Xét nghiệm gì để biết thiếu máu và cách đọc kết quả?

Thiếu máu là tình trạng phổ biến có thể ảnh hưởng đến sức khỏe toàn thân, gây mệt mỏi, chóng mặt và giảm tập trung. Nhiều người thắc mắc đâu là loại xét nghiệm giúp phát hiện tình trạng thiếu máu. Nếu bạn cũng có cùng băn khoăn, dưới đây là những thông tin hữu ích dành cho bạn.

Xét nghiệm gì để biết thiếu máu?

Để xác định chính xác tình trạng thiếu máu và nguyên nhân gây ra, người bệnh cần thực hiện các xét nghiệm chuyên sâu nhằm đánh giá số lượng và chất lượng các thành phần trong máu.

Xét nghiệm công thức máu toàn phần (CBC)

Xét nghiệm công thức máu toàn phần là xét nghiệm cơ bản và phổ biến nhất để phát hiện thiếu máu. CBC đo các thành phần trong máu như số lượng hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu, Hemoglobin (Hb) và Hematocrit (Hct). Khi chỉ số Hemoglobin và Hematocrit giảm thấp hơn mức bình thường, đó là dấu hiệu cảnh báo tình trạng thiếu máu.

Xét nghiệm Hemoglobin (Hb)

Hemoglobin là protein trong hồng cầu có nhiệm vụ vận chuyển oxy từ phổi đến các mô trong cơ thể. Nồng độ Hemoglobin thấp cho thấy máu không đủ khả năng cung cấp oxy, dẫn đến mệt mỏi, chóng mặt, da xanh xao. Chỉ số HB là chỉ số quan trọng để phát hiện và định mức thiếu máu.

Xét nghiệm Hematocrit (Hct)

Chỉ số Hct phản ánh tỷ lệ phần trăm hồng cầu trong tổng thể tích máu. Khi chỉ số Hct giảm, chứng tỏ lượng hồng cầu giảm, là dấu hiệu điển hình của thiếu máu. Xét nghiệm này giúp đánh giá mức độ thiếu máu và theo dõi hiệu quả điều trị.

Xét nghiệm MCV, MCH và MCHC

Các chỉ số MCV (thể tích trung bình hồng cầu), MCH (lượng hemoglobin trung bình trong một hồng cầu) và MCHC (nồng độ hemoglobin trung bình trong hồng cầu) giúp xác định loại thiếu máu (thiếu máu hồng cầu nhỏ, hồng cầu to hoặc bình thường). Nhờ vậy, bác sĩ có thể định hướng nguyên nhân gây thiếu máu chính xác hơn.

Xét nghiệm Ferritin và sắt huyết thanh

Ferritin phản ánh lượng sắt dự trữ trong cơ thể, còn sắt huyết thanh đo lượng sắt có trong máu. Xét nghiệm này giúp chẩn đoán thiếu máu do thiếu sắt và đánh giá mức độ nghiêm trọng.

Xét nghiệm Vitamin B12 và Acid folic

Vitamin B12 và Acid folic đóng vai trò quan trọng trong quá trình tạo máu. Khi cơ thể thiếu hai dưỡng chất này, sẽ dẫn đến thiếu máu hồng cầu to. Xét nghiệm giúp phát hiện sớm tình trạng thiếu máu do dinh dưỡng để có phương án bổ sung phù hợp.

Xét nghiệm Reticulocyte (hồng cầu lưới)

Xét nghiệm gì để biết thiếu máu? Xét nghiệm hồng cầu lưới giúp đánh giá khả năng tủy xương sản xuất hồng cầu mới. Nếu số lượng hồng cầu lưới giảm, tủy xương có thể đang hoạt động kém; nếu tăng, cơ thể đang cố gắng bù đắp tình trạng thiếu máu. Đây là xét nghiệm hỗ trợ quan trọng trong chẩn đoán nguyên nhân thiếu máu.

Xét nghiệm tủy xương (khi cần thiết)

Trong một số trường hợp phức tạp, bác sĩ có thể chỉ định xét nghiệm tủy xương để tìm nguyên nhân thiếu máu. Xét nghiệm này giúp đánh giá khả năng sinh máu của tủy, phát hiện các bệnh lý huyết học hoặc ung thư máu. Đây không phải xét nghiệm thường quy nhưng rất quan trọng khi cần chẩn đoán chuyên sâu.

Cách đọc kết quả xét nghiệm thiếu máu

Dưới đây là hướng dẫn cách đọc kết quả xét nghiệm máu để xác định thiếu máu theo từng chỉ số quan trọng, giúp bạn hiểu rõ tình trạng sức khỏe của mình:

Xét nghiệm chẩn đoán thiếu máu bao nhiêu tiền?

Ngoài băn khoăn xét nghiệm gì để biết thiếu máu, nhiều người cũng muốn biết chi phí xét nghiệm là bao nhiêu. Chi phí xét nghiệm chẩn đoán thiếu máu thường dao động từ 200.000 – 1.000.000 VNĐ. Mức giá cụ thể phụ thuộc vào số lượng xét nghiệm thực hiện, công nghệ phân tích, trình độ chuyên môn của cơ sở y tế và vị trí địa lý.

Một số bệnh viện lớn hoặc trung tâm xét nghiệm hiện đại có thể áp dụng mức giá cao hơn nhưng đổi lại đảm bảo độ chính xác và thời gian trả kết quả nhanh. Người bệnh nên hỏi rõ về bảng giá hoặc chọn gói xét nghiệm phù hợp với nhu cầu chẩn đoán để tối ưu chi phí.

Bảng giá tham khảo một số loại xét nghiệm thiếu máu như sau:

• Công thức máu toàn phần (CBC): Khoảng 150.000 - 300.000 VNĐ;
• Định lượng sắt huyết thanh: Khoảng 200.000 - 350.000 VNĐ;
• Ferritin huyết thanh: Khoảng 250.000 - 400.000 VNĐ;
• Vitamin B12: Khoảng 300.000 - 500.000 VNĐ;
• Acid folic: Khoảng 300.000 - 500.000 VNĐ;
• Reticulocyte (hồng cầu lưới): Khoảng 150.000 - 250.000 VNĐ;
• Gói xét nghiệm tổng hợp thiếu máu: Khoảng 600.000 - 1.000.000 VNĐ.

Mức giá chỉ mang tính tham khảo, thay đổi theo cơ sở và thời điểm và để viết chính xác bạn nên kiểm tra bảng giá phòng xét nghiệm cụ thể trước khi làm.

Nên làm gì khi nhận kết quả xét nghiệm bị thiếu máu?

Khi nhận kết quả xét nghiệm bị thiếu máu, người bệnh cần bình tĩnh và thực hiện theo các bước sau để xác định nguyên nhân, điều trị đúng hướng và phục hồi sức khỏe hiệu quả:

Kết quả cần được đọc và tư vấn bởi bác sĩ chuyên khoa

Kết quả xét nghiệm thiếu máu chỉ phản ánh tình trạng số lượng hồng cầu hoặc nồng độ hemoglobin giảm, nhưng không xác định được nguyên nhân cụ thể. Vì vậy, người bệnh cần mang kết quả đến bác sĩ để được phân tích chi tiết. Bác sĩ sẽ dựa trên chỉ số MCV, MCH, ferritin, vitamin B12,… để xác định thiếu máu do thiếu sắt, thiếu vitamin hay bệnh lý mạn tính.

Làm thêm các xét nghiệm chuyên sâu (nếu cần)

Khi tìm hiểu xét nghiệm gì để biết thiếu máu, bạn đã biết có một số loại xét nghiệm giúp tìm nguyên nhân bị thiếu máu như: Xét nghiệm sắt huyết thanh, ferritin, transferrin, tủy đồ, xét nghiệm chức năng gan - thận hoặc tầm soát bệnh lý mạn tính. Việc xác định đúng nguyên nhân giúp xây dựng phác đồ điều trị chính xác, tránh điều trị sai hướng hoặc kéo dài bệnh.

Điều trị theo nguyên nhân cụ thể

Việc điều trị thiếu máu cần phù hợp với từng nguyên nhân cụ thể. Thiếu máu thiếu sắt thường điều trị bằng bổ sung sắt dạng uống hoặc tiêm, kết hợp điều chỉnh chế độ ăn. Thiếu máu do thiếu vitamin B12 hoặc folate cần bổ sung đúng loại và liều lượng vitamin cần thiết. Thiếu máu do bệnh lý mạn tính hoặc di truyền phải điều trị bệnh nền song song để cải thiện tình trạng thiếu máu. Người bệnh không nên tự ý dùng thuốc bổ máu vì có thể che lấp triệu chứng, khiến việc chẩn đoán trở nên khó khăn.

Xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý

Người bị thiếu máu nên bổ sung thực phẩm giàu sắt như thịt đỏ, gan, lòng đỏ trứng, rau xanh đậm, ngũ cốc nguyên hạt. Nên kết hợp thực phẩm giàu vitamin C để tăng hấp thu sắt và hạn chế uống cà phê, trà đặc sau bữa ăn vì có thể giảm hấp thu sắt.

Xét nghiệm gì để biết thiếu máu đến đây bạn đã biết. Việc thực hiện các xét nghiệm máu là bước quan trọng giúp phát hiện sớm tình trạng thiếu máu cũng như xác định nguyên nhân gây ra. Khi có các dấu hiệu thiếu máu, bạn nên đến cơ sở y tế uy tín để được xét nghiệm và tư vấn điều trị kịp thời.