U não thứ phát là gì? Những vấn đề cần biết về u não thứ phát

U não thứ phát là gì?

U não thứ phát hay còn gọi là di căn não, là ung thư từ nơi khác lan tới não. Ung thư nguyên phát (ban đầu) hay gặp như ung thư: Phổi, vú, đại tràng và các u ác tính khác. Và u não thứ phát có thể là một hay nhiều khối tạo não gây chèn ép, tổn thương mô não xung quanh và tăng áp lực lên phần não còn lại. Từ đó gây ra các triệu chứng: Đau đầu, buồn nôn, rối loạn ý thức,... và sẽ ngày càng nặng hơn khi khối u tăng kích thước hoặc tăng số lượng.

Di căn não là biến chứng thường gặp của ung thư và là loại u não phổ biến nhất. U não thứ phát phổ biến hơn 10 lần so với u não nguyên phát. Điều trị dựa trên là sự kết hợp phẫu thuật, hóa trị, xạ trị và điều trị triệu chứng tại chỗ, tùy thuộc mức độ tổn thương của u nguyên phát tại chỗ và di căn đến những phần nào còn lại ngoài não. Hiệu quả điều trị di căn não hầu như luôn được xác định bởi mức độ kiểm soát ung thư nguyên phát. Nếu không kiểm soát được ung thư nguyên phát, việc điều trị u não di căn sẽ là một nỗ lực vô ích.

Những dấu hiệu và triệu chứng của u não thứ phát

Ngoài triệu chứng của khối u ban đầu và các vị trí khác mà nó di căn. Thì biểu hiện ở não của khối u thứ phát cũng giống như khối u nguyên phát đều do áp lực nội sọ gia tăng và tổn thương não. Bao gồm:

Đau đầu

Đau đầu là triệu chứng ban đầu ở khoảng một nửa số bệnh nhân u não và cuối cùng, phần lớn đều gặp phải, tại một thời điểm nào đó. Khi áp lực nội sọ tăng cao, bệnh nhân có thể có cảm giác buồn nôn, nôn hay phù gai thị.

Nôn mửa: Nôn mửa là triệu chứng thỉnh thoảng đi kèm với đau đầu. Tình trạng này phổ biến hơn nhiều ở trẻ em so với người lớn. Ở trẻ em, nôn mửa có thể rất dữ dội hay gọi là "nôn vọt".

Suy giảm trạng thái tinh thần

Suy giảm trạng thái tinh thần là triệu chứng phổ biến sau đau đầu. Bệnh nhân thường gặp phải những thay đổi về ý thức, bao gồm cả mức độ ý thức và/hoặc chất lượng ý thức. Một khối u não có thể gây ra nhiều thay đổi về trạng thái tinh thần, từ những thay đổi tinh tế về tính cách đến trạng thái hôn mê sâu và không thể cứu chữa.

Co giật (Co giật/Cơn động kinh)

Co giật cũng là triệu chứng phổ biến với khoảng 33% bệnh nhân cho biết có cơn co giật trước khi chẩn đoán u não. Tuổi tác làm tăng nguy cơ động kinh do khối u gây ra, đặc biệt là ở những người trên 45 tuổi.

Rối loạn chức bộ não

Rối loạn chức năng thần kinh khu trú, rối loạn nội tiết hoặc động kinh cục bộ (đôi khi có toàn thể hóa thứ phát) có thể phát triển tùy thuộc vào vị trí của khối u.

Khoảng 85% di căn não phát triển ở đại não và khoảng 15% u phát triển ở tiểu não. Các thiếu sót thần kinh thường gợi ý vị trí của khối u trong não bộ do ở mỗi vị trí não bộ có nhiệm vụ đặc biệt. Chẳng hạn như mất khả năng liếc ngoài (liệt cơ thẳng ngoài một hoặc hai bên) gợi ý áp lực nội sọ gia tăng gây chèn ép dây thần kinh số 6, liệt nửa người cùng bên do đè ép cuống não đối bên vào lều tiểu não, khiếm khuyết thị trường cùng do tổn thương ở thùy chẩm đối bên, suy giảm ý thức có thể do thoát vị, rối loạn chức năng thân não hoặc rối loạn chức năng vỏ não hai bên,…

Tác động của u não thứ phát với sức khỏe

Các phần khác nhau của não kiểm soát các chức năng cơ thể khác nhau, do đó sự ảnh hưởng của khối u phụ thuộc vào vị trí khối u trong não. Vì thế nếu bạn có khối u não di căn ở thùy trán, bạn có thể ảnh hưởng đến hành vi, lý luận và suy nghĩ; nếu khối u não di căn ở thùy trán trái, bạn có thể bất thường khả năng nói,...

Biến chứng có thể gặp khi mắc u não thứ phát

Khoảng 200.000 trường hợp di căn não mới được chẩn đoán ở Mỹ mỗi năm. Tử vong là kết cục xấu nhất và thường thấy nhất của tình trạng này.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Khi bạn đã được chẩn đoán mắc một ung thư ở cơ quan bất kì mà không phải ở ở não và xuất hiện những triệu chứng kể trên thì bạn nên tìm kiếm sự hỗ trợ của bác sĩ ngay.

Nguyên nhân dẫn đến u não thứ phát

Di căn não xảy ra khi các tế bào ung thư tách ra khỏi vị trí ban đầu di chuyển theo dòng máu hoặc hệ bạch huyết và lan truyền hay di căn đến não. Ví dụ ung thư di căn từ vú lên não được gọi là ung thư vú di căn não hay u não thứ phát.