Ăn thuần chay là gì? Vì sao ăn thuần chay có khả năng bị teo cơ?

Ăn thuần chay có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe như giảm cân, kiểm soát lượng đường, lượng chất béo trong máu. Thế nhưng, chế độ ăn này có chứa những rủi ro nhất định, ăn thuần chay sao cho đủ chất dinh dưỡng và không ảnh hưởng xấu đến sức khỏe là một vấn đề mà không phải ai cũng có đủ hiểu biết và đủ kiên trì để thực hiện.

Chế độ ăn thuần chay là gì?

Những năm gần đây chế độ ăn chay, chay trường, hay ăn thuần chay được nhiều người áp dụng với quan niệm để giảm cân, thanh lọc cơ thể, giúp tinh thần nhẹ nhõm hơn.

Trong các chế độ ăn chay, ăn thuần chay chính là chế độ nghiêm khắc nhất. Người thực hiện theo chế độ ăn này sẽ loại bỏ tất cả các thực phẩm có nguồn gốc từ động vật, thịt, trứng và kể cả mật ong, các sản phẩm từ sữa động vật. Ngoài ra, những người theo chế độ ăn thuần chay cũng không sử dụng các trang phục có nguồn gốc từ động vật như giày da, áo da, áo lông vũ, áo lông thú, ngọc trai,... hoặc các sản phẩm được thử nghiệm trên động vật.

Các chế độ ăn thuần chay phổ biến hiện nay

Hiện nay có một số chế độ ăn thuần chay phổ biến:

• Chế độ ăn thuần chay thực phẩm toàn phần: Chế độ này được dựa trên nhiều loại thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật như rau củ, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, quả hạch, cây họ đậu và các loại hạt.
• Chế độ ăn thuần chay thực phẩm thô: Dựa trên các loại thực phẩm chưa qua chế biến như rau củ, trái cây, hoặc thực phẩm từ thực vật được nấu dưới 48 độ C.
• 80/10/10: Chế độ ăn thuần chay chủ yếu dựa vào trái cây tươi và rau xanh. Chế độ ăn này còn được gọi là chế độ ăn mỗi trái cây hoặc chế độ ăn thuần chay thực phẩm thô ít béo.
• Giải pháp tinh bột: Đây là chế độ ăn thuần chay ít béo, nhiều carbohydrate, tương tự như chế độ 80/10/10 nhưng tập trung vào tinh bột đã nấu chín như gạo, khoai tây và bắp.
• Ăn thô tới 4 giờ: Chế độ ăn thuần chay dựa trên chế độ 80/10/10 và giải pháp tinh bột. Trước 4 giờ chiều sẽ chỉ tiêu thụ thực phẩm thô, bữa tối sẽ tùy chọn các thực phẩm thực vật nấu chín. 
• Chế độ ăn thuần chay thực phẩm giả thịt: Đây là chế độ ăn thuần chay chủ yếu dựa vào thịt giả và phô mai, khoai tây chiên, những món tráng miệng thuần chay và các thực phẩm chế biến khác.

Vì sao ăn thuần chay có khả năng bị teo cơ?

Theo lý thuyết thì ăn thuần chay có thể giúp giữ lại một số chất dinh dưỡng dễ bị mất đi trong quá trình chế biến như vitamin nhóm B và C. Khi ăn các loại ngũ cốc nguyên hạt sẽ giúp kiểm soát đường huyết, giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2, chưa kể một số loại hạt chứa acid béo không bão hòa giúp làm giảm nguy cơ mắc các bệnh lý về tim mạch.

Tuy nhiên, với chế độ ăn thuần chay, cơ thể sẽ khó hấp thụ sắt hơn so với ăn động vật. Lâu dài, tình trạng thiếu máu do thiếu sắt sẽ xuất hiện, các hoạt động thể chất và tinh thần suy giảm, các vết thương cũng lâu lành hơn, suy giảm hệ miễn dịch,... Cơ thể của chúng ta còn phải đối diện với nguy cơ thiếu vitamin B12 vì loại vitamin này được cung cấp chủ yếu từ thức ăn động vật, chế độ ăn thuần chay không thể đáp ứng đủ. Từ đó xuất hiện các hiện tượng thiếu máu, mệt mỏi, rối loạn hoạt động thần kinh, trở nên cáu gắt và có thể bị trầm cảm.

Chế độ ăn thuần chay chắc chắn sẽ không thể cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể như đạm, vitamin B12, các acid amin thiết yếu, kẽm, sắt,... Nếu cơ thể thiếu các nhóm chất này sẽ khiến cơ thể mệt mỏi, chán ăn, giảm nhận thức, gây ảnh hưởng đến toàn bộ các chức năng cơ thể, suy giảm miễn dịch và thậm chí là teo cơ, suy dinh dưỡng. 

Hơn thế nữa, nếu duy trì lâu dài chế độ ăn thuần chay, cơ thể không được bổ sung sữa và các sản phẩm từ sữa thì cơ thể có thể bị thiếu canxi, làm tăng nguy cơ bị loãng xương. Thực tế thì những người ăn chay thuần vẫn có thể bổ sung canxi từ thực vật, nhưng nhiều nguồn canxi từ thực vật như rau bina không có tính sinh khả dụng hiệu quả như sữa. Chính vì thế nên ngoài teo cơ, thì người ăn thuần chay sẽ dễ bị gãy xương hơn so với những người ăn động vật.

Có thể thấy rằng, chế độ ăn thuần chay có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng lâu dài sẽ gây ra thiếu chất, mất cân bằng dinh dưỡng, nghiêm trọng hơn là teo cơ, suy dinh dưỡng. Hi vọng với những chia sẻ trên có thể phần nào giúp mọi người trang bị cho mình những kiến thức cần thiết trước khi áp dụng chế độ ăn thuần chay. Những người áp dụng chế độ ăn này nên kiểm tra sức khỏe định kỳ và tốt hơn hết là có sự tư vấn của chuyên gia dinh dưỡng.