năm. Nếu nhận thấy các dấu hiệu suy thận như nói đến ở trên, bạn hãy chủ động kiểm tra sức khỏe.
Thông qua các xét nghiệm đánh giá chức năng thận, bác sĩ sẽ đưa ra lời khuyên phù hợp về cách chăm sóc và điều trị. Việc phát hiện và điều trị sớm có thể giúp làm chậm tiến triển bệnh suy thận, kéo dài tuổi thọ và cải thiện chất lượng sống.
Dược sĩ Đại họcNguyễn Vũ Kiều Ngân
Tốt nghiệp Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh. Có nhiều năm trong lĩnh vực dược phẩm. Hiện đang là giảng viên cho Dược sĩ tại Nhà thuốc Long Châu.