U tuyến ức: Nguyên nhân, triệu chứng và điều trị

U tuyến ức là gì?

U tuyến ức (thymoma) là một loại u hiếm gặp xuất phát từ các tế bào biểu mô trên bề mặt bên ngoài của tuyến ức. Tuyến ức là một cơ quan nhỏ nằm ở ngực, phía trên tim và dưới xương ức. Tuyến ức là một phần của hệ bạch huyết, chịu trách nhiệm sản sinh tế bào bạch cầu (lymphocyte) giúp cơ thể chống lại nhiễm trùng.

U tuyến ức thường hình thành và phát hiện tình cờ qua chụp X-quang ngực vì các lý do sức khỏe khác. Đặc điểm của u tuyến ức bao gồm:

• Tính chất tế bào: Các tế bào ung thư có hình dạng tương tự tế bào bình thường của tuyến ức, phát triển chậm và hiếm khi lan ra ngoài tuyến ức.
• Mối liên quan với các bệnh lý tự miễn: U tuyến ức có liên quan đến các bệnh tự miễn như nhược cơ, hội chứng Good (thiếu gamma globulin) và thiếu máu bất sản đơn thuần. Đây là các bệnh lý xảy ra khi hệ miễn dịch tấn công nhầm các tế bào khỏe mạnh trong cơ thể.

Các hội chứng khác liên quan đến u tuyến ức ít xuất hiện hơn, bao gồm:

• Viêm đa cơ;
• Bệnh lupus ban đỏ;
• Viêm khớp dạng thấp;
• Viêm tuyến giáp;
• Hội chứng Sjögren.

Khác với ung thư tuyến ức (thymic carcinoma), u tuyến ức có tiên lượng tốt hơn và ít xâm lấn. Tuy nhiên, cần phân biệt rõ ràng hai loại u này để có phương pháp điều trị phù hợp.

Những dấu hiệu và triệu chứng của u tuyến ức

Triệu chứng của u tuyến ức thường không rõ ràng ở giai đoạn đầu. Tuy nhiên, khi khối u ảnh hưởng đến các cơ quan trong ngực hoặc liên quan đến hội chứng cận ung thư, các triệu chứng có thể xuất hiện, bao gồm:

• Đau ngực hoặc cảm giác áp lực ở vùng ngực;
• Ho kéo dài, không rõ nguyên nhân;
• Khó thở hoặc cảm giác hụt hơi;
• Khó nuốt hoặc cảm giác nuốt nghẹn.

Khi khối u chèn ép tĩnh mạch chủ trên, gây hội chứng chèn ép tĩnh mạch chủ trên, dẫn đến các triệu chứng nghiêm trọng như:

• Ho, khó thở;
• Mệt mỏi, chóng mặt, đau đầu;
• Sưng ở cổ, mặt, cánh tay và bàn tay;
• Xuất hiện các tĩnh mạch nổi rõ ở phần trên của cơ thể.

Các triệu chứng liên quan đến hội chứng khác liên quan đến u tuyến ức như:

• Nhược cơ: Các triệu chứng gồm nhìn đôi, sụp mi mắt, mệt mỏi, yếu cơ.
• Thiếu máu bất sản đơn thuần: Các triệu chứng gồm mệt mỏi, da xanh, niêm nhợt.
• Hội chứng Good: Các triệu chứng gồm tiêu chảy, sưng hạch bạch huyết, nhiễm trùng thường xuyên.

Biến chứng của u tuyến ức

Một số biến chứng có thể xảy ra trên người bệnh u tuyến ức bao gồm:

• Chèn ép các cơ quan lân cận: Khi khối u phát triển lớn, nó có thể chèn ép các cơ quan trong lồng ngực như phổi, tim, tĩnh mạch chủ trên, thực quản và dây thần kinh.
• Gây khó thở, đau ngực, khó nuốt, hoặc hội chứng tĩnh mạch chủ trên (phù mặt, cổ, cánh tay, nổi rõ tĩnh mạch, tụt huyết áp, suy tim phải,...).
• Hội chứng cận ung thư: Yếu cơ toàn thân, sụp mí mắt, yếu cơ hô hấp, thiếu máu nặng, suy giảm miễn dịch, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng tái phát.
• Di căn hoặc tái phát: U tuyến ức, đặc biệt là ung thư tuyến ức (thymic carcinoma), có khả năng di căn đến phổi, gan, hoặc xương, gây ra các triệu chứng liên quan đến cơ quan bị ảnh hưởng.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Người bệnh nên tìm đến bác sĩ ngay khi xuất hiện các triệu chứng sau:

• Triệu chứng đường hô hấp: Khó thở, ho kéo dài không rõ nguyên nhân.
• Triệu chứng đau hoặc chèn ép: Đau ngực, cảm giác tức nặng ở ngực.
• Biểu hiện thần kinh cơ: Yếu cơ, sụp mí mắt, nhìn đôi, hoặc khó thở (dấu hiệu nhược cơ).
• Biểu hiện suy giảm miễn dịch: Nhiễm trùng tái phát, sốt không rõ nguyên nhân.
• Phù hoặc sưng bất thường: Sưng cổ, mặt, cánh tay kèm mạch máu nổi rõ.
• Mệt mỏi hoặc suy nhược không giải thích được: Có thể là dấu hiệu của thiếu máu.

Nguyên nhân gây u tuyến ức chưa được làm sáng tỏ. Tuy nhiên, những bất thường này có liên quan đến nhiều hội chứng toàn thân khác nhau. Có tới 30 - 40% bệnh nhân bị u tuyến ức có các triệu chứng gợi ý đến bệnh nhược cơ. Thêm 5% bệnh nhân bị u tuyến ức có các hội chứng toàn thân khác, bao gồm chứng thiếu máu bất sản đơn thuần, viêm da - cơ, lupus ban đỏ hệ thống, hội chứng Cushing và hội chứng tiết hormon chống bài niệu không phù hợp (SIADH).