Bạn có biết: Vắc xin cứu sống khoảng 3 triệu người mỗi năm!

Trong suốt 50 năm qua, tiêm chủng đã trở thành “lá chắn” bền vững, góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng và giảm đáng kể tỷ lệ tử vong, đặc biệt ở trẻ em.

Tiêm chủng là một trong những thành tựu y học vĩ đại nhất của nhân loại

Theo chia sẻ từ Tiến sĩ, bác sĩ Dương Chí Nam - Phó Cục trưởng Cục Phòng bệnh - Bộ Y tế: Trong vòng 50 năm qua, vắc xin đã cứu sống hơn 150 triệu người trên toàn thế giới, tương đương hơn 3 triệu người mỗi năm.

Tiêm chủng mang lại nhiều lợi ích quan trọng cho sức khỏe cộng đồng:

• Phòng ngừa hiệu quả nhiều bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.
• Đóng góp khoảng 40% vào việc cải thiện tỷ lệ sống sót của trẻ sơ sinh.
• Bảo vệ ngày càng nhiều người ở mọi lứa tuổi khỏi các bệnh truyền nhiễm.

Tại Việt Nam, tiêm chủng đóng vai trò then chốt trong công tác y tế dự phòng, góp phần quan trọng vào việc kiểm soát và giảm gánh nặng bệnh tật, đồng thời nâng cao chất lượng sống và tuổi thọ.

Giảm mạnh bệnh truyền nhiễm và tử vong nhờ tiêm chủng

Trong nhiều thập kỷ qua, Việt Nam đã đạt được những thành tựu nổi bật nhờ triển khai hiệu quả công tác tiêm chủng:

• Thanh toán bệnh bại liệt vào năm 2000.
• Loại trừ uốn ván sơ sinh vào năm 2005.
• Giảm rõ rệt tỷ lệ mắc các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.

Chương trình Tiêm chủng Mở rộng với các vắc xin miễn phí đã giúp hàng triệu trẻ em được bảo vệ ngay từ những năm đầu đời, tạo nền tảng miễn dịch vững chắc cho cộng đồng.

Không chỉ trẻ em, nhiều nhóm đối tượng khác như phụ nữ mang thai, người cao tuổi và người có bệnh nền cũng được hưởng lợi gián tiếp từ hiệu quả phòng bệnh của tiêm chủng.

Những kết quả này cho thấy vắc xin không chỉ mang lại lợi ích cá nhân mà còn có ý nghĩa chiến lược trong việc bảo vệ sức khỏe cộng đồng và ổn định hệ thống y tế.

Tiêm chủng chủ động và mở rộng tiếp cận vắc xin trong cộng đồng

Bên cạnh tiêm chủng bắt buộc trong Chương trình Tiêm chủng Mở rộng hoặc tiêm chủng chống dịch, hiện nay có thêm lựa chọn tiêm chủng dịch vụ tại các cơ sở đủ điều kiện. Hình thức này giúp:

• Mở rộng khả năng tiếp cận với nhiều loại vắc xin và sinh phẩm phòng bệnh.
• Đáp ứng nhu cầu đa dạng của từng nhóm tuổi và nhóm nguy cơ.

Việc tiêm chủng chủ động giúp giảm sự phụ thuộc hoàn toàn vào các chiến dịch tiêm chủng theo chương trình, đồng thời cho phép linh hoạt lựa chọn thời điểm tiêm phù hợp với tình trạng sức khỏe và nguy cơ phơi nhiễm. Đây được xem là bước tiến quan trọng trong bối cảnh các bệnh truyền nhiễm có xu hướng thay đổi theo mùa, theo vùng và theo tình hình dịch tễ.

Tiêm chủng theo yếu tố dịch tễ và mùa bệnh tại từng địa phương

Trong giai đoạn chuyển mùa, đặc biệt là khi bước vào mùa đông, các bệnh lý đường hô hấp có xu hướng gia tăng, kéo theo sự quan tâm và nhu cầu tiêm các loại vắc xin như cúm và phế cầu tăng lên rõ rệt. Nhóm bệnh này thường gây ảnh hưởng nặng nề hơn tới:

• Người cao tuổi.
• Trẻ nhỏ.
• Phụ nữ mang thai.
• Người có bệnh nền.

Bên cạnh yếu tố mùa vụ, quyết định tiêm chủng còn chịu tác động đáng kể từ tình hình dịch tễ tại từng địa phương gồm:

• Số ca bệnh thực tế được ghi nhận trong cộng đồng.
• Các cảnh báo và khuyến cáo từ cơ quan y tế.
• Mức độ truyền thông và thông tin y tế tại địa phương.

Tại những khu vực xuất hiện ổ dịch nhỏ hoặc ghi nhận số ca mắc tăng bất thường (Viêm não mô cầu hoặc sốt xuất huyết), nhu cầu tiêm các loại vắc xin tương ứng thường gia tăng.

Nhờ việc theo dõi chặt chẽ diễn biến dịch bệnh theo từng năm, các cơ quan chuyên môn có cơ sở để đưa ra khuyến cáo về thời điểm tiêm phù hợp, đồng thời định hướng tiêm chủng theo mùa, qua đó hỗ trợ các nhóm nguy cơ cao chủ động phòng bệnh một cách hiệu quả.

Vắc xin đã, đang và sẽ tiếp tục giữ vai trò then chốt trong việc bảo vệ sức khỏe cộng đồng trước các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Việc duy trì tiêm chủng đầy đủ, chủ động và mở rộng khả năng tiếp cận vắc xin được xem là giải pháp bền vững nhằm giảm gánh nặng bệnh tật, bảo vệ tính mạng con người và tăng cường năng lực của hệ thống y tế dự phòng.