3 nguyên nhân tinh trùng yếu thường gặp nhất ở nam giới

Tinh trùng yếu là tình trạng ảnh hưởng tới sức khỏe sinh sản và hạnh phúc hôn nhân của nam giới. Đây cũng là một trong những yếu tố dẫn đến vô sinh ở nhiều cặp vợ chồng. Vì vậy, nam giới cần chủ động tìm hiểu nguyên nhân khiến tinh trùng yếu và cách phòng tránh để đảm bảo sức khỏe cho bản thân và duy trì giống nòi.

Tinh trùng yếu là tình trạng như thế nào?

Ở nam giới khỏe mạnh, ống sinh tinh sản xuất trung bình khoảng 72.000 tinh trùng mỗi phút. Trong quá trình quan hệ tình dục, lượng tinh trùng phóng ra khoảng 2-5ml, tương đương 60 đến 80 triệu tinh trùng/ml. Tuy nhiên, do môi trường âm đạo có tính acid nên tỷ lệ tinh trùng sống sót để đến gặp trứng rất thấp nên tinh trùng phải được sản xuất với số lượng lớn, chất lượng tốt và khả năng di động nhanh.

Tiêu chuẩn để đánh giá tinh trùng khỏe mạnh là trong tổng số tinh trùng phóng ra, khoảng 75% có khả năng di động, 30% có hình dạng bình thường, không lẫn hồng cầu và bạch cầu chiếm tỉ lệ ít.

Ngược lại,  tình trạng tinh trùng yếu là sự suy giảm chất lượng tinh trùng được đánh giá bởi 3 yếu tố sau:

• Số lượng ít: Số lượng tinh trùng mỗi lần xuất tinh ít hơn 2ml, mật độ tinh trùng thấp tới mức dưới 40 triệu tinh trùng/ml.
• Bất thường về hình thái: Cấu trúc của tinh trùng bình thường gồm có đầu oval và đuôi dùng để di chuyển. Nếu số lượng tinh trùng dị dạng cao hơn 70% thì khả năng thụ thai thấp.
• Khả năng di động kém: Nếu tỷ lệ tinh trùng không di động lớn hơn 75% và tỷ lệ tinh trùng di động nhanh dưới 25% được đánh giá là khả năng di động của tinh trùng kém.

Nguyên nhân gây tình trùng yếu là do đâu?

Do di truyền, thể trạng, bệnh lý mắc kèm

• Một số bệnh lý tại cơ quan sinh dục như giãn tĩnh mạch tinh, tinh hoàn lạc chỗ…, sẽ ảnh hưởng không tốt đến chất lượng và số lượng tinh trùng nam giới.
• Một số bệnh nhiễm khuẩn thường gặp ở nam giới là viêm tinh hoàn, bệnh lậu, giang mai có thể gây teo hoặc hoại tử tinh hoàn. Điều này dễ dẫn đến việc sản xuất tinh trùng kém chất lượng và cũng có thể cản trở quá trình vận chuyển tinh trùng.
• Bệnh tự miễn: Tình trạng này hiếm gặp nhưng cơ thể có thể sản sinh ra các chất tấn công và cố gắng tiêu diệt tinh trùng.
• Khối u: Khi khối u xuất hiện sẽ gây mất cân bằng hormone trong cơ thể, ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng và khả năng sinh sản của nam giới.
• Một số bệnh lý toàn thân như tiểu đường, tăng huyết áp, rối loạn lipid máu, trầm cảm có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe nam giới. Ngoài ra, việc sử dụng thuốc điều trị kèm theo có thể làm giảm thêm chất lượng tinh trùng.
• Mất cân bằng hormone testosterone: Hormone này đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất tinh trùng. Vì vậy, khi nồng độ testosterone bị thiếu hụt, tinh trùng sẽ yếu đi và mật độ tinh trùng giảm.

• Thể trạng cân nặng: Thể trạng cơ thể yếu hoặc bị béo phì có thể làm rối loạn nội tiết tố trong cơ thể, làm giảm khả năng sản xuất tinh trùng của nam giới.
• Yếu tố di truyền: Do các bệnh di truyền điển hình như hội chứng Klinefelter, dị tật bẩm sinh…

Do thói quen lối sống

Chế độ dinh dưỡng không cân bằng hoặc tiêu thụ thực phẩm không tốt cho sức khỏe

Thiếu các chất dinh dưỡng thiết yếu như vitamin, muối khoáng cũng là một trong những nguyên nhân khiến chất lượng tinh trùng suy giảm. Vì vậy, nam giới cần bổ sung chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng hàng ngày, đặc biệt là các loại trái cây họ cam quýt, rau bina, cá hồi, hàu, ngũ cốc nguyên cám... Chúng chứa nhiều vitamin C, E, D, folate, kẽm và axit béo Omega-3, là những chất có lợi cho sức khỏe, rất cần thiết để cải thiện tình trạng tinh trùng yếu và tăng khả năng di động của tinh trùng.

Ngoài ra, nếu nam giới tiêu thụ nhiều thực phẩm chế biến sẵn cũng sẽ gây mất cân bằng nội tiết tố trong cơ thể và làm giảm chất lượng tinh trùng. Hơn nữa bao bì thực phẩm công nghiệp đôi khi chứa một lượng lớn BPA, là một chất độc hại có thể khiến tinh trùng di động chậm hơn hoặc bất động hơn. Bên cạnh đó, nam giới cũng nên lưu ý không nên tiêu thụ quá nhiều đậu nành vì chúng có chứa isoflavone, có thể làm tăng nguy cơ suy yếu tinh trùng.

Hoạt động quá sức có thể làm tăng nhiệt độ tinh hoàn

Khi nam giới hoạt động quá sức sẽ làm rối loạn nhịp sinh học của cơ thể, khiến nhiệt độ ở tinh hoàn tăng cao, từ đó làm giảm khả năng sản xuất tinh trùng. Vì vậy, bạn cần điều chỉnh kế hoạch làm việc và nghỉ ngơi để đạt được sự cân bằng và tập luyện thể dục điều độ, tốt nhất bạn nên tập 30 phút mỗi ngày. Ngoài ra, quan hệ tình dục thường xuyên hoặc thủ dâm trong thời gian dài cũng có thể khiến tinh trùng không khỏe mạnh.

Lạm dụng chất kích thích trong thời gian lâu

Sử dụng quá nhiều chất kích thích như rượu, thuốc lá, cà phê không chỉ ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng tinh trùng mà còn làm tăng nguy cơ liệt dương do hình thành cục máu đông trong mạch máu làm cản trở máu đến dương vật. Ngoài ra, nó còn tiềm ẩn nguy cơ mắc các bệnh mãn tính nguy hiểm như ung thư, bệnh tim mạch, cao huyết áp, rối loạn lipid…

Căng thẳng và lo âu kéo dài

Tâm lý cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra tinh trùng khỏe mạnh. Vì vậy, trong xã hội hiện đại ngày nay, nhiều người thường xuyên phải chịu đựng tình trạng căng thẳng, lo âu kéo dài do áp lực công việc. Về lâu dài sẽ dẫn đến lượng testosterone không đủ, dẫn đến mật độ tinh trùng thấp và khả năng di chuyển kém.

Do ảnh hưởng của môi trường bên ngoài

• Làm việc hoặc sống trong môi trường hóa chất độc hại như thuốc trừ sâu, vật liệu sơn, dung môi hữu cơ có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và khả năng sinh sản của nam giới.
• Tiếp xúc lâu dài với kim loại nặng như chì, asen có thể dẫn đến vô sinh.
• Phơi nhiễm với tia phóng xạ có thể làm giảm khả năng sinh sản, thậm chí dẫn đến vô sinh hoàn toàn.

Hiện nay, ngày càng có nhiều cặp vợ chồng bị vô sinh và việc tìm ra nguyên nhân khiến tinh trùng yếu là vô cùng cần thiết. Hy vọng bài viết này sẽ giúp bạn có thêm kiến ​​thức về tinh trùng yếu và tìm ra cách cải thiện sức khỏe sinh lý. Đặc biệt, nam giới cần chủ động xây dựng lối sống lành mạnh, bao gồm dinh dưỡng hợp lý, cân bằng, tập thể dục, nghỉ ngơi và tránh xa các chất kích thích.

Xem thêm:

• So sánh tinh dịch và tinh trùng: Thành phần, vai trò với chức năng sinh sản
• Có nên hiến tinh trùng hay không? Cách để tinh trùng bản thân là chất lượng