Xơ vữa động mạch có chữa được không?

Xơ vữa động mạch được hình thành thông qua sự tích tụ các chất béo xấu trên thành động mạch máu. Tình trạng tích tụ các mảng bám kéo dài làm ngăn chặn lưu lượng máu trong động mạch gây ra tắc nghẽn. Hậu quả của sự bít tắc trong động mạch đó là dẫn đến các bệnh lý nguy hiểm, trong đó có hai bệnh lý gây tử vong hàng đầu là đột quỵ não và nhồi máu cơ tim. Chúng ta hãy cùng tìm hiểu về bệnh lý này cũng như giải đáp thắc mắc xơ vữa động mạch có chữa được không nhé!

Xơ vữa động mạch là gì?

Xơ vữa động mạch xảy ra khi có sự tắc nghẽn của các mảng bám tích tụ trong thành động mạch. Những mảng bám này được hình thành chủ yếu từ chất béo, cholesterol, canxi và các chất lắng đọng khác. Khi lớp nội mạc của động mạch bị tổn thương do các yếu tố như hút thuốc, người có lượng chất béo, cholesterol trong máu cao hoặc người có bệnh tăng huyết áp, đái tháo đường… sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các mảng bám này tích tụ lại.

Theo thời gian, những mảng bám này sẽ dần xơ cứng lại, làm hẹp lòng động mạch, khiến cho lưu lượng máu chảy trong mạch bị hạn chế. Khi các mảng xơ vữa này tích tụ đủ lâu, đến một giai đoạn nó sẽ bị vỡ ra kích hoạt quá trình đông máu để tạo thành huyết khối gây tắc nghẽn hay thậm chí là ngăn chặn hoàn toàn sự lưu thông của dòng máu trong mạch. 

Nếu huyết khối ở một trong hai động mạch vành - động mạch chính cung cấp máu cho tim sẽ gây ra nhồi máu cơ tim. Còn nếu xảy ra ở những động mạch dẫn máu đến não sẽ gây ra đột quỵ với nguy cơ tử vong rất cao nếu không kịp cấp cứu điều trị.

Triệu chứng của xơ vữa động mạch

Xơ vữa động mạch thường không có triệu chứng cụ thể cho đến những giai đoạn nặng sau này. Khi mảng xơ vữa bị vỡ ra, tạo thành những cục máu đông gây ra cơn nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ, rất nguy hiểm đến tính mạng.

Một số triệu có thể xuất hiện ở giai đoạn từ trung bình đến nặng và tuỳ thuộc vào loại động mạch bị ảnh hưởng mà người bệnh cần lưu ý:

• Xơ vữa động mạch vành (động mạch đến tim): Người bệnh sẽ xuất hiện những cơn đau ngực dữ dội, nhồi máu cơ tim. Nếu không được can thiệp điều trị kịp thời bệnh sẽ diễn tiến thành suy tim và tử vong nhanh chóng.
• Xơ vữa động mạch cảnh (động mạch đến não): Ban đầu thường xuất hiện triệu chứng của các cơn thiếu máu não cục bộ thoáng qua (TIA) và diễn tiến nhanh chóng thành đột quỵ nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Các triệu chứng xuất hiện trong trường hợp này như cơ thể đột ngột yếu dần, tê ở tay và chân, nói lắp, khó nói, mắt mất dần thị lực hoặc sụp cơ mí mắt…
• Xơ vữa động mạch ngoại biên: Các triệu chứng xuất hiện trong trường hợp này bao gồm giảm huyết áp ở chi, tê và đau ở phần đầu chi, tăng nguy cơ đột quỵ hoặc đau tim. Đối với những trường hợp nghiêm trọng và không kịp thời điều trị có thể sẽ bị hoại tử chi dẫn đến việc phải cắt cụt chi.
• Xơ vữa động mạch thận: Các triệu chứng điển hình trong trường hợp này như tăng huyết áp đột ngột, người bệnh chán ăn, phù chân tay, tiểu ít hoặc vô niệu…

Xơ vữa động mạch có chữa được không?

Đây là quá trình tự nhiên, diễn ra âm thầm mỗi ngày và không có cách để tiêu diệt triệt để quá trình này. Hiện nay, chỉ có những giải pháp để làm giảm tốc độ hình thành những mảng xơ vữa này để ngăn ngừa nguy cơ hình thành những biến chứng nguy hiểm, giúp làm tăng tuổi thọ của người bệnh.

Những người có tuổi thọ càng cao thì quá trình xơ vữa sẽ diễn ra càng nhanh hơn. Kết hợp những yếu tố nguy cơ như bệnh lý tăng huyết áp, đái tháo đường, hút thuốc lá, uống rượu bia, thường xuyên ăn đồ ăn nhanh, nhiều dầu mỡ, lối sống kém khoa học… Sẽ khiến bệnh càng nghiêm trọng và khó để điều trị.

Hiện nay có 3 phương pháp thường được áp dụng để điều trị xơ vữa động mạch. Tuỳ thuộc vào tình trạng sức khoẻ của người bệnh mà các bác sĩ sẽ đưa ra kế hoạch điều trị phù hợp.

Thay đổi lối sống: Đây là yếu tố quan trọng nhất để cải thiện tình trạng xơ vữa động mạch. Người bệnh cần thay đổi chế độ sống lành mạnh, khoa học, hạn chế ăn những thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ để hỗ trợ quá trình điều trị diễn ra tốt nhất.

Điều trị bằng thuốc: Một số loại thuốc giúp làm chậm quá trình xơ vữa như thuốc giảm cholesterol, thuốc chống kết tập tiểu cầu, thuốc chống đông máu hoặc thuốc hạ huyết áp bao gồm thuốc chẹn beta, thuốc ức chế men chuyển angiotensin, thuốc chẹn canxi hoặc thuốc lợi tiểu…

Phẫu thuật: Đối với những trường hợp xuất hiện triệu chứng nghiêm trọng, tình trạng tắc nghẽn có khả năng đe dọa đến tính mạng người bệnh thì các bác sĩ sẽ khuyến khích người bệnh thực hiện phẫu thuật để hạn chế tối thiểu những tác động không mong muốn ảnh hưởng đến sức khoẻ. Hai phẫu thuật thường được khuyến cáo lựa chọn là phẫu thuật nong mạch vành và đặt stent.

Biện pháp phòng ngừa xơ vữa động mạch

Đây là bệnh lý mãn tính, hình thành từ khi còn trẻ và tiến triển theo chu kỳ sống của con người. Để phòng tránh cũng như hạn chế những tác động không mong muốn của xơ vữa động mạch, chúng ta cần thực hiện các biện pháp phòng tránh từ sớm để bảo vệ sức khoẻ.

Bỏ thuốc lá

Người hút thuốc lá có tỷ lệ huỷ hoại động mạch cao hơn nhiều lần những người không sử dụng. Đặc biệt, nicotine trong khói thuốc lá sẽ khiến các mạch máu bị thắt chặt, tạo thêm gánh nặng cho tim, bắt buộc tim phải hoạt động nhiều hơn để tống máu đi khắp cơ thể. Bỏ thuốc lá sẽ là biện pháp giúp ngăn ngừa và giảm nguy cơ mắc các biến chứng do xơ vữa động mạch gây ra.

Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh

Một chế độ dinh dưỡng lành mạnh, khoa học không chỉ giúp phòng ngừa bệnh xơ vữa động mạch mà còn giúp ngăn ngừa nhiều bệnh lý nguy hiểm khác cho cơ thể. Nên bổ sung đầy đủ rau củ, ngũ cốc, thực phẩm ít đường, hạn chế chất béo và muối. 

Thay vì ăn bánh mì nguyên hạt thì chúng ta có thể thay đổi thành bánh mì trắng, sử dụng các chất béo bão hoà đơn như dầu oliu, sử dụng những thực phẩm thay thế đường để kiểm soát cân nặng, lượng cholesterol bổ sung vào cơ thể, hạn chế đường trong máu và kiểm soát huyết áp hiệu quả.

Luyện tập thể dục thường xuyên

Đây là cách hiệu quả giúp nâng cao sức khoẻ, hạn chế và phòng ngừa xơ vữa động mạch hiệu quả. Những bài tập này giúp lưu thông máu trong cơ thể, nâng cao sự dẻo dai, chắc khỏe, ổn định huyết áp, giảm nguy cơ các bệnh về tim mạch. 

Tùy vào tình trạng sức khoẻ của mỗi người mà lựa chọn loại vận động phù hợp, nên tập luyện tối thiểu 30 phút mỗi ngày với cường độ vừa phải và duy trì thói quen này thường xuyên để có được hiệu quả rõ rệt. Ngoài ra, luyện tập thể thao kết hợp chế độ ăn phù hợp giúp người bệnh kiểm soát cân nặng hiệu quả, giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh lý nguy hiểm.

Kiểm tra sức khỏe định kỳ

Xơ vữa động mạch sẽ không có những dấu hiệu bất thường nào cho đến khi chúng trở nặng hơn thành tắc nghẽn động mạch gây đột quỵ hoặc nhồi máu cơ tim. Hãy kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm những bất thường và can thiệp kịp thời. Đặc biệt đối với những người có bệnh nền như tăng huyết áp, đái tháo đường hoặc người bệnh có tiền sử từng bị đột quỵ để phòng tránh những biến chứng không mong muốn của xơ vữa động mạch.

Trên đây là những thông tin cơ bản về xơ vữa động mạch và xơ vữa động mạch có chữa được không. Hy vọng thông qua những kiến thức này sẽ giúp cho người bệnh kiểm soát tình trạng sức khoẻ tốt hơn, kịp thời phát hiện những bất thường để can thiệp điều trị kịp thời tránh những biến chứng không mong muốn. Xơ vữa động mạch có thể phòng ngừa được thông qua việc xây dựng lối sống tích cực, lành mạnh kết hợp với việc tập luyện thể thao và duy trì cân nặng để nâng cao sự dẻo dai cho sức khỏe.