Vào cuối năm 2019 virus SARS-CoV-2 được xác định là nguyên nhân gây nên một căn bệnh được đặt tên là Covid 19. Trong năm 2020 dịch bệnh đã bùng phát mạnh mẽ trên phạm vi toàn cầu, trở thành đại dịch khiến toàn thế giới sống trong cảnh hoang mang lo sợ, ảnh hưởng nặng nề đến nền kinh tế toàn cầu. Vì vậy, các quốc gia trên thế giới đã và đang tiếp tục dồn toàn lực đầu tư nghiên cứu để phát triển các loại vắc xin Covid 19 với mục tiêu nhanh chóng ngăn chặn dịch bệnh này.
Phát triển các loại vắc xin Covid 19 để phòng chống lại dịch bệnh
Nghiên cứu phát triển các loại vắc xin Covid 19
Vắc xin Covid 19 là gì?
Vắc xin Covid 19 là chủng loại vắc xin phòng viêm đường hô hấp cấp, có khả năng sản sinh kháng thể ngăn ngừa sự lây lan của virus SARS-CoV-2. Hiện nay, đã có rất nhiều nhà sản xuất phát triển các loại vắc xin Covid 19 thành công và cho hiệu quả tích cực, tạo ra nhiều loại vắc xin ngừa virus SARS-CoV-2 trên toàn thế giới.
Các loại vắc xin Covid 19 đang được sản xuất theo cơ chế nào?
Các nước trên thế giới đều có sự khác biệt trong việc nghiên cứu và phát triển công nghệ sản xuất vắc xin. Tuy nhiên, nhìn chung các loại vắc xin Covid 19 hiện tại đang được sản xuất theo 3 cơ chế: Vắc xin mRNA, vắc xin protein và vắc xin vector.
Cơ chế của vắc xin mRNA
Cơ chế này hoạt động dựa trên tế bào của cơ thể được vắc xin đưa phân tử RNA tổng hợp vào. Khi đã vào trong tế bào, mRNA hoạt động như một mRNA tự nhiên, khởi động tổng hợp protein mới, qua đó giúp kích hoạt đáp ứng miễn dịch của cơ thể chống lại protein của virus. Nhờ vậy cơ thể được nhận vắc xin, vừa tạo kháng nguyên vừa tạo đáp ứng miễn dịch chống lại protein này.
Cơ chế của vắc xin protein
Vắc xin này chính là các mảnh protein tinh khiết của virus SARS-CoV-2. Sau khi tiêm vắc xin vào cơ thể, hệ miễn dịch nhận diện rằng protein là tác nhân gây bệnh và kích hoạt phản ứng miễn dịch tạo ra kháng thể. Đồng thời, các tế bào đã có sự ghi nhớ các tác nhân gây bệnh và sẽ tiến hành hành động tiêu diệt các tác nhân đó nếu bị tấn công trong tương lai.
Cơ chế của vắc xin protein chính là các mảnh protein tinh khiết của virus SARS-CoV-2
Cơ chế của vắc xin vector
Đây là vắc xin khá đặc biệt khi chúng không thực sự chứa kháng nguyên mà dùng chính tế bào của cơ thể để sản xuất ra kháng nguyên. Sử dụng một loại virus đã được biến đổi để vận chuyển mã di truyền cho kháng nguyên chính là nguyên lý sản xuất của vắc xin.
Khi tiêm vắc xin vào trong cơ thể, nó sẽ kích thích cơ thể sản sinh một lượng lớn kháng nguyên, từ đó kích hoạt phản ứng miễn dịch. Cơ chế hoạt động này giúp ngăn chặn sự lây lan của virus, góp phần làm giảm biến chứng và những nguy hiểm do dịch bệnh Covid 19 gây ra.
Trong các loại vắc xin Covid 19, vắc xin nào đem lại hiệu quả cao?
Cho đến thời điểm hiện tại, thế giới có 4 đơn vị phát triển các loại vắc xin Covid 19 đã công bố kết quả hoàn chỉnh hoặc sơ bộ nghiên cứu lâm sàng.
Đặc biệt, vắc xin Covid 19 của AstraZeneca được sản xuất theo theo cơ chế vector, cơ thể sẽ phát triển khả năng miễn dịch, phòng tác nhân gây bệnh. Với tác dụng từ 62-90% tùy liều lượng, vắc xin Covid 19 của AstraZeneca và Đại học Oxford có hiệu quả vượt mức mong đợi của WHO.
Thông qua kết quả của cuộc thử nghiệm lâm sàng quy mô lớn, vắc xin phòng Covid 19 của AstraZeneca không ghi nhận bất kỳ trường hợp phản ứng nghiêm trọng nào sau khi được tiêm liều vắc xin thứ 2, từ đó đảm bảo được tính an toàn và hiệu quả mà vắc xin Covid 19 của AstraZeneca đem lại. Trong đợt tiêm chủng thần tốc vừa qua được khởi động vào ngày 19/06/2021 tại TP.HCM được phân bổ 836.000 liều vaccine phòng Covid 19 của hãng AstraZeneca.
Tầm quan trọng của các loại vắc xin Covid 19 trong việc phòng chống dịch bệnh
Đại dịch Covid 19 bùng phát mạnh mẽ khiến cho hệ thống y tế hiện đại trên toàn thế giới rơi vào tình trạng bị quá tải, nguy hiểm hơn khi hàng triệu bác sĩ, nhân viên y tế trong quá trình phòng chống dịch bệnh đã bị lây nhiễm Covid 19. Khắp nơi trên thế giới đều đang phát tín hiệu cầu cứu, điều này đã thúc đẩy quá trình nghiên cứu và phát triển các loại vắc xin Covid 19 để có thể chấm dứt hoàn toàn đại dịch trên toàn cầu.
Xem ngay: So sánh mức độ nguy hiểm của dịch Covid-19 với các dịch bệnh khác
Nỗ lực nghiên cứu các loại vắc xin Covid 19 để tìm ra vắc xin hiệu quả nhất
Vắc xin Covid 19 chính là vũ khí ngăn chặn sự lây lan của dịch bệnh, cắt đứt tiến trình đột biến gen tạo biến thể mới và giảm thiểu số ca tử vong do đại dịch toàn cầu này. Hiện nay các nước vẫn đang không ngừng nghiên cứu để tìm ra các loại vắc xin Covid 19 tối ưu nhất với hy vọng sớm chấm dứt đại dịch. Nhiều nước đã ghi nhận những thành công bước đầu, nhận được nhiều tín hiệu khả quan.
Sự xuất hiện của các loại vắc xin Covid 19 mang đến niềm hy vọng cho hàng triệu người dân trên toàn thế giới. Việc phát triển được nhiều loại vắc xin đã giúp nâng cao hiệu quả miễn dịch trong cộng đồng, ngăn chặn dịch bệnh, người dân được bảo vệ khỏi Covid 19 từ đó tái thiết lập và duy trì cuộc sống bình thường, giảm gánh nặng bệnh tật, giảm áp lực kinh tế, gia tăng cơ hội để người dân được hưởng sức khỏe thể chất và tinh thần toàn diện.
Thuý Nguyễn
Nguồn Tham khảo: Tổng hợp