Tốt nghiệp Đại học Y Dược Huế, có nhiều năm kinh nghiệm trong chăm sóc sức khỏe, đặc biệt về Nội khoa, Hồi sức và Tiêm chủng vắc xin. Hiện tại, đang là bác sĩ tại Trung tâm Tiêm chủng Long Châu.
Ứng dụng Nhà Thuốc Long Châu
Siêu ưu đãi, siêu trải nghiệm
Bác sĩLê Thị Quyên
Tốt nghiệp Đại học Y Dược Huế, có nhiều năm kinh nghiệm trong chăm sóc sức khỏe, đặc biệt về Nội khoa, Hồi sức và Tiêm chủng vắc xin. Hiện tại, đang là bác sĩ tại Trung tâm Tiêm chủng Long Châu.
U não thứ phát hay ung thư di căn não là ung thư xuất phát từ nơi khác bên ngoài não và di căn đến não. Triệu chứng u não thứ phát cũng là các triệu chứng thường gặp phải ở nhiều bệnh lý khác như đau đầu, buồn nôn, động kinh, rối loạn ý thức,... và được chẩn đoán chủ yếu qua CT hoặc MRI não. Điều trị u não thứ phát có thể bao gồm phẫu thuật, xạ trị, hóa trị, liệu pháp miễn dịch,... Bài viết sau cung cấp một số thông tin hữu ích cho giúp bạn có thêm sự hiểu biết về bệnh lý này.
U não thứ phát phổ biến hơn 10 lần so với u não nguyên phát. U não thứ phát hay di căn não xảy ra khi các tế bào ung thư lan từ vị trí ban đầu đến não.
Bất kỳ loại ung thư nào cũng có thể lan đến não nhưng các loại ung thư có khả năng gây di căn não thường thấy nhất là ung thư phổi, ung thư vú, ung thư đại tràng và khối u ác tính. U não thứ phát có thể là một khối u hoặc nhiều khối u trong não. Khi các khối u não phát triển và gây ra áp lực bên trong hộp sọ, chèn ép gây tổn thương và làm thay đổi chức năng của các mô não xung quanh. Điều này gây ra các dấu hiệu và triệu chứng như đau đầu, rối loạn chức năng nhận thức, mất trí nhớ và co giật,...
Các triệu chứng do khối u não nguyên phát và khối u não di căn thì giống nhau vì các triệu chứng trên xuất hiện đều do áp lực nội sọ gia tăng và tổn thương não:
Đau đầu
Đau đầu là triệu chứng phổ biến nhất với khoảng 46% bệnh nhân u não có triệu chứng này. Đau đầu tăng dần và có thể nặng nề hơn khi nằm nghiêng hoặc làm nghiệm pháp Valsalva (làm tăng áp lực nội sọ). Khi áp lực nội sọ tăng cao, bệnh nhân có thể có cảm giác buồn nôn, nôn hay phù gai thị.
Động kinh
Động kinh cũng là triệu chứng phổ biến với khoảng 33% bệnh nhân cho biết có cơn động kinh trước khi chẩn đoán u não. Động kinh được miêu tả là một sự mất khả năng kiểm soát cơ (như run rẩy, co giật,...), ý thức và/hoặc cảm giác không chủ ý diễn ra đột ngột.
Suy giảm trạng thái tinh thần
Suy giảm trạng thái tinh thần là triệu chứng phổ biến sau đau đầu. Các biểu hiện bao gồm mệt mỏi, ngủ gà, suy giảm nhận thức đặc biệt với các khối u não ác tính.
Rối loạn chức bộ não
Rối loạn chức năng thần kinh khu trú, rối loạn nội tiết hoặc động kinh cục bộ (đôi khi có toàn thể hóa thứ phát) có thể phát triển tùy thuộc vào vị trí của khối u.
Khoảng 85% di căn não phát triển ở đại não và khoảng 15% u phát triển ở tiểu não. Các thiếu sót thần kinh thường gợi ý vị trí của khối u trong não bộ do ở mỗi vị trí não bộ có nhiệm vụ đặc biệt. Chẳng hạn như mất khả năng liếc ngoài (liệt cơ thẳng ngoài một hoặc hai bên) gợi ý áp lực nội sọ gia tăng gây chèn ép dây thần kinh số 6, liệt nửa người cùng bên do đè ép cuống não đối bên vào lều tiểu não, khiếm khuyết thị trường cùng do tổn thương ở thùy chẩm đối bên, suy giảm ý thức có thể do thoát vị, rối loạn chức năng thân não hoặc rối loạn chức năng vỏ não hai bên,…
Các phần khác nhau của não kiểm soát các chức năng cơ thể khác nhau, do đó sự ảnh hưởng của khối u phụ thuộc vào vị trí khối u trong não. Vì thế nếu bạn có khối u não di căn ở thùy trán, bạn có thể ảnh hưởng đến hành vi, lý luận và suy nghĩ; nếu khối u não di căn ở thùy trán trái, bạn có thể bất thường khả năng nói,...
Khoảng 200.000 trường hợp di căn não mới được chẩn đoán ở Mỹ mỗi năm. Tử vong là kết cục xấu nhất và thường thấy nhất của tình trạng này.
Khi có bất kỳ triệu chứng nào kể trên không đáp ứng với điều trị nội khoa thông thường, bạn nên đến gặp bác sĩ để được hỗ trợ.
Di căn não xảy ra khi các tế bào ung thư tách ra khỏi vị trí ban đầu di chuyển theo dòng máu hoặc hệ bạch huyết và lan truyền hay di căn đến não. Ví dụ ung thư di căn từ vú lên não được gọi là ung thư vú di căn não hay u não thứ phát.
Theo thống kê có khoảng một nửa số ca ung thư não di căn từ ung thư phổi. khoảng 10% đến 15% tổng số người bị ung thư vú di căn sẽ phát triển di căn não. Và đây được xem là hai nguyên nhân phổ biến nhất gây u não di căn.
Các dấu hiệu và triệu chứng của u não thứ phát thường phổ biến và dễ nhầm lẫn với các bệnh thông thường. Đây là một số dấu hiệu có thể là cảnh báo: Đau đầu, động kinh, rối loạn chức năng não bộ, thay đổi nhận thức và hành vi.
Xem thêm thông tin: Dấu hiệu ung thư não giai đoạn đầu mà bạn cần cảnh giác
Chẩn đoán hình ảnh là xét nghiệm phổ biến nhằm xác định nguồn gốc, vị trí cũng như kích thước khối u hiệu quả. Các phương pháp thường dùng chính là chụp cộng hưởng từ MRI, CT Scan não bộ, X-quang.
Xem thêm thông tin: Chụp CT đầu có phát hiện ung thư não không? Chỉ định khi nào?
U não thứ phát được điều trị theo nguyên tắc hạn chế sự tiến triển và di căn của khối u cho bệnh nhân cũng như cải thiện chất lượng cuộc sống cho họ thông qua điều trị triệu chứng. Có thể kể đến một số biện pháp như:
Liệu pháp miễn dịch ứng dụng biomarker trong điều trị u não thứ phát là một trong những phương pháp cải tiến mới nhằm điều trị tại đích cũng như giảm được tỷ lệ tử vong cho bệnh nhân. Bên cạnh đó liệu pháp miễn dịch cũng có những thách thức lớn và cần được cân nhắc về lợi ích - nguy cơ cho bệnh nhân, đồng thời phải bảo đảm bệnh nhân tuân thủ điều trị chặt chẽ để đảm bảo hiệu quả.
Tập thể dục có vai trò quan trọng giúp nâng cao tổng trạng cơ thể, thư giãn, giảm áp lực tác động trên não từ đó hỗ trợ cho quá trình điều trị. Một số bài tập cường độ tập phù hợp như đi bộ đường dài, yoga chính là những bài tập có ý nghĩa lớn đối với bệnh nhân mắc u não thứ phát.
Hỏi đáp (0 bình luận)