Ung thư cổ tử cung giai đoạn cuối là gì? Dấu hiệu nhận biết và các biến chứng của bệnh

Ung thư cổ tử cung giai đoạn cuối là gì?

Ung thư cổ tử cung được xếp vào danh sách các bệnh ung thư phụ khoa hàng đầu trên toàn thế giới, đứng thứ tư trong ung thư ở phụ nữ.

Hầu hết các trường hợp ung thư cổ tử cung (99%) có liên quan đến virus u nhú ở người (Human papillomavirus - HPV), một loại virus phổ biến lây qua đường tình dục. Mặc dù hầu hết các trường hợp nhiễm virus HPV đều tự khỏi và không gây ra triệu chứng, nhưng nhiễm trùng dai dẳng có thể gây ung thư cổ tử cung ở phụ nữ.

Giai đoạn ung thư giúp biết được mức độ ung thư trong cơ thể, đặc biệt là liệu ung thư có lan rộng đến các bộ phận khác của cơ thể hay không. Biết được giai đoạn ung thư cổ tử cung để có thể được lên kế hoạch điều trị tốt nhất.

Theo hệ thống phân loại của Liên đoàn Sản Phụ khoa Quốc tế (FIGO), ung thư cổ tử cung được chia làm 4 giai đoạn. Trong đó, giai đoạn 4 được xem là giai đoạn tiến triển nhất. Ở ung thư cổ tử cung giai đoạn cuối (giai đoạn 4), ung thư đã lan rộng ra ngoài xương chậu hoặc đã lan đến niêm mạc bàng quang, trực tràng hay các bộ phận khác của cơ thể.

Ung thư cổ tử cung giai đoạn cuối (hay giai đoạn 4) được chia thành giai đoạn 4A và 4B, dựa trên vị trí ung thư đã lan rộng:

• Giai đoạn 4A: Ung thư đã lan đến các cơ quan vùng chậu gần đó, chẳng hạn như bàng quang hoặc trực tràng.
• Giai đoạn 4B: Ung thư đã lan sang các bộ phận khác của cơ thể, chẳng hạn như gan, phổi, xương hoặc các hạch bạch huyết ở xa.

Can thiệp ung thư cổ tử cung tập trung vào phòng ngừa tiên phát và thứ phát. Phòng ngừa và sàng lọc ban đầu là phương pháp tốt nhất để giảm gánh nặng ung thư cổ tử cung và giúp giảm tỷ lệ tử vong.

Khi được chẩn đoán, ung thư cổ tử cung là một trong những dạng ung thư có thể điều trị thành công nhất, miễn là được phát hiện sớm và quản lý hiệu quả. Ung thư cổ tử cung được chẩn đoán muộn như ở giai đoạn cuối (giai đoạn 4) cũng có thể được kiểm soát bằng phương pháp điều trị và chăm sóc giảm nhẹ thích hợp.

Những dấu hiệu và triệu chứng của ung thư cổ tử cung giai đoạn cuối

Ung thư cổ tử cung ở các giai đoạn đầu hay các thay đổi tiền ung thư thì thường không có triệu chứng. Ở giai đoạn muộn như ung thư cổ tử cung giai đoạn cuối, các triệu chứng có thể bao gồm:

• Chảy máu âm đạo bất thường: Đây là triệu chứng phổ biến nhất của ung thư cổ tử cung, bạn có thể bị chảy máu giữa các kỳ kinh, trong hoặc sau khi quan hệ tình dục, hay có thể chảy máu sau thời kỳ mãn kinh.
• Đau hoặc khó chịu khi quan hệ tình dục: Một số phụ nữ cảm thấy khó chịu hoặc đau khi quan hệ tình dục, đây được gọi là chứng khó giao hợp (dyspareunia).
• Tiết dịch âm đạo bất thường: Một số người có thể gặp triệu chứng tiết dịch âm đạo hoặc dịch âm đạo có mùi bất thường.
• Đau bụng: Bạn có thể bị đau bụng dưới, lưng dưới hoặc đau vùng xương chậu.

Tuy nhiên, rất nhiều tình trạng khác nhau có thể dẫn đến các triệu chứng này. Do đó, bạn cần đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán chính xác tình trạng của mình.

Biến chứng có thể gặp khi mắc ung thư cổ tử cung giai đoạn cuối

Biến chứng của ung thư cổ tử cung giai đoạn cuối tùy thuộc vào vị trí mà ung thư đã di căn và biến chứng liên quan đến điều trị.

Các biến chứng liên quan đến ung thư cổ tử cung giai đoạn cuối có thể gồm:

• Đau: Ung thư giai đoạn cuối thường đã di căn đến các bộ phận khác, có thể chèn ép và dây thần kinh, xương hoặc cơ và gây đau dữ dội.
• Suy thận: Do ung thư tiến triển chèn ép vào niệu quản, chặn dòng nước tiểu.
• Hình thành huyết khối: Cũng tương tự như các ung thư khác, ung thư cổ tử cung có thể làm tăng nguy cơ hình thành huyết khối. Có thể dẫn đến tắc mạch, thậm chí tắc mạch phổi có thể dẫn đến tử vong.
• Chảy máu: Các tổn thương đáng kể do ung thư xâm lấn vào âm đạo, ruột, bàng quang có thể dẫn đến chảy máu.
• Thay đổi tâm lý: Các tác động cảm xúc tiêu cực có thể xảy ra, bạn có thể gặp phải các vấn đề như trầm cảm. Hãy trao đổi với bác sĩ để có thể có biện pháp giúp kiểm soát cũng như cải thiện chất lượng cuộc sống cho bạn.

Bên cạnh đó, các biến chứng do điều trị có thể xảy ra.

Xạ trị

Độc tính lâu dài là mối quan tâm của bất kỳ người bệnh nào được xạ trị, các biến chứng thường gặp nhất liên quan đến ruột/trực tràng và tiết niệu, bao gồm các biến chứng như:

• Viêm trực tràng;
• Viêm bàng quang;
• Bệnh ác tính thứ phát do tiếp xúc tia xạ;
• Thiếu hụt nội tiết tố (suy buồng trứng do xạ trị);
• Hẹp và rút ngắn âm đạo;
• Gãy xương;
• Thủng tử cung.

Hóa trị

Các biến chứng của hóa trị liệu tùy thuộc vào loại thuốc khác nhau:

• Cisplatin và carboplatin: Đây là các thuốc được lựa chọn phổ biến nhất, các tác dụng phụ thường gặp là giảm bạch cầu, giảm tiểu cầu, thiếu máu, sốt, nhiễm độc thận, nhiễm độc thần kinh và nhiễm trùng.
• Bevacizumab: Có nguy cơ tăng huyết áp, xuất huyết, huyết khối tĩnh mạch và động mạch, tổn thương thận và suy buồng trứng.
• Pembrolizumab: Được biết đến với tác dụng phụ thúc đẩy các hiện tượng tự miễn dịch như viêm phổi, viêm đại tràng, viêm gan, viêm thận và bệnh nội tiết.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu có bất cứ triệu chứng nào của ung thư cổ tử cung giai đoạn cuối, bạn hãy đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán sớm và có phác đồ điều trị phù hợp.

Nguyên nhân dẫn đến ung thư cổ tử cung giai đoạn cuối

Nguyên nhân của ung thư cổ tử cung giai đoạn cuối (giai đoạn 4) cũng là nguyên nhân chung của ung thư cổ tử cung.

Virus u nhú ở người là tác nhân gây ung thư cổ tử cung. HPV sẽ lây truyền qua tiếp xúc da kề da, bao gồm cả khi quan hệ tình dục, tiếp xúc từ tay với cơ quan sinh dục và quan hệ tình dục bằng miệng.

Thực tế, có hơn 130 loại virus HPV được ghi nhận, nhưng chỉ 20 loại trong số đó có liên quan đến ung thư. HPV 16 và 18 là hai loại phổ biến nhất được tìm thấy trong ung thư cổ tử cung xâm lấn.

Mặc dù có hơn nửa triệu trường hợp nhiễm HPV mỗi năm, hầu hết trong số đó đều là nhiễm trùng cấp thấp và sẽ tự khỏi trong vòng 2 năm. Sự tiến triển của các tổn thương cấp độ cao và ung thư được thấy khi có mặt các yếu tố nguy cơ gây ung thư khác.

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, bệnh cổ tử cung liên quan đến HPV ở phụ nữ dưới 25 tuổi phần lớn sẽ tự khỏi. Tuy nhiên, những người bị đồng nhiễm có thể ít có khả năng khỏi bệnh và tiến triển thành ung thư cổ tử cung.

Những ai có nguy cơ mắc ung thư cổ tử cung giai đoạn cuối?

Bất kỳ ai có tử cung đều có nguy cơ mắc ung thư cổ cung hay ung thư cổ tử cung giai đoạn cuối.

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc ung thư cổ tử cung giai đoạn cuối

Hầu hết bệnh ung thư cổ tử cung là do HPV gây ra, có nhiều loại virus HPV, một số loại có thể gây ra những thay đổi trên cổ tử cung và dẫn đến ung thư theo thời gian, một số khác có thể gây ra mụn cóc ở bộ phận sinh dục hoặc da.

Bên cạnh nhiễm HPV, một vài yếu tố khác có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư cổ tử cung, hay ung thư cổ tử cung giai đoạn cuối, bao gồm:

• Hút thuốc lá;
• Nhiễm HIV hay tình trạng khiến cơ thể bạn suy giảm miễn dịch;
• Đồng nhiễm với các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác hoặc sử dụng thuốc tránh thai;
• Nhiều bạn tình;
• Nhiễm herpes simplex.

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán ung thư cổ tử cung giai đoạn cuối

Bên cạnh việc hỏi bệnh và khám bệnh kỹ lưỡng, kết quả tế bào học để chẩn đoán ung thư cổ tử cung. Các bác sĩ sẽ thực hiện hàng loạt các xét nghiệm để đánh giá toàn diện nếu bạn mắc ung thư cổ tử cung giai đoạn cuối.

Việc đánh giá bao gồm khám vùng chậu, nội soi bàng quang, nội soi trực tràng, chụp X-quang ngực và/hoặc chụp X-quang đường tĩnh mạch, bên cạnh các xét nghiệm cơ bản (ví dụ như công thức máu).

Các phương tiện hình ảnh học tiên tiến hơn cũng sẽ được áp dụng để phân giai đoạn như chụp MRI và chụp cắt lớp phát xạ positron (PET). Quét PET sẽ nhạy hơn CT scan trong việc phát hiện di căn hạch và nội tạng. Điều này quan trọng vì sự hiện diện của hạch có thể ảnh hưởng rất lớn đến tiên lượng.

Phương pháp điều trị ung thư cổ tử cung giai đoạn cuối hiệu quả

Các phương pháp điều trị có thể được thực hiện ở ung thư cổ tử cung giai đoạn cuối bao gồm phẫu thuật, xạ trị, hóa trị và các thuốc điều trị nhắm trúng đích. Ở ung thư cổ tử cung giai đoạn 4A, bạn thường được điều trị bằng việc kết hợp xạ trị và hóa trị.

Ở trường hợp không phù hợp để phẫu thuật và xạ trị, bạn có thể được điều trị bằng hóa trị liệu. Phác đồ đa thuốc có thể được sử dụng nếu trước đó bạn đã trị liệu với cisplatin. Việc kết hợp với các thuốc sinh học như thuốc đối kháng thụ thể VEGF vào chế độ hóa trị liệu đã cho thấy cải thiện về tỷ lệ sống sót chung.

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến của ung thư cổ tử cung giai đoạn cuối

Ung thư cổ tử cung giai đoạn 4 hay giai đoạn cuối là giai đoạn ung thư đã tiến triển, di căn sang các bộ phận khác của cơ thể. Tuy nhiên, vẫn có các liệu pháp để kiểm soát tình trạng ung thư, kéo dài sự sống và chăm sóc giảm nhẹ, cải thiện chất lượng cuộc sống của bạn.

Điều quan trọng là bạn hãy tuân thủ chế độ điều trị của bác sĩ, có thể tham khảo ý kiến của bác sĩ về chế độ sinh hoạt và ăn uống phù hợp, cũng như các cách để cải thiện tâm trạng, sống chung với bệnh. Từ đó cải thiện các kết quả cho việc điều trị cũng như cải thiện chất lượng sống của bạn.

Phương pháp phòng ngừa ung thư cổ tử cung giai đoạn cuối hiệu quả

Điều quan trọng nhất để có thể ngăn ngừa ung thư cổ tử cung hay ung thư cổ tử cung giai đoạn cuối là tiêm ngừa HPV, xét nghiệm sàng lọc thường xuyên và quay lại tái khám đúng hẹn với bác sĩ nếu kết quả sàng lọc có bất thường.

Tiêm ngừa HPV có thể áp dụng cho nữ từ 9 đến 45 tuổi, và cũng được khuyến nghị tiêm cho nam giới.

Các xét nghiệm sàng lọc giúp phát hiện sớm những thay đổi có thể trở thành tiền ung thư hoặc ung thư cổ tử cung. Từ đó có thể có kế hoạch điều trị khỏi bệnh sớm, ngăn ngừa tiến triển đến ung thư cổ tử cung giai đoạn cuối, bao gồm xét nghiệm tìm HPV và Pap smear.

Sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục và ngừng hút thuốc lá cũng được khuyến cáo để ngăn ngừa ung thư cổ tử cung.