Nong mạch vành và đặt stent: Thủ thuật an toàn và hiệu quả cho người bệnh tim mạch

Thủ thuật nong mạch vành và đặt stent được thực hiện để tái lập lưu lượng máu trong động mạch vành khi chúng bị thu hẹp. Từ đó làm giảm nguy cơ các biến chứng nghiêm trọng của bệnh. Vậy quy trình thực hiện kỹ thuật này như thế nào? Hãy cùng Nhà thuốc Long Châu tìm hiểu về ưu và nhược điểm của nong và đặt stent động mạch vành qua bài viết dưới đây.

Tìm hiểu về nong mạch vành

Bệnh mạch vành, hay còn gọi là bệnh tim thiếu máu cục bộ, là một tình trạng bệnh lý nguy hiểm có nguy cơ tử vong cao. Tình trạng tắc nghẽn mạch máu này gây ra sự mất cân bằng giữa cung và cầu oxy cho cơ tim. Hậu quả là dẫn đến thiếu máu hoặc thậm chí hoại tử cơ tim.

Phẫu thuật nong mạch vành được thực hiện để khôi phục lưu lượng máu trong động mạch vành khi chúng bị thu hẹp. Đây là một phương pháp can thiệp tối thiểu giúp người bệnh không phải phẫu thuật mổ mở lồng ngực để điều trị bệnh.

Nong mạch vành và đặt stent như thế nào?

Nong mạch vành là một quá trình phẫu thuật dùng để phục hồi lưu lượng máu trong động mạch vành bị tắc nghẽn hoặc thu hẹp do xơ vữa. Quá trình này được thực hiện qua da, trong đó bệnh nhân duy trì tình trạng tỉnh táo suốt quá trình can thiệp. Bác sĩ sẽ tiếp cận hệ thống động mạch vành thông qua động mạch đùi dưới nếp bẹn hoặc động mạch quay ở cổ tay.

Một ống dẫn đường sẽ tiến vào trước và nhập vào cả động mạch vành trái và phải. Sau đó, một lượng thuốc cản quang sẽ được bơm vào ống này để giúp bác sĩ quan sát dễ dàng phần đoạn động mạch bị thu hẹp. Trong trường hợp tắc nghẽn gần đó, bác sĩ sẽ đưa một bóng vào đúng vị trí này rồi bơm hơi vào với áp lực thích hợp. Khi bóng được bơm lên, mảng xơ vữa sẽ bị ép chặt vào thành động mạch. Lúc này, một stent sẽ được đặt vào và mở ra tại vị trí này. Stent thực chất là một thiết bị hỗ trợ bằng kim loại, giúp duy trì khả năng thông thoát của động mạch. Cuối cùng, bác sĩ sẽ rút ống dẫn ra ngoài và dùng băng ép để kiểm soát chảy máu tại vị trí can thiệp.

Do đó, thông thường, trong quá trình can thiệp, việc nong mạch vành và đặt stent thường được thực hiện cùng nhau. Hiện nay, chỉ có một số ít trường hợp mà bác sĩ thực hiện việc nong động mạch vành mà không đặt stent tại vị trí nong như:

• Động mạch quá nhỏ (có đường kính < 2mm).
• Đoạn mạch bị tắc dài, vôi hóa nặng và không thể đặt stent đến vị trí cần thiết.

Khi nào cần thực hiện thủ thuật này?

Phương pháp nong mạch vành và đặt stent thường được áp dụng trong các trường hợp sau đây:

Bệnh cơ tim thiếu máu cục bộ

Phương pháp nong động mạch vành thường được chỉ định cho những người mắc bệnh cơ tim thiếu máu cục bộ. Tuy nhiên, trong trường hợp người bệnh không phản hồi tốt với điều trị nội khoa, bác sĩ có thể xem xét can thiệp sớm để ngăn ngừa hậu quả. Trong trường hợp suy tim do thiếu máu cục bộ, chức năng tim có thể được phục hồi một phần nếu máu được tái cung cấp một cách hiệu quả. Vì vậy nong mạch vành là một phương pháp khá hiệu quả đối với các bệnh tim mạch.

Nhồi máu cơ tim cấp

Phương pháp nong mạch vành thường được ưu tiên sử dụng như một biện pháp xử lý khẩn cấp cho bệnh nhân mắc phải nhồi máu cơ tim cấp. So với phẫu thuật bắc cầu, thủ thuật này có ưu điểm hơn trong việc tái cung cấp máu ngay lập tức. Vì vậy, khi bị đau ngực cấp tính và men tim tăng cao, bác sĩ thường đề xuất thực hiện xét nghiệm mạch vành và đặt stent vào vị trí động mạch bị tắc nghẽn. Kỹ thuật này đảm bảo việc cung cấp máu đến vùng cơ tim diễn ra nhanh chóng và duy trì khả năng co bóp của nó. Từ đó giảm nguy cơ diễn tiến đến sự tổn thương cơ tim và suy bơm.

Tuy nhiên, không phải mọi bệnh nhân đều là đáp ứng với kỹ thuật nong và đặt stent mạch vành. Nếu có khả năng phẫu thuật chấp nhận được, thì phẫu thuật bắc cầu thường được ưu tiên lựa chọn hơn trong các tình huống sau:

• Một nhánh động mạch vành bị thu hẹp nhiều điểm.
• Nhiều nhánh động mạch vành bị thu hẹp đồng thời.

Biến chứng có thể gặp khi thực hiện thủ thuật

Kỹ thuật nong mạch vành và đặt stent thường có tỷ lệ biến chứng thấp. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, bệnh nhân có thể trải qua những biến chứng sau:

• Đau và bầm tím: Tại điểm chọc mạch thường có cảm giác đau và sự bầm máu. Biến chứng này thường không đòi hỏi can thiệp đặc biệt. Sau một khoảng thời gian, tổn thương sẽ tự giảm đi.
• Tụ máu: Máu có thể tập trung tại điểm chọc mạch, thậm chí hình thành thành ổ máu lớn. Các tình huống như vậy đòi hỏi thực hiện phẫu thuật để khâu lại mạch máu và loại bỏ áp lực chèn ép.
• Suy thận cấp: Các tác dụng phụ của thuốc cản quang có thể dẫn đến suy thận cấp. Vì vậy, sau khi tiến hành thủ thuật, bệnh nhân cần uống nhiều nước để giúp loại bỏ thuốc qua đường tiểu.
• Dị ứng: Người bệnh có thể phản ứng dị ứng với thuốc cản quang ở mức độ khác nhau. Các triệu chứng trên da như ngứa, phát ban từ nhẹ đến nặng. Bên cạnh đó, kỹ thuật này còn có thể làm co thắt cơ hô hấp, trụy mạch...
• Đột quỵ và thuyên tắc mạch: Do can thiệp qua đường mạch máu, bệnh nhân có nguy cơ cao bị thuyên tắc mạch do mảng xơ vữa.
• Chèn ép tim và tràn máu màng ngoài tim: Thủ thuật thâm nhập qua thành tim dễ gây tràn máu vào màng ngoài tim hoặc chèn ép tim. Tình trạng này rất nguy hiểm và có thể dẫn đến tử vong nhanh chóng. Do đó, trường hợp này cần được cấp cứu ngay lập tức, thường bằng cách mở tim và thiết lập lại dòng máu trong màng tim.

Một số điều người bệnh cần lưu ý khi nong mạch vành và đặt stent

Bệnh nhân đã được cấy stent vào động mạch vành cần phải duy trì việc sử dụng thuốc để đảm bảo rằng không có cục máu đông hình thành, đồng thời ngăn ngừa nguy cơ hẹp lại tại vị trí đặt stent và tái phát cơn đau tim. Việc sử dụng thuốc cần thực hiện trong thời gian dài theo hướng dẫn của bác sĩ tim mạch.

Bệnh nhân phải ngừng hút thuốc lá vì nicotine trong thuốc lá sẽ gây co mạch máu và tăng sự xơ vữa mạch. Từ đó làm tắc nghẽn stent và các mạch vành khác. Ngừng hút thuốc lá là biện pháp tốt nhất để giảm nguy cơ các biến chứng liên quan đến bệnh mạch vành.

Chế độ ăn uống cũng đóng vai trò quan trọng trong việc điều trị sau khi đặt stent. Cần tránh chất béo bão hòa, cholesterol (có nhiều trong mỡ, da, thịt đỏ, lòng đỏ trứng...) và chất béo chuyển hóa (có nhiều trong thực phẩm đóng gói và đồ ăn nhanh). Nên tăng cường sử dụng chất béo có lợi như cá, dầu oliu và các loại hạt như óc chó, hạnh nhân... Ngoài ra, cần hạn chế tiêu thụ muối, carbohydrate (đường, tinh bột), ăn nhiều chất xơ và hoa quả tươi.

Nong mạch vành và đặt stent là một kỹ thuật an toàn và hiệu quả đối với người bệnh tim mạch. Sau khi thực hiện thủ thuật, người bệnh cần tuân thủ mọi hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa để tránh những biến chứng không mong muốn. Hãy theo dõi Nhà thuốc Long Châu để cập nhật thêm kiến thức hữu về bệnh tim mạch nhé!

Xem thêm:

• Vôi hóa mạch vành là bệnh gì? Cách điều trị thế nào hiệu quả?
• Bệnh mạch vành có ăn trứng được không? Thực phẩm nào nên ăn?