Rối loạn phát triển lan tỏa là gì? Những vấn đề cần biết về rối loạn phát triển lan tỏa

Rối loạn phát triển lan tỏa là gì?

Rối loạn phát triển lan tỏa (Pervasive Developmental Disorder - PDD) để chỉ một nhóm các rối loạn liên quan đến sự phát triển của trẻ em. Theo Hiệp hội Tâm thần học Mỹ, có 5 loại rối loạn phát triển lan tỏa là:

Rối loạn phổ tự kỷ (Autism Spectrum Disorder - ASD)

Đây là loại rối loạn phổ biến nhất trong tất cả các loại trong bệnh lý rối loạn phát triển lan tỏa này. Vì thế, bệnh lý rối loạn phát triển lan tỏa hiện nay còn được gọi là rối loạn phổ tự kỷ (ASD). Loại rối loạn này ảnh hưởng đến cả 3 mặt là giao tiếp, tương tác xã hội và hành vi. Bệnh đặc trưng bởi kỹ năng giao tiếp phi ngôn ngữ kém, thường lặp lại một số động tác quen thuộc, kém hiểu cảm xúc của người khác,...

Rối loạn Asperger (Asperger’s Disorder)

Dạng này thường ảnh hưởng chủ yếu đến khả năng tương tác xã hội và nghiêm trọng hơn dạng rối loạn tự kỷ. Bệnh đặc trưng bởi khả năng giao tiếp xã hội kém, trẻ không hiểu cảm xúc của người khác, có chỉ số thông minh (chỉ số IQ) bình thường, thích tìm hiểu sâu một vấn đề nào đó.

Rối loạn Rett (Rett’s Disorder)

Dạng này thường chỉ xuất hiện ở trẻ gái. Bệnh đặc trưng bởi sự phát triển bình thường trong 18 tháng đầu đời của trẻ, sau đó có sự suy giảm về khả năng giao tiếp, tương tác xã hội và vận động. Trẻ thường có những biểu hiện như lắc tay liên tục, giảm sự chú ý đến xung quanh, thỉnh thoảng hô hấp bất thường hay những cơn co giật.

Rối loạn phát triển lan tỏa không đặc hiệu (Pervasive Developmental Disorder - Not Otherwise Specified - PDD-NOS)

Những đứa trẻ mắc dạng rối loạn này thường có những khó khăn trong việc giao tiếp, tương tác xã hội và hành vi nhưng ở mức độ nhẹ hơn những trường hợp mắc ASD hoặc Asperger (không đủ tiêu chuẩn để chẩn đoán ASD hoặc Asperger).

Rối loạn tăng động giảm chú ý (Attention Deficit Hyperactivity Disorder - ADHD)

Dạng rối loạn này ảnh hưởng đến khả năng chú ý và kiểm soát hành vi của trẻ. Bệnh đặc trưng bởi các đặc điểm như trẻ thường xuyên lơ là, mất tập trung, nói nhiều, vận động quá mức, khó nghe lời.

Những dấu hiệu và triệu chứng của rối loạn phát triển lan tỏa

Nhìn chung, rối loạn phát triển lan tỏa có những rối loạn thuộc 3 khía cạnh sau:

Khó khăn trong giao tiếp: Trẻ có rối loạn trong quá trình phát triển ngôn ngữ, khó khăn trong việc nói, sử dụng từ ngữ và hiểu những gì người khác nói, trẻ có sử dụng ngôn ngữ không phù hợp với hoàn cảnh, phát ra những âm thanh bất thường có tính lặp đi lặp lại,…

Khó khăn trong tương tác xã hội: Trẻ gặp khó khăn trong việc nhận biết cảm xúc của người khác hay khó thể hiện cảm xúc bản thân, ít quan tâm hay tham gia vào các hoạt động xã hội, có xu hướng cô lập bản thân.

Khó khăn trong hành vi: Trẻ gặp khó khăn trong vận động, học tập. Có thể có sự khó chịu hay phản ứng quá khích khi gặp phải những thay đổi hay kích thích từ môi trường.

Tác động của rối loạn phát triển lan tỏa với sức khỏe

Rối loạn phát triển lan tỏa làm trẻ em khó hòa nhập với môi trường xung quanh, khả năng học tập kém, bị cô lập, ảnh hưởng đến khả năng tự hồi phục bệnh,...

Biến chứng có thể gặp khi mắc rối loạn phát triển lan tỏa

Rối loạn phát triển lan tỏa nếu không được điều trị và quan tâm đúng mức ít nhiều vẫn gây ra các hệ lụy kéo dài đến suốt cuộc đời như trầm cảm, quá khích, dễ làm tổn thương những người xung quanh,...

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Khi có bất kỳ biểu hiện bất thường nào trong quá trình phát triển của trẻ, bạn nên đến gặp các bác sĩ nhi khoa ngay để được kiểm tra, chẩn đoán và điều trị sớm.

Nguyên nhân dẫn đến rối loạn phát triển lan tỏa

Một số yếu tố được cho là nguyên nhân gây nên tình trạng rối loạn phát triển lan tỏa là:

Yếu tố di truyền: Những gia đình có cha mẹ hay người thân trực hệ mắc bệnh thì có nguy cơ mắc bệnh cao. Tình trạng này liên quan đến “sự đứt gãy nhiễm sắc thể X” hoặc có thể liên quan đến các gen số 2, 3, 7, 15, 17 và số 22.

Các vấn đề trước khi sinh: Trong lúc mang thai, mẹ có thể sử dụng một số loại thuốc có thể truyền qua nhau thai và ảnh hưởng đến trẻ, môi trường sống ô nhiễm,…

Các vấn đề trong khi sinh: Trong lúc sinh, khó sinh, trẻ bị chấn thương não khi sinh (ví dụ do hút thai), chuyển dạ kéo dài khiến trẻ bị thiếu oxy cũng có thể làm tăng nguy cơ rối loạn phát triển lan tỏa ở trẻ em.