Viêm lưỡi gà là gì? Bệnh có nguy hiểm hay không?

Viêm lưỡi gà là gì?

Lưỡi gà là một cấu trúc nhìn giống một mảnh thịt nhỏ treo trên vòm miệng của bạn. Lưỡi gà có tác dụng:

• Tạo nước bọt trong miệng, giúp bôi trơn vùng phía sau miệng để dễ nuốt hơn;
• Hướng thức ăn và nước vào cổ họng của bạn;
• Ngăn không cho khẩu cái mềm bị ép vào miệng khi bạn ho hoặc hắt hơi.

Viêm lưỡi gà là tình trạng viêm sưng lưỡi gà. Khi lưỡi gà bị viêm sưng lên, bạn có thể cảm thấy khó chịu và tình trạng này thường là tạm thời.

Viêm lưỡi gà là một tình trạng phổ biến. Nó thường xuất hiện khi các khu vực xung quanh miệng của bạn bị viêm, như họng, amidan hoặc vòm miệng.

Những dấu hiệu và triệu chứng của viêm lưỡi gà

Các triệu chứng có thể khác nhau tùy thuộc vào tình trạng cơ bản. Các triệu chứng viêm lưỡi gà có thể gồm:

• Lưỡi gà có màu đỏ, sưng và to hơn bình thường;
• Sốt;
• Ngứa, rát hoặc đau họng;
• Đốm trắng trên lưỡi gà hoặc cổ họng;
• Cổ họng có thể bị đau và đỏ;
• Khó nuốt;
• Ho;
• Khó thở;
• Ngáy ngủ;
• Cảm giác như có thứ gì đó mắc kẹt;
• Tăng sản xuất nước bọt;
• Nhức mỏi cơ thể;
• Hạch bạch huyết sưng.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Viêm lưỡi gà có thể tự khỏi sau vài ngày, tuy nhiên nếu bạn có bất cứ tình trạng nào dưới đây hãy đi khám bác sĩ:

• Các triệu chứng viêm lưỡi gà diễn tiến xấu đi;
• Bạn bị sốt;
• Bạn không thể ăn uống;
• Bạn gặp khó khăn khi nuốt hoặc thở.

Hoặc nếu đã bị viêm lưỡi gà gần đây và các triệu chứng tái phát trở lại, hãy báo cho bác sĩ điều trị của mình.

Nguyên nhân dẫn đến viêm lưỡi gà

Các nguyên nhân có thể dẫn đến viêm lưỡi gà bao gồm:

• Dị ứng: Một số chất gây dị ứng như lông thú cưng, bụi, phấn hoa hoặc một số loại thực phẩm nhất định có thể gây phản ứng dị ứng khiến lưỡi gà của bạn sưng lên. Các triệu chứng có thể gặp gồm phát ban, hắt hơi, chảy nước mắt, chảy nước mũi hoặc nghẹt mũi.
• Chất kích thích môi trường: Hút thuốc lá hoặc hít phải một số chất hóa học có thể gây kích thích lưỡi gà và dẫn đến viêm.
• Ngáy ngủ: Ngáy nặng hoặc tình trạng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn thường liên quan đến việc lưỡi gà bị sưng hoặc đau. (Ngủ ngáy có thể là nguyên nhân hoặc triệu chứng viêm lưỡi gà).
• Một số loại thuốc: Một số tác dụng phụ của thuốc có thể khiến lưỡi gà của bị sưng lên. Các loại thuốc có thể gây viêm lưỡi gà gồm Glucosamine sulfate, aspirin và ibuprofen,…
• Mất nước: Đây có thể là một yếu tố gây viêm lưỡi gà. Trên thực tế, một số báo cáo cho thấy lưỡi gà bị sưng sau khi uống nhiều rượu.
• Nhiễm virus hoặc vi khuẩn: Một số người bị viêm lưỡi gà là triệu chứng của bệnh lý nhiễm trùng như viêm họng do liên cầu khuẩn, viêm amidan, cúm, tăng bạch cầu đơn nhân và cảm lạnh thông thường.
• Trào ngược dạ dày - thực quản (GERD): Tình trạng nôn mạn tính hoặc trào ngược acid nghiêm trọng có thể dẫn đến kích ứng cổ họng và lưỡi gà.
• Bệnh lây truyền qua đường tình dục (STD): Một số bệnh lây truyền qua đường tình dục như giang mai và bệnh lậu có thể khiến lưỡi gà của bạn bị viêm. Những người có hệ thống miễn dịch bị suy giảm do HIV và herpes sinh dục có nguy cơ mắc tình trạng tưa miệng cao và có thể dẫn đến viêm sưng lưỡi gà.
• Chấn thương: Lưỡi gà của bạn có thể bị do một số thủ thủ thuật hoặc phẫu thuật như cắt amidan. Viêm lưỡi gà còn có thể xảy ra do đặt nội khí quản trong khi phẫu thuật gây mê toàn thân. Viêm lưỡi gà do chấn thương thường tự cải thiện sau một đến hai tuần.
• Di truyền: Là một tình trạng hiếm gặp gọi là phù mạch di truyền gây sưng lưỡi gà và cổ họng cũng như sưng mặt, tay và chân.

Lưỡi gà kéo dài là một tình trạng hiếm gặp trong đó lưỡi gà lớn hơn bình thường. Tình trạng này tương tự nhưng không phải là viêm lưỡi gà và không do viêm lưỡi gà gây ra. Giống viêm lưỡi gà, lưỡi gà kéo dài có thể cản trở hô hấp.

Những ai có nguy cơ mắc viêm lưỡi gà?

Bất cứ ai cũng có thể bị viêm lưỡi gà, nhưng người lớn thường ít mắc hơn trẻ em. Những người có tiền căn hoặc cơ địa dị ứng hoặc có tình trạng suy giảm miễn dịch thường dễ mắc viêm lưỡi gà hơn.

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc phải viêm lưỡi gà

Bạn có nguy cơ gia tăng mắc viêm lưỡi gà nếu có một trong những yếu tố dưới đây:

• Hút thuốc lá;
• Công việc thường xuyên tiếp xúc với hóa chất hoặc các chất kích thích khác trong môi trường;
• Quan hệ tình dục không an toàn.

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán viêm lưỡi gà

Bác sĩ sẽ thực hiện kiểm tra sức khỏe và hỏi về các triệu chứng của bạn. Hãy trao đổi với bác sĩ:

• Tất cả các loại thuốc mà bạn sử dụng gần đây;
• Bạn có hút thuốc lá hay không;
• Bạn có dị ứng với bất cứ thức ăn hay các yếu tố kích ứng ở xung quanh;
• Tiền sử tiếp xúc với hóa chất hoặc các chất bất thường trước giờ chưa tiếp xúc;
• Các triệu chứng như đau bụng, sốt hoặc mất nước.

Một số xét nghiệm có thể được yêu cầu để chẩn đoán nguyên nhân gây ra viêm lưỡi gà. Bao gồm:

• Xét nghiệm kiểm tra dị ứng;
• Nuôi cấy vi khuẩn từ dịch tiết cổ họng;
• Xét nghiệm máu để loại trừ một số tác nhân lây nhiễm khác.

Phương pháp điều trị viêm lưỡi gà

Khắc phục tại nhà

Bạn có thể khắc phục tình trạng sưng lưỡi gà tại nhà bằng cách súc miệng bằng nước muối ấm để làm dịu tình trạng khô và ngứa của họng, nghỉ ngơi và ngủ đủ giấc, bổ sung đủ nước cho cơ thể, thử ăn thức ăn ấm hoặc lạnh để làm dịu chỗ đau, giữ ẩm không khí trong phòng bằng máy tạo ẩm. Nếu cổ họng của bạn bị đau nhiều hãy chia nhỏ lượng nước thành nhiều lần. Theo dõi tình trạng nước tiểu của bạn, nếu nước tiểu có màu vàng sậm chứng tỏ cơ thể bạn đang thiếu nước.

Viêm lưỡi gà thường tự khỏi dù không điều trị hoặc bạn có thể áp dụng những cách khắc phục tại nhà. Nhưng nó cũng có thể xảy ra do một bệnh lý tiềm ẩn nào đó. Nếu viêm lưỡi gà không tự khỏi hoặc diễn tiến xấu hơn, bạn cần đến sự trợ giúp của bác sĩ.

Tùy vào nguyên nhân gây ra viêm lưỡi gà sẽ có phương pháp điều trị phù hợp. Phương pháp điều trị nhanh nhất viêm lưỡi gà là điều trị triệu chứng cơ bản. Đối với cảm lạnh thông thường, viêm lưỡi gà sẽ tự khỏi mà không cần điều trị. Nếu không hết, bạn nên tìm nguyên nhân để có thể lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp.

Nhiễm trùng

Nhiễm virus có xu hướng tự khỏi mà không cần điều trị. Thuốc kháng virus hoặc thuốc kháng sinh sẽ được kê đơn nếu bạn bị nhiễm virus hoặc nhiễm trùng do vi khuẩn. Hãy dùng đủ liều thuốc theo chỉ định của bác sĩ dù triệu chứng đã hết.

Dị ứng

Nếu bạn có xét nghiệm dương tính vớ.ii dị ứng hãy cố gắng tránh tác nhân này trong tương lai. Thuốc kháng histamin hoặc steroid được chỉ định điều trị trong trường hợp này. Sốc phản vệ là phản ứng dị ứng nghiêm trọng cần được điều trị sớm.

Phẫu thuật

Nếu các phương pháp điều trị trên không hiệu quả hoặc tình trạng viêm lưỡi gà kéo dài mạn tính, bạn có thể cần phải phẫu thuật cắt bỏ lưỡi gà. Bác sĩ sẽ loại bỏ một phần hoặc toàn bộ lưỡi gà của bạn.

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến của viêm lưỡi gà

Chế độ sinh hoạt:

• Nghỉ ngơi và ngủ đủ giấc, nên ngủ trưa;
• Giữ độ ẩm cho phòng ngủ và môi trường sinh hoạt xung quanh bằng máy tạo độ ẩm;
• Hạn chế sử dụng máy lạnh;
• Không hút thuốc lá;
• Giữ ấm cho cổ họng;
• Tránh tiếp xúc với các tác nhân kích thích viêm lưỡi gà.

Chế độ dinh dưỡng:

• Uống càng nhiều nước càng tốt;
• Ăn đầy đủ các chất;
• Ăn lúc thức ăn còn ấm, không để thức ăn nguội lạnh;
• Ưu tiên thức ăn lỏng, dễ tiêu.

Phương pháp phòng ngừa viêm lưỡi gà hiệu quả

Viêm lưỡi gà là triệu chứng của nhiều tình trạng khác nhau, vì vậy bạn không thể ngăn ngừa hoàn toàn. Tuy nhiên bạn có thể áp dụng những cách sau để giảm thiểu rủi ro mắc viêm lưỡi gà:

• Không hút thuốc lá;
• Tránh các chất gây dị ứng như khói bụi, phấn hoa, thức ăn,…
• Tránh các chất kích thích \hóa học và các tác nhân môi trường gây viêm lưỡi gà;
• Quan hệ tình dục an toàn (vì viêm lưỡi gà có thể liên quan đến một số bệnh lây truyền qua đường tình dục).

Các câu hỏi thường gặp về viêm lưỡi gà

Viêm lưỡi gà kéo dài bao lâu?

Hầu hết các trường hợp, viêm lưỡi gà sẽ biến mất sau vài ngày, có thể do nó tự khỏi hoặc do bạn điều trị.

Viêm lưỡi gà có phải là bệnh lây truyền qua đường tình dục hay không?

Không, viêm lưỡi gà không phải bệnh lây truyền qua đường tình dục. Tuy nhiên nó có thể là triệu chứng của một số bệnh lây truyền qua đường tình dục như giang mai và bệnh lậu.

Viêm lưỡi gà có lây không?

Viêm lưỡi gà không lây nhiễm nhưng virus hoặc vi khuẩn gây bệnh có thể lây từ người sang người. Hãy nhớ rửa tay thường xuyên nếu bạn bị sốt tránh lây nhiễm.

Tôi có cần đi khám bác sĩ vì viêm lưỡi gà không?

Thông thường viêm lưỡi gà sẽ tự khỏi sau vài ngày bằng các biện pháp khắc phục đã nêu ở trên. Nhưng nếu triệu chứng của bạn nghiêm trọng hoặc kéo dài hơn thì hãy đến khám bác sĩ.

Tôi có nên tự mua thuốc uống khi bị viêm lưỡi gà?

Bạn không nên tự mua thuốc tại các nhà thuốc nếu không biết rõ nguyên nhân của chúng. Hãy đi khám để được bác sĩ chẩn đoán và kê đơn thuốc phù hợp.