Chỉ số Ferritin là gì? Ý nghĩa của xét nghiệm Ferritin

Sắt là một khoáng chất quan trọng giúp duy trì nhiều chức năng sinh lý trong cơ thể, đặc biệt là trong việc tạo máu. Tuy nhiên, không phải lúc nào nồng độ sắt trong máu cũng phản ánh chính xác lượng sắt dự trữ trong cơ thể. Chỉ số Ferritin giúp đánh giá khả năng dự trữ sắt của cơ thể, từ đó hỗ trợ phát hiện sớm các vấn đề sức khỏe như thiếu máu do thiếu sắt hoặc tình trạng dư thừa sắt gây tổn thương gan, tim mạch. Để hiểu rõ hơn về chỉ số Ferritin là gì? Hãy cùng tìm hiểu ngay qua bài viết sau đây.

Chỉ số Ferritin là gì?

Ferritin là một protein có mặt trong hầu hết các tế bào của cơ thể, đặc biệt là trong gan, lá lách và tủy xương. Nhiệm vụ chính của Ferritin là lưu trữ sắt và giải phóng khi cơ thể cần sử dụng. Khi lượng Ferritin trong cơ thể thấp, đó có thể là dấu hiệu của sự thiếu hụt sắt, trong khi mức Ferritin cao có thể liên quan đến các bệnh lý nghiêm trọng như viêm nhiễm hoặc tổn thương gan.

Chỉ số Ferritin là gì? Chỉ số Ferritin là giá trị đo lường nồng độ Ferritin trong máu, phản ánh lượng sắt dự trữ trong cơ thể. Đây là một chỉ số quan trọng giúp đánh giá tình trạng thiếu sắt hoặc dư thừa sắt.

Ý nghĩa của xét nghiệm Ferritin

Với những thông tin trên, có lẽ bạn đã hiểu được chỉ số Ferritin là gì. Vậy xét nghiệm Ferritin có ý nghĩa gì? Xét nghiệm Ferritin là một xét nghiệm quan trọng giúp đánh giá lượng sắt dự trữ trong cơ thể. Kết quả của xét nghiệm này có thể cung cấp nhiều thông tin hữu ích về sức khỏe, hỗ trợ chẩn đoán và theo dõi một số bệnh lý liên quan đến sắt và rối loạn chuyển hóa sắt. Dưới đây là những mục đích chính của xét nghiệm Ferritin:

Kiểm tra tình trạng dự trữ sắt trong cơ thể

Ferritin đóng vai trò là kho dự trữ sắt chính, giúp cung cấp sắt khi cơ thể cần. Nếu mức Ferritin quá thấp, điều đó có thể báo hiệu rằng cơ thể đang thiếu hụt sắt nghiêm trọng. Nếu mức Ferritin quá cao, có thể có sự dư thừa sắt, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến rối loạn chuyển hóa sắt.

Hỗ trợ chẩn đoán thiếu máu do thiếu sắt

Xét nghiệm Ferritin thường được chỉ định khi có nghi ngờ thiếu máu do thiếu sắt. Khi lượng Ferritin trong máu giảm, đó là dấu hiệu cảnh báo cơ thể đang thiếu sắt để sản xuất hồng cầu, dẫn đến thiếu máu. Thiếu máu do thiếu sắt có thể gây ra các triệu chứng như mệt mỏi, chóng mặt, da xanh xao, rụng tóc và suy giảm trí nhớ.

Đánh giá tình trạng dư thừa sắt trong cơ thể

Một số bệnh lý như nhiễm sắc tố sắt di truyền (Hemochromatosis) có thể dẫn đến tình trạng dư thừa sắt. Khi sắt tích tụ quá mức trong các cơ quan như gan, tim và tuyến tụy, nó có thể gây tổn thương nghiêm trọng, dẫn đến xơ gan, tiểu đường và suy tim. Xét nghiệm Ferritin giúp xác định xem cơ thể có đang tích lũy quá nhiều sắt hay không, từ đó có hướng điều trị kịp thời.

Hỗ trợ chẩn đoán các bệnh lý viêm nhiễm mãn tính và ung thư

Ferritin không chỉ liên quan đến dự trữ sắt mà còn có thể tăng cao trong các bệnh viêm nhiễm mãn tính hoặc ung thư. Một số bệnh có thể làm tăng mức Ferritin trong máu mà không liên quan đến tình trạng sắt như bệnh viêm khớp dạng thấp, lupus ban đỏ hệ thống, nhiễm trùng mạn tính như lao, một số loại ung thư như ung thư gan, ung thư bạch cầu. Xét nghiệm Ferritin có thể được sử dụng như một dấu hiệu gián tiếp để theo dõi các bệnh lý này.

Theo dõi hiệu quả điều trị trong một số bệnh lý liên quan đến sắt

Nếu bạn đang được điều trị thiếu máu do thiếu sắt bằng thuốc bổ sung sắt, xét nghiệm Ferritin giúp đánh giá mức độ hiệu quả của phương pháp điều trị. Nếu bạn mắc bệnh lý gây dư thừa sắt và đang áp dụng phương pháp điều trị như lấy máu định kỳ (phlebotomy), xét nghiệm Ferritin giúp theo dõi quá trình loại bỏ sắt khỏi cơ thể.

Đánh giá tình trạng gan và một số bệnh lý rối loạn chuyển hóa

Gan là nơi lưu trữ Ferritin chính của cơ thể. Khi gan bị tổn thương do viêm gan, xơ gan hoặc bệnh gan nhiễm mỡ, mức Ferritin có thể tăng cao bất thường. Một số bệnh rối loạn chuyển hóa như hội chứng chuyển hóa hoặc tiểu đường type 2 cũng có thể ảnh hưởng đến mức Ferritin.

Chỉ số Ferritin bình thường là bao nhiêu?

Chỉ số Ferritin có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như:

• Giới tính: Nam giới thường có mức Ferritin cao hơn nữ giới. Ở phụ nữ, đặc biệt là trong độ tuổi sinh sản, chỉ số Ferritin thường thấp hơn do mất máu trong chu kỳ kinh nguyệt.
• Độ tuổi: Ở trẻ sơ sinh, mức Ferritin cao nhưng giảm dần trong những tháng đầu đời. Người lớn tuổi có thể có mức Ferritin cao hơn do các thay đổi trong chuyển hóa sắt.
• Chế độ ăn uống: Những người ăn nhiều thực phẩm giàu sắt như thịt đỏ, gan động vật, hải sản có thể có mức Ferritin cao hơn. Ngược lại, chế độ ăn thiếu sắt có thể khiến Ferritin giảm.
• Tình trạng sức khỏe: Một số bệnh lý như nhiễm trùng, viêm nhiễm mãn tính, bệnh gan có thể làm tăng Ferritin bất thường, ngay cả khi không có sự dư thừa sắt. Ngược lại, thiếu máu do thiếu sắt hoặc mất máu kéo dài có thể khiến Ferritin giảm mạnh.
• Dùng thuốc và thực phẩm bổ sung: Một số loại thuốc, như thuốc tránh thai, thuốc chống viêm hoặc bổ sung sắt, có thể ảnh hưởng đến mức Ferritin.

Chỉ số Ferritin bình thường có thể khác nhau tùy thuộc vào các yếu tố được kể trên và phương pháp xét nghiệm được sử dụng. Dưới đây là các mức Ferritin tham khảo phổ biến:

Lưu ý: Mức Ferritin có thể thay đổi giữa các phòng xét nghiệm do sử dụng các phương pháp đo khác nhau. Vì vậy, bác sĩ sẽ dựa vào các tiêu chuẩn của từng cơ sở y tế để đánh giá kết quả.

Khi chỉ số Ferritin nằm trong khoảng bình thường, điều đó có nghĩa là cơ thể đang có lượng sắt dự trữ đủ để hỗ trợ quá trình tạo máu và các chức năng quan trọng khác. Tuy nhiên, nếu chỉ số Ferritin quá gần giới hạn trên hoặc dưới, bác sĩ có thể yêu cầu thêm các xét nghiệm khác như xét nghiệm sắt huyết thanh, tổng khả năng liên kết sắt (TIBC) để đánh giá chính xác hơn tình trạng sức khỏe của bạn.

Khi nào bạn cần làm xét nghiệm Ferritin?

Bạn nên thực hiện xét nghiệm này nếu có các triệu chứng bất thường hoặc thuộc nhóm đối tượng có nguy cơ rối loạn chuyển hóa sắt.

Khi có các triệu chứng thiếu sắt

Một số triệu chứng thiếu sắt (Ferritin thấp) có thể kể đến như:

• Mệt mỏi kéo dài, suy nhược, chóng mặt.
• Da xanh xao, nhợt nhạt, môi tái.
• Khó thở, tim đập nhanh, đặc biệt khi vận động nhẹ.
• Rụng tóc nhiều, móng tay giòn, dễ gãy.
• Chán ăn, sụt cân không rõ nguyên nhân.
• Đau đầu, khó tập trung, suy giảm trí nhớ.
• Cảm giác lạnh tay, lạnh chân, dễ bị nhiễm trùng.

Khi có triệu chứng thừa sắt

Ferritin cao có thể do dư thừa sắt trong cơ thể hoặc một số bệnh lý khác. Nếu bạn gặp phải các triệu chứng sau, cần xét nghiệm Ferritin để xác định nguyên nhân:

• Mệt mỏi kéo dài, cơ thể suy nhược.
• Đau khớp, đau bụng không rõ nguyên nhân.
• Sạm da bất thường, da có màu đồng hoặc xám.
• Sụt cân không rõ lý do.
• Tim đập nhanh, loạn nhịp tim.
• Rối loạn tiêu hóa, buồn nôn, chán ăn.
• Giảm ham muốn tình dục, rối loạn nội tiết tố.

Khi thuộc nhóm nguy cơ cao cần kiểm tra Ferritin định kỳ

Một số đối tượng có nguy cơ bị thiếu hoặc dư thừa sắt cần kiểm tra Ferritin định kỳ để theo dõi sức khỏe.

Nhóm có nguy cơ thiếu sắt:

• Phụ nữ mang thai hoặc sau sinh.
• Người có chế độ ăn chay.
• Người hiến máu thường xuyên.
• Phụ nữ có kinh nguyệt kéo dài hoặc rong kinh.
• Người bị rối loạn tiêu hóa, kém hấp thu.
• Người cao tuổi.

Nhóm có nguy cơ dư thừa sắt:

• Người có tiền sử gia đình mắc bệnh nhiễm sắc tố sắt di truyền.
• Người uống nhiều rượu bia.
• Người sử dụng thực phẩm bổ sung sắt không kiểm soát.
• Bệnh nhân mắc bệnh gan mãn tính, viêm gan, xơ gan.
• Người mắc bệnh tiểu đường, bệnh tim mạch.

Khi bác sĩ yêu cầu

Ngoài ra, bạn cũng cần làm xét nghiệm Ferritin khi bác sĩ yêu cầu xét nghiệm để chẩn đoán một số bệnh lý như: 

• Chẩn đoán thiếu máu do thiếu sắt (đặc biệt nếu các xét nghiệm máu khác như Hemoglobin thấp).
• Nghi ngờ bệnh nhiễm sắc tố sắt di truyền (Hemochromatosis).
• Kiểm tra bệnh gan, bệnh viêm mãn tính hoặc ung thư (vì Ferritin có thể tăng trong các bệnh lý này).
• Theo dõi hiệu quả điều trị bệnh thiếu máu hoặc dư thừa sắt.
• Đánh giá tình trạng viêm nhiễm hoặc tổn thương nội tạng (do Ferritin cũng là một protein phản ứng viêm).

Trên đây là những thông tin chúng tôi cung cấp đến bạn để giải đáp cho thắc mắc chỉ số Ferritin là gì. Chỉ số Ferritin bình thường giúp đảm bảo cơ thể có đủ sắt để duy trì hoạt động bình thường mà không bị thiếu hoặc dư thừa. Nếu kết quả xét nghiệm Ferritin bất thường, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ để có biện pháp điều chỉnh chế độ ăn uống hoặc điều trị phù hợp.