Các loại thuốc kháng sinh dùng cho trẻ sơ sinh mà các mẹ nên biết

Trẻ sơ sinh thường dễ mắc các bệnh như viêm họng, viêm mũi... Tuy nhiên, không phải khi nào cũng cần sử dụng kháng sinh cho trẻ. Điều quan trọng là khi nào thì cần dùng kháng sinh cho trẻ và loại kháng sinh nào phù hợp và an toàn cho trẻ. Vậy các loại thuốc kháng sinh dùng cho trẻ sơ sinh là những thuốc nào?

Cách hoạt động của thuốc kháng sinh là gì?

Thuốc kháng sinh là loại thuốc dùng để điều trị các bệnh lý gây ra bởi vi khuẩn, nhằm hạn chế và giảm đáp ứng viêm do vi khuẩn gây ra. Mỗi loại kháng sinh có tác dụng đặc biệt trên từng loại vi khuẩn cụ thể. Chúng không thể được sử dụng một cách tùy tiện mà cần phải có chỉ định từ bác sĩ, đặc biệt là đối với trẻ sơ sinh. Việc sử dụng kháng sinh cần tuân thủ đúng liều lượng và chỉ dùng khi cần thiết, vì việc sử dụng không đúng cách có thể gây ra những tác dụng phụ như tiêu chảy, nôn mửa, đau bụng, khó tiêu... và trong trường hợp nghiêm trọng hơn, có thể ảnh hưởng đến hệ tim mạch và hệ thần kinh.

Tùy thuộc vào loại kháng sinh cụ thể, chúng hoạt động theo một trong hai cơ chế sau:

• Ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn: Loại thuốc này ức chế quá trình tổng hợp thành tế bào và sản xuất protein ở vi khuẩn, giảm số lượng vi khuẩn và độc tính của chúng. Một số ví dụ bao gồm penicillin, amoxicillin...
• Tiêu diệt vi khuẩn: Loại thuốc này tấn công trực tiếp vào tế bào vi khuẩn, phá vỡ thành tế bào và ngăn chặn quá trình tổng hợp protein của chúng. Các ví dụ bao gồm gentamicin, streptomycin...

Điều quan trọng là việc sử dụng thuốc kháng sinh cho trẻ cần được chỉ định và theo dõi bởi một chuyên gia y tế để đảm bảo rằng chúng được sử dụng đúng cách và đúng liều, từ đó đạt hiệu quả điều trị tốt nhất.

Các loại thuốc kháng sinh dùng cho trẻ sơ sinh

Hiện nay, trên thị trường có đa dạng loại kháng sinh, mỗi loại tác động lên các loại vi khuẩn cụ thể. Dưới đây là một số loại thuốc kháng sinh dùng cho trẻ sơ sinh mà mẹ có thể tham khảo:

Penicillin (Penicillin G và Amoxicillin)

Amoxicillin là một loại kháng sinh được sử dụng chủ yếu trong việc điều trị các bệnh như viêm xoang và viêm tai giữa do vi khuẩn gây ra. Liều lượng thường là 50 - 100mg/kg/ngày, chia thành 2 - 3 lần và dùng trong vòng 10 ngày.

Cephalosporin (Cefuroxim, Ceftibuten)

Nhóm này thường được sử dụng trong các trường hợp viêm tai giữa phức tạp, viêm phổi, trẻ có tiền sử viêm tai giữa tái phát và viêm xoang do vi khuẩn. Ví dụ, Cefuroxime được dùng với liều 20 - 30mg/kg/ngày, chia thành 2 lần, với trung bình 1 gói 125mg cho trẻ 5kg.

Thuốc ức chế beta-lactamase

Nhóm thuốc này cũng được áp dụng trong các tình huống như viêm tai giữa phức tạp, một số trường hợp viêm phổi, viêm tai giữa tái phát ở trẻ, và viêm xoang nặng do nhiễm khuẩn trong hệ hô hấp trên và dưới. Liều dùng thường là 50 - 90mg/kg/ngày, chia thành 2 - 3 lần, tính theo liều amoxicillin.

Nhóm Macrolid (Erythromycin, Azithromycin)

Nhóm này thường được áp dụng cho các tình trạng bệnh như cảm cúm và viêm phổi nhẹ hơn. Ví dụ, Erythromycin thường được dùng với liều 40 - 50mg/kg/ngày, chia thành 2 lần. Azithromycin với liều 10mg/kg/ngày, uống khi đói, và Clarithromycin với liều 15mg/kg/ngày, chia thành 2 lần.

Nhóm sulfat (sulfamethoxazole + trimethoprim)

Loại này được sử dụng để điều trị nhiễm trùng do tụ cầu và nhiễm trùng đường tiết niệu. Tuy nhiên, kháng sinh trong nhóm này không nên sử dụng rộng rãi do khả năng gây dị ứng cao và nguy hiểm đối với một số trẻ có bệnh liên quan đến máu. Vì vậy, luôn lựa chọn nhóm kháng sinh an toàn và hiệu quả.

Nhóm kháng sinh điều trị tại chỗ

Trong trường hợp viêm tai giữa cấp có mủ, sau khi vệ sinh rửa sạch mủ, có thể nhỏ kháng sinh dạng dung dịch như Ciprofloxacin hoặc Chloramphenicol.

Dùng kháng sinh cho trẻ như thế nào là hợp lý?

Để dùng kháng sinh cho trẻ, mẹ cần lưu ý một số vấn đề sau: 

• Dùng đúng loại kháng sinh: Chỉ sử dụng kháng sinh mà bác sĩ đã kê đơn, dựa trên loại nhiễm trùng và vi khuẩn gây bệnh cụ thể. Tránh việc tự ý mua kháng sinh để tự điều trị cho trẻ.
• Dùng đúng liều: Liều dùng kháng sinh cho trẻ phụ thuộc vào mức độ bệnh, khối lượng cân nặng của trẻ và mức độ đáp ứng với thuốc. Bác sĩ đã tính toán và kê đơn liều, vì vậy không nên điều chỉnh liều dùng mà không có sự hướng dẫn từ chuyên gia.
• Dùng đủ ngày: Thời gian tối thiểu sử dụng kháng sinh thường là 5-7 ngày tùy theo loại kháng sinh. Quan trọng là phải tuân thủ sử dụng đủ số ngày để đảm bảo vi khuẩn bị diệt hoàn toàn và tránh nguy cơ tái phát nhiễm trùng. Tránh việc ngừng thuốc khi thấy con hết sốt, bớt ho hoặc ngừng tiêu chảy, vì điều này có thể dẫn đến sự phát triển mạnh mẽ của vi khuẩn và tăng nguy cơ kháng kháng sinh.
• Một số lưu ý khác: Một số loại kháng sinh cho trẻ thường được bào chế dưới dạng bột trong lọ hỗn dịch hoặc gói. Khi sử dụng, cần phải pha thêm nước và hòa tan kỹ thuốc. Để đảm bảo việc hòa tan đúng, cần phải lắp chặt và lắc đều lọ thuốc. Hòa tan kháng sinh bằng nước đun sôi và để nguội để tránh phá hủy kháng sinh do nhiệt độ cao.

Trên đây là toàn bộ thông tin giải đáp thắc mắc các loại thuốc kháng sinh dùng cho trẻ sơ sinh. Sử dụng kháng sinh đúng cách và đúng thời điểm cho trẻ sơ sinh là quan trọng để đảm bảo hiệu quả trong điều trị bệnh. Ngược lại, việc lạm dụng hoặc sử dụng không đúng cách có thể dẫn đến tác dụng phụ không mong muốn và gây ra những biến chứng nghiêm trọng.

Xem thêm:

• Khi nào nên sử dụng thuốc mỡ kháng sinh bôi ngoài da?
• Kháng sinh đồ: Đối tượng chỉ định, cách thực hiện và ý nghĩa