Bệnh zona thần kinh có ảnh hưởng đến thai nhi không?

Bệnh zona thần kinh do virus varicella zoster gây ra. Mặc dù những người lớn tuổi (trên 50 tuổi) thường mắc bệnh này nhưng phụ nữ mang thai cũng không ngoại lệ. Vậy bệnh zona thần kinh có ảnh hưởng đến thai nhi không khi mẹ bầu không may mắc bệnh này?

Bệnh zona là gì? Vì sao đang mang thai lại bị zona?

Zona thần kinh là bệnh lý da liễu có triệu chứng đặc trưng là phát ban trên da kèm mụn nước tập trung thành chùm, gây cảm giác ngứa ngáy tại các vị trí trên mặt (miệng, mắt, đôi tai), lưng, eo. Virus varicella-zoster (VZV) gây nên bệnh zona thần kinh cũng là một loại virus gây bệnh thủy đậu.

Với bệnh nhân đã từng bị thủy đậu nay hồi phục rồi, virus varicella-zoster vẫn có thể tồn tại trong hệ thần kinh và được kích hoạt khi gặp điều kiện phù hợp như sức đề kháng kém do bệnh tật, già yếu… Nếu bị zona trong thai kỳ, bạn cần hết sức thận trọng.

Nguy cơ bị phơi nhiễm

Zona thần kinh là bệnh truyền nhiễm, có thể lây người khác qua tiếp xúc trực tiếp. Tuy vậy, người bị truyền nhiễm có thể bị thủy đậu trước nhưng không mắc zona thần kinh.

Bạn không thể bị bệnh zona thần kinh nếu có tiền sử thủy đậu nhưng nếu đã từng bị zona thần kinh thì có thể mắc bệnh lần nữa.

Người bị bệnh zona chỉ có thể lây virus sang người khác nếu người không bị nhiễm khi tiếp xúc trực tiếp với phát ban chưa lành. Nếu bạn chưa bao giờ bị thủy đậu và đang mang thai, nên hạn chế tiếp xúc với người bị zona thần kinh và thủy đậu kể cả khi họ khỏi bệnh.

Triệu chứng bệnh zona khi mang thai

Trong thời gian đầu, bà bầu bị zona thần kinh sẽ cảm thấy ngứa ran, đau rát thường là trên khuôn mặt hoặc một bên trong cơ thể. Một số trường hợp sẽ xuất hiện thêm các triệu chứng toàn thân như buồn nôn, sốt nhẹ, ớn lạnh, tiêu chảy, khó tiểu…

Sau 2 - 3 ngày, tại vị trí da đau rát, bắt đầu xuất hiện phát ban và các dát đỏ. Sau đó là sự xuất hiện của các chùm mụn nước căng cứng, khó bể. Nhưng khi bị bể, chúng có thể gây chảy máu. Người bệnh sẽ cảm thấy đau đớn, ngứa ngáy, khó chịu nhưng tình trạng này sẽ biến mất sau 2 - 4 tuần.

Dù phát ban có thể biến mất nhưng cơn đau có thể tiếp diễn nhiều tuần hoặc nhiều tháng sau đó do dây thần kinh bị tổn thương được gọi là chứng đau thần kinh sau zona.

Bị zona thần kinh có ảnh hưởng đến thai nhi không?

Với những triệu chứng như trên, vậy bệnh zona thần kinh có ảnh hưởng đến thai nhi không? Phạm vi ảnh hưởng của zona thần kinh thấp, ít để lại biến chứng nguy hiểm, chủ yếu tập trung bên ngoài da. Tuy vậy, nếu bệnh zona thần kinh phát sinh trong thai kỳ thì mức độ ảnh hưởng của bệnh có thể tăng lên.

Sau khi virus Varicella zoster xâm nhập vào bào thai, có thể ảnh hưởng đến quá trình hình thành tế bào thần kinh của thai nhi. Nếu bà bầu mắc bệnh zona trong 3 tháng đầu, thai nhi có thể bị dị tật hoặc có thể bị bệnh bẩm sinh.

Tuy nhiên từ tháng thứ tư của thai kỳ, thai nhi đã dần hoàn thiện, khả năng virus gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến bào thai là rất hiếm.

Tuy nhiên, khả năng thai nhi bị ảnh hưởng là rất cao nếu virus hoạt động mạnh và gây bệnh thủy đậu. 

Chẩn đoán và điều trị bệnh zona thần kinh khi mang thai

Chẩn đoán bệnh

Rất dễ nhận biết bệnh zona thần kinh do triệu chứng của bệnh rất đặc trưng. Bác sĩ chỉ cần quan sát biểu hiệu lâm sàng là có thể chẩn đoán được bệnh. Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể chỉ định bệnh nhân thực hiện xét nghiệm mẫu mô bệnh để kiểm tra virus varicella-zoster có tồn tại trong cơ thể không, từ đó đưa ra kết luận chính xác.

Điều trị bệnh an toàn cho mẹ bầu

Nếu mẹ bầu đã biết bệnh zona thần kinh có ảnh hưởng đến thai nhi không, thì khi phát hiện triệu chứng của bệnh, bà bầu nên đến bệnh viện để được thăm khám và điều trị sớm. Việc điều trị zona trong thai kỳ sớm có thể làm giảm nguy cơ đau thần kinh kéo dài và giảm mức độ nghiêm trọng của bệnh.

Để điều trị cho bà bầu bị zona, bác sĩ có thể chỉ định một số thuốc kháng virus như famciclovir (Famvir), acyclovir (Zovirax), valacyclovir (Valtrex).

Từ khi triệu chứng bắt đầu biểu hiện trên cơ thể, tốt nhất thời điểm dùng thuốc kháng virus là trong vòng 3 ngày.

Ngoài các loại thuốc kê đơn, bà bầu bị zona thần kinh cũng có thể dùng một số loại thuốc không kê đơn (OTC) an toàn cho thai kỳ và áp dụng các biện pháp giảm đau tại nhà như sau:

• Để giảm đau, người bệnh có thể chườm mát, tắm nước mát.
• Mặc quần áo rộng.
• Để hạn chế tổn thương cơ học, xây xát và ngăn ngừa nhiễm khuẩn tại vùng da nổi phát ban, mụn nước, bạn nên băng lại.
• Để giảm ngứa, cần dùng thuốc kháng histamin như Benadryl, tắm bột yến mạch, bôi kem dưỡng da calamine.
• Khi dùng bất kỳ thuốc giảm đau không kê đơn nào, bạn cần hỏi ý kiến bác sĩ. Phụ nữ đang mang thai không nên điều trị bằng NSAID trong những tháng cuối của thai kỳ.

Thay đổi lối sống và sinh hoạt để kiểm soát bệnh 

Trong ăn uống

Chế độ ăn uống giữ vai trò quan trọng giúp hỗ trợ kiểm soát các triệu chứng của bệnh zona hiệu quả và tăng tốc độ hồi phục. Do đó, các bà bầu nên bổ sung thêm các loại thực phẩm sau trong khẩu phần ăn hàng ngày:

• Thực phẩm giàu Vitamin B12, B6;
• Thực phẩm giàu kẽm và vitamin C;
• Thực phẩm giàu lysine trong các loại đậu, thịt gà, sữa, pho mát;
• Cam thảo.

Ngoài ra, bạn cũng cần tránh những loại thực phẩm sau:

• Đồ uống chứa cồn như rượu, bia;
• Các loại hạt hoặc sản phẩm được chế biến từ đậu nành, yến mạch, sô cô la, bột mì trắng, mầm lúa mì, galetin;
• Ngũ cốc tinh chế;
• Chất béo.

Trong sinh hoạt hàng ngày

• Mặc quần áo được làm từ chất liệu tự nhiên như cotton, rộng rãi, thoáng mát.
• Băng nhẹ vết thương có thể hạn chế ma sát.
• Dùng chất tẩy rửa có tính sát khuẩn dịu nhẹ để vệ sinh da hàng ngày.

Mẹ bầu bị zona kiêng gì?

Phụ nữ mang thai bị zona thần kinh nên chú ý kiêng cữ những điều dưới đây:

• Không tiếp xúc trực tiếp da của người đang mắc zona hay người bị bệnh thủy đậu.
• Tránh cào gãi vùng da nhiễm bệnh vì tăng nguy cơ nhiễm khuẩn thứ phát và để lại sẹo sau đó.
• Không áp dụng mẹo điều trị dân gian, không tự ý dùng thuốc điều trị tại nhà khi chưa hỏi ý kiến bác sĩ.
• Vệ sinh vùng da bị bệnh đúng cách, giữ cho da bệnh luôn sạch sẽ, khô ráo.
• Để vết thương mau lành, tăng sức đề kháng cho cơ thể, cần tăng cường bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng.

Sau khi đọc bài viết "Bệnh zona thần kinh có ảnh hưởng đến thai nhi không?", bạn đã biết rằng bệnh zona thần kinh ở phụ nữ mang thai có thể gây một số ảnh hưởng nhất định lên thai nhi, đặc biệt là trong 3 tháng đầu của thai kỳ. Để hạn chế tối đa ảnh hưởng đến thai nhi và ngăn ngừa biến chứng trong tương lai, mẹ bầu nên đến bệnh viện sớm để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Xem thêm: Phân biệt zona thần kinh và viêm da tiếp xúc